Một chiếc xe tăng của Ukraine tiến về tiền tuyến ở Pokrovsk vào tháng 9/2024. Ảnh: New York Times
Theo tờ New York Times, quân đội Nga hiện đã tiến vào ngoại ô Toretsk, một thành phố chiến lược nằm trên đồi cao, trong khi cùng lúc tấn công dồn dập ở những nơi khác trong khu vực Donetsk.
Một tuần sau khi chiếm được Vuhledar, một thị trấn neo giữ hệ thống phòng thủ của Ukraine ở phía đông nam đất nước, lực lượng Nga vẫn tiếp tục tiến công, tiến vào hoặc bao vây một số thị trấn trong nỗ lực phá vỡ các phòng tuyến của Ukraine.
Theo bản đồ chiến trường do các nhóm độc lập phân tích cảnh quay chiến đấu lập được, quân đội Nga hiện đã tiến vào ngoại ô Toretsk, một thành phố cách Vuhledar khoảng 80km về phía bắc và đang tiến về trung tâm thành phố. Nữ phát ngôn viên của quân đội Ukraine, Anastasia Bobovnikova, cho biết vào cuối ngày 7/10 rằng Nga đã tiến vào thành phố, lưu ý rằng "giao tranh đang diễn ra ở mọi lối vào" nơi này.
Bản đồ chiến trường cho thấy Quân đội Nga cũng đã có những bước tiến nhỏ dọc theo tuyến đầu quanh co, gồ ghề kéo dài từ Toretsk đến Vuhledar ở vùng Donetsk, miền đông Ukraine, tiến gần đến một số thị trấn và thành phố chiến lược.
Cuộc giao tranh ác liệt trong khu vực phản ánh mục tiêu lâu dài của Moskva là chiếm toàn bộ vùng Donetsk, nơi mà họ đã kiểm soát một phần. "Rõ ràng đây là mục tiêu mà người Nga đang nhắm tới", Franz-Stefan Gady, một nhà phân tích quân sự tại Vienna cho biết. "Vì thế, đây là nơi diễn ra giao tranh ác liệt nhất".
Sự bùng nổ hoạt động ở miền đông Ukraine trái ngược với tình hình ở tỉnh Kursk, miền tây nước Nga, nơi quân đội Ukraine đã xâm nhập qua biên giới từ tháng 8. Quân đội Kiev đã giành được những thắng lợi nhanh chóng ngay từ đầu cuộc tấn công, những ở một số nơi họ đã bị Nga phản công vào tháng trước. Tiền tuyến tại Kursk gần đây đã ổn định, mỗi bên chỉ đạt được những bước tiến nhỏ.
Trong khi đó, tiền tuyến gần Kharkiv, một thành phố lớn ở phía đông Ukraine mà quân Nga đã tiến vào vào mùa xuân này, cũng không thay đổi. Nhưng bản thân thành phố Kharkiv thường xuyên bị Nga tấn công.
Giới quan sát dự đoán Nga vẫn còn lâu mới chiếm được toàn bộ khu vực Donetsk, nhưng đến nay, họ đã kiểm soát khoảng 2/3 khu vực. Để chiếm được 1/3 còn lại, họ sẽ cần phải phá vỡ một số tuyến phòng thủ của Ukraine gồm các chiến hào và mương chống tăng, và chiến đấu qua các trung tâm đô thị đông dân — một cuộc chiến khốc liệt mà các quan chức Mỹ tin rằng quân đội Nga không thể thành công trong thời gian ngắn.
Xe ô tô bốc cháy sau một cuộc không kích ở Sloviansk, thuộc vùng Donetsk. Ảnh: New York Times
Tuy nhiên, việc tiến quân chậm nhưng đều đặn ở Donetsk kể từ đầu năm đã giúp Nga chiếm được hoặc đe dọa một số pháo đài của Ukraine, những nơi nắm giữ chìa khóa phòng thủ khu vực, vì chúng được củng cố dày đặc và nằm trên địa hình thuận lợi như vùng đất cao. Các nhà phân tích quân sự cho biết những thành quả này đã tạo cho Moskva tiềm năng chiếm giữ hoàn toàn khu vực này trong tương lai.
Ví dụ, sự sụp đổ của thành phố trên đồi cao Toretsk sẽ cho phép Moskva tiến lên trên một xa lộ quan trọng nối liền một số thành phố tạo thành vành đai phòng thủ chính của Ukraine ở phần Donetsk mà họ vẫn kiểm soát. Việc cắt đứt con đường sẽ làm phức tạp đáng kể hoạt động hậu cần quân sự của Ukraine trong khu vực.
