Nguy cơ xung đột Israel – Hezbollah leo thang sau vụ tấn công Cao nguyên Golan

Trước đó, hôm 27/7, Israel cáo buộc Hezbollah - nhóm vũ trang ở Liban pháo kích trúng một sân bóng, khiến ít nhất 12 trẻ em và thanh thiếu niên thiệt mạng ở thị trấn Majdal Shams của người Druze.

Trong khi Hezbollah phủ nhận trách nhiệm về vụ tấn công, Israel cho biết nhóm này đã vượt qua “lằn ranh đỏ” và sẽ phải “trả giá đắt” cho vụ việc.

Ông Nicholas Blanford, chuyên gia về Hezbollah thuộc nhóm nghiên cứu Atlantic Council, nhận định: “Rõ ràng là quả đạn này là một sai lầm, và Hezbollah không muốn nhắm vào người Druze. Nhưng Hezbollah đã tấn công các vị trí của Israel cách thị trấn Majdal Shams khoảng 2,5 km, vì vậy có khả năng họ đã nhắm sai mục tiêu”.

Israel và Hezbollah đã tiến hành các cuộc xung đột quy mô nhỏ sau khi Hamas tấn công các cộng đồng và tiền đồn quân sự ở miền nam Israel vào ngày 7/10/2023. Hezbollah đã nhiều lần tuyên bố sẽ chấm dứt các cuộc tấn công vào Israel nếu các bên đạt được lệnh ngừng bắn ở Gaza, nơi cuộc chiến của Israel đã khiến gần 40.000 người Palestine thiệt mạng.

Vậy cuộc tấn công vào Cao nguyên Golan có ý nghĩa gì đối với khả năng leo thang giữa Hezbollah và Israel?

Kêu gọi sự ủng hộ

Theo các nhà phân tích, Israel dường như đang sử dụng cuộc tấn công này để tập hợp sự ủng hộ trong nước và quốc tế cho một cuộc tấn công lớn vào Liban.

Trên trang X chính thức của Israel, hình ảnh cờ Israel và cờ của người Druze đã được đăng tải với chú thích: “Tất cả chúng ta đều là người Druze”.

Một bài đăng khác có nội dung: “Hezbollah, Hamas và Houthi đã bắt trẻ em làm con tin. Họ phóng tên lửa vào nhà dân. Tất cả các nhóm này đều thân Iran”.

Hezbollah, Hamas và Houthi đều được coi là các nhóm vũ trang thân Iran. Mặc dù được cho là một phần của “trục kháng chiến” do Iran hậu thuẫn, nhưng mỗi nhóm đều phát triển từ các cuộc xung đột cụ thể trong bối cảnh tương ứng và có lợi ích riêng.

Theo phương tiện truyền thông địa phương của Israel, sau vụ tấn công sân bóng ở thị trấn Majdal Shams, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã hoãn kế hoạch đưa 150 trẻ em bị thương và bị bệnh ở Gaza đến điều trị y tế tại Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất.

Trên mạng xã hội X, Tổ chức Bác sĩ vì Nhân quyền – Israel gọi động thái này là “tàn ác và nguy hiểm” và cho rằng không nên lợi dụng cái chết của 12 thanh niên ở Majdal Shams vì động cơ chính trị đen tối.

“Sự chậm trễ sơ tán này một lần nữa cho thấy Israel coi thường mạng sống của trẻ em và thường dân vô tội ở Gaza. Trả thù không phải là một chính sách hợp pháp”, tổ chức này cho hay.

Nhưng ngay cả khi Israel tiếp tục tàn phá Gaza, các nhà phân tích tin rằng họ sẽ cố gắng giảm thiểu thương vong cho dân thường bằng cuộc tấn công vào Liban vì lo sợ sẽ gây ra một cuộc xung đột rộng lớn hơn không thể kiểm soát.

“Thực tế là các nạn nhân ở Majdal Shams đều là trẻ em và thanh thiếu niên nên sẽ tạo làn sóng phẫn nộ lớn, nhưng tôi không nghĩ người Israel muốn leo thang”, ông Blanford nói.

Thời điểm chín muồi

Các tướng lĩnh quân đội hàng đầu của Israel ngày càng bất đồng quan điểm với Thủ tướng Netanyahu về cuộc chiến ở Gaza và cuộc xung đột với Hezbollah ở Liban. Tháng 6, người phát ngôn của quân đội Israel Daniel Hagari cho biết “bất kỳ ai nghĩ rằng Tel Aviv có thể loại bỏ Hamas đều sai lầm”.

Trong khi đó, ông Netanyahu từ lâu đã nói rằng mục tiêu của Israel ở Gaza là xóa sổ nhóm vũ trang này.

Bà Mairav ​​Zonszein, nhà phân tích cấp cao về Israel - Palestine của Tổ chức Khủng hoảng Quốc tế cho biết tiến hành một cuộc chiến toàn diện chống lại Hezbollah, lực lượng mà nhiều chuyên gia coi là kẻ thù khó khăn nhất của Israel trong khu vực, là một nhiệm vụ thậm chí còn khó khăn hơn.

“Tôi nghĩ rằng nhìn chung, người Israel tin rằng đến một lúc nào đó, Israel và Hezbollah sẽ có một cuộc chiến tranh lớn, nhưng câu hỏi đặt ra là khi nào, như thế nào và trong điều kiện nào. Hầu hết người Israel tin rằng bây giờ không phải là lúc”, bà nói.

Quân đội Israel đang phải vật lộn để tập hợp đủ binh sĩ để tiếp tục cuộc chiến ở Gaza. Nhiều quân dự bị không báo cáo nhiệm vụ trong khi Israel cũng ghi nhận tình trạng thiếu hụt thiết bị quân sự và đạn dược.

Trong khi đó, Mỹ đã ra tín hiệu rằng họ không muốn chứng kiến ​​một cuộc xung đột rộng lớn hơn.

Nhà phân tích Zonszein cho rằng ông Netanyahu, hay Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant - người có thể có nhiều ảnh hưởng hơn đến quyết định tham chiến, không muốn tiến hành cuộc chiến toàn diện. Nhưng bà cho biết nếu Israel nghĩ rằng họ có thể tiến hành một cuộc tấn công lớn vào Liban mà không gây ra sự leo thang đáng kể, thì họ có thể đang đánh giá thấp rủi ro.

“Toàn bộ tình hình này là một vấn đề, và điều hợp lý nhất là đạt được lệnh ngừng bắn và thỏa thuận con tin ở Gaza. Điều này sẽ ngay lập tức làm giảm căng thẳng ở biên giới Israel với Liban ở phía bắc”, bà Zonszein nhận định.

Các lựa chọn của Hezbollah

Ông Blanford cho rằng Hezbollah có thể sẽ kiềm chế trước một cuộc tấn công lớn của Israel, nhưng sẽ nhắm tới việc đáp trả tương xứng.

Ông lưu ý theo quan điểm của Hezbollah, họ không làm gì sai khiến tình hình leo thang và phản ứng của họ sẽ phụ thuộc vào cuộc tấn công của Israel.

Vị chuyên gia này nhận định rằng Israel có thể nhắm vào các chỉ huy cấp cao của Hezbollah hoặc thậm chí tấn công Dahiya, vùng ngoại ô của Beirut và là thành trì của Hezbollah.

“Nếu Israel tấn công Dahiya, tôi sẽ không ngạc nhiên khi Hezbollah đáp trả bằng một hoặc hai tên lửa nhắm vào thành phố Israel, chẳng hạn Haifa. Nhưng phản ứng này sẽ tương xứng với mục tiêu chung là giảm bớt căng thẳng”, ông nói.

Ông Imad Salamey, nhà khoa học chính trị tại Đại học Mỹ Liban, nói thêm rằng chiến lược dài hạn của Hezbollah vẫn gắn liền với Gaza và lực lượng này khó có thể ký thỏa thuận ngừng bắn với Israel cho đến khi đạt được một giải pháp ở đó.

Ông tin rằng Hezbollah có thể đã chuẩn bị cho kịch bản hậu xung đột bằng cách đồng ý tuân thủ Nghị quyết 1701 của Liên hợp quốc, được thông qua sau cuộc chiến Israel - Hezbollah năm 2006 và kêu gọi thiết lập khu vực phi quân sự giữa Ranh giới Xanh và sông Litani.

Ranh giới Xanh trước đây là ranh giới phân chia Liban với Israel và Cao nguyên Golan. Trong khi đó, sông Litani là một con sông lớn chảy về phía nