Máy bay chiến đấu Su-35 của Nga. Ảnh: AFP/TTXVN
Thông tin này đang lan truyền mạnh mẽ trên các diễn đàn quân sự và mạng xã hội, dù vẫn chưa có xác nhận chính thức từ Tehran.
Lời gợi ý bí ẩn và những dấu hiệu đáng chú ý
Kênh Telegram Defender IRAN mới đây đăng tải một thông điệp đầy ẩn ý: "Có vẻ như chúng ta thực sự cần chờ đợi một bất ngờ vào ngày 19/3!", kèm theo hình ảnh mờ ảo được cho là của Su-35. Dù bị làm mờ, các chuyên gia hàng không vẫn nhận diện được loại máy bay này. Tuy nhiên, độ tin cậy của nguồn tin vẫn là một dấu hỏi lớn khi chưa có xác nhận chính thức từ giới chức Iran.
Thêm vào đó, những thông tin xuất hiện từ cuối năm 2024 càng làm dấy lên nghi vấn. Tạp chí hàng không Đức FlugRevue từng đưa tin về một chuyến bay vận tải của Nga đến Tehran vào năm ngoái, có thể đã chở theo lô Su-35 đầu tiên cho Iran. Nếu đúng, đây sẽ là một bước tiến quan trọng đối với lực lượng không quân vốn đã lỗi thời của nước này. Dù vậy, tất cả vẫn chỉ là suy đoán, chứ chưa thể coi là sự thật.
Nếu Iran thực sự chọn ngày 19/3 để công bố Su-35, thì đây không phải là một sự kiện ngẫu nhiên. Ngày này rơi vào đêm trước lễ Nowruz, Tết Ba Tư, bắt đầu vào điểm Xuân phân (khoảng ngày 20/3). Nowruz là dịp lễ quan trọng nhất trong văn hóa Iran, đánh dấu sự khởi đầu mới và niềm hy vọng vào tương lai tươi sáng.
Việc công bố một chiến đấu cơ tối tân vào thời điểm này có thể được chính quyền Tehran khai thác nhằm khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tương tự như cách họ từng giới thiệu hệ thống phòng không Bavar-373 vào năm 2019 ngay trước các ngày kỷ niệm trọng đại.
Su-35 có thể thay đổi cán cân quân sự như thế nào?
Cận cảnh quá trình lắp ráp một chiếc Su-35. Nguồn: X/Aydin
Nếu Su-35 thực sự gia nhập biên chế của Iran, chúng có thể tác động mạnh mẽ đến chiến lược phòng thủ và tấn công của nước này, đặc biệt ở các khu vực chiến lược quan trọng. Một số nhà phân tích Nga cho rằng Su-35 có thể được triển khai tại căn cứ Hamedan ở miền Tây Iran hoặc gần Bandar Abbas, thành phố cảng then chốt bên bờ Vịnh Ba Tư.
Bandar Abbas không chỉ là trung tâm xuất khẩu dầu mỏ của Iran mà còn là một trong những mục tiêu tiềm tàng nếu xảy ra xung đột với Israel hoặc các lực lượng được Mỹ hậu thuẫn tại vùng Vịnh. Việc triển khai Su-35 tại đây có thể giúp Iran bảo vệ cơ sở hạ tầng quan trọng, đồng thời gia tăng khả năng kiểm soát eo biển Hormuz – tuyến hàng hải quan trọng bậc nhất thế giới.
Sức mạnh của Su-35: Liệu Iran có thể khai thác tối đa?
Những chiếc Su-35 đang được lắp ráp. Nguồn: X/Aydin
Su-35 là một trong những chiến đấu cơ mạnh nhất của Nga hiện nay, sở hữu khả năng siêu cơ động nhờ hệ thống đẩy vector với hai động cơ Saturn AL-41F1S, tốc độ tối đa Mach 2.25 và tầm bay hơn 3.500 km khi mang thùng dầu phụ.
Radar Irbis-E của Su-35 có thể theo dõi 30 mục tiêu cùng lúc ở khoảng cách 400 km, đồng thời tấn công đồng thời 8 mục tiêu. Kho vũ khí của nó bao gồm tên lửa không đối không R-77, R-73, tên lửa chống hạm Kh-31 và bom dẫn đường KAB-500, giúp máy bay có thể tác chiến linh hoạt trên không, trên biển và mặt đất.
Tuy nhiên, việc Iran vận hành Su-35 không phải là điều dễ dàng. Các phi công Iran vốn quen với máy bay Mỹ như F-14 Tomcat hoặc MiG-29 của Liên Xô, nên sẽ cần thời gian đào tạo để làm chủ Su-35. Ngoài ra, các lệnh cấm vận có thể gây khó khăn cho Iran trong việc duy trì và bảo dưỡng loại chiến đấu cơ này.
Một điểm đáng chú ý là lô Su-35 mà Iran có thể nhận được có thể từng được sản xuất dành cho Ai Cập. Cairo từng ký hợp đồng mua 24 Su-35 từ Nga vào năm 2018, nhưng sau đó hủy bỏ thương vụ vào năm 2020 dưới sức ép từ Mỹ.
Hình ảnh vệ tinh năm 2022 cho thấy những chiếc Su-35 này vẫn nằm tại nhà máy sản xuất ở Komsomolsk-on-Amur, Nga. Một số chuyên gia nhận định Nga có thể đã chuyển số máy bay này cho Iran, nhất là trong bối cảnh quan hệ hai nước ngày càng khăng khít sau cuộc xung đột Ukraine. Nếu đúng, Tehran có thể đã mua chúng với giá ưu đãi, có thể kèm theo các hệ thống phòng không S-400 trong một gói vũ khí lớn hơn.
Dù vậy, các máy bay Su-35 dành cho Ai Cập có thể đã được điều chỉnh về hệ thống điện tử để phù hợp với các quy định xuất khẩu, nghĩa là chúng có thể không có đầy đủ tính năng như phiên bản mà người Nga sử dụng. Nhưng ngay cả trong tình trạng này, Su-35 vẫn là một bước tiến lớn so với các máy bay đời cũ như F-4 Phantom hay Saeqeh mà Iran đang vận hành.
Xem video giới thiệu về Su-35 dưới đây (Nguồn: bulgarianmilitary)
Bước tiến hay chỉ là giấc mơ?
Nếu Iran thực sự công bố Su-35 vào ngày 19/3, điều này có thể tạo ra một làn sóng chấn động trong khu vực. Tuy nhiên, số lượng máy bay mà Iran có thể nhận được vẫn là ẩn số. Một vài chiếc Su-35 không thể giúp Iran ngang hàng với Israel, nước sở hữu hơn 400 máy bay chiến đấu hiện đại, hoặc đối đầu với các lực lượng Mỹ trong khu vực. Nhưng chúng có thể khiến đối thủ phải tính toán kỹ hơn trong các kế hoạch quân sự.
Thách thức lớn nhất với Iran không chỉ là vận hành Su-35 mà còn là duy trì và tích hợp chúng vào lực lượng không quân vốn bị cấm vận suốt nhiều thập kỷ. Nếu không có kế hoạch dài hạn, Su-35 có thể chỉ là biểu tượng hơn là một sức mạnh thực sự.
Dù vậy, nếu sự kiện này diễn ra, nó sẽ đánh dấu một bước ngoặt quan trọng đối với quân đội Iran – một dấu hiệu của tham vọng và cả những giới hạn mà Tehran phải đối mặt trong hành trình hiện đại hóa lực lượng vũ trang.