"Tình hình ở mặt trận Toretsk vẫn là nóng nhất", bà Bobovnikova, phát ngôn viên quân đội Ukraine ở mặt trận miền đông, nói với truyền hình Ukraine hôm 7/10.
Về phía tây nam của Toretsk, các lực lượng Nga đang mở rộng một chỗ phình mà họ đã cắt vào các tuyến phòng thủ của Ukraine, khi họ tiến về phía thành phố chiến lược Pokrovsk, một ngã ba đường sắt và đường bộ.
Thay vì tấn công trực tiếp vào Pokrovsk, nơi được bảo vệ bởi nhiều tuyến chiến hào và hào chống tăng, quân đội Nga đang cố gắng đánh vào sườn bằng cách chiếm giữ các vùng lãnh thổ ít được củng cố hơn ở phía nam.
Pasi Paroinen, một chuyên gia quân sự của nhóm Black Bird có trụ sở tại Phần Lan, chuyên phân tích hình ảnh vệ tinh về chiến trường và cảnh quay chiến đấu, cho biết Ukraine không có các tuyến phòng thủ vững chắc ở phía nam Pokrovsk, tạo điều kiện cho Nga tiến vào. Trong hai tuần qua, lực lượng của họ đã chiếm được một số ngôi làng và khu định cư ở đó.
Ông Paroinen nhận xét: "Sẽ hợp lý nếu Nga cố gắng bao vây Pokrovsk từ phía nam".
Ông Paroinen và ông Gady cho biết lực lượng Nga ngày càng sử dụng chiến thuật bao vây để gây sức ép buộc quân đội Ukraine phải rút lui. Họ tiến qua các điểm yếu trong hệ thống phòng thủ của Ukraine và chiếm các dải đất hẹp để tạo thành thế gọng kìm xung quanh các vị trí của Ukraine trước khi thắt chặt vòng vây.
Quân đội Nga hiện đã thành công một phần trong việc tạo thành một hình bán nguyệt xung quanh Selydove, một thị trấn cách Pokrovsk khoảng 16km về phía đông nam. Việc chiếm được thị trấn này sẽ tạo điều kiện cho các nỗ lực của Nga nhằm đánh vào sườn Pokrovsk.
Vuhledar cũng đã thất thủ vào tuần trước sau khi bị kẹt trong thế gọng kìm, buộc binh lính Ukraine vẫn còn trong thị trấn phải nhanh chóng rút lui khi lực lượng Nga áp sát từ ba hướng.
Serhii Kuzan, chủ tịch Trung tâm An ninh và Hợp tác Ukraine, một nhóm nghiên cứu phi chính phủ, cho biết việc để mất Vuhledar sẽ làm phức tạp thêm việc phòng thủ thị trấn Kurakhove, một pháo đài khác của Ukraine ở vùng Donetsk.
Kurakhove có thể bị kẹt trong thế gọng kìm lớn, khi lực lượng Nga tiến từ phía nam qua Vuhledar và từ phía bắc qua Ukrainsk, một thị trấn khác mà họ đã chiếm được vào tháng trước.
“Quân đội Nga đã tấn công khu vực này trong một thời gian dài và đây là một trong những khu vực hoạt động tích cực nhất của mặt trận cùng với khu vực Pokrovsk”, ông Kuzan nói về Kurakhove.
Trong những ngày gần đây, lực lượng Nga cũng đã tiếp tục các cuộc tấn công ở miền nam Ukraine, nơi đã có một thời gian giao tranh tạm lắng tương đối sau khi cuộc phản công của Ukraine ở đó lên đến đỉnh điểm vào mùa thu năm ngoái.
Các quan chức Ukraine báo cáo rằng Nga đã triển khai các đơn vị mới đến khu vực này để chuẩn bị cho các cuộc tấn công trong tương lai. Quân đội Nga gần đây đã tiến vào làng Kamianske, phía nam thành phố Zaporizhzhia và đã phát động các cuộc tấn công ở các khu vực khác của mặt trận phía nam.
Mặc dù còn quá sớm để xác định kết quả của các cuộc tấn công này, các nhà phân tích cho rằng chúng có thể nhằm mục đích kéo giãn lực lượng Ukraine và chuyển hướng một số lực lượng khỏi Donetsk, cũng như nhắm vào các tuyến đường tiếp tế chạy từ phía nam đến mặt trận phía đông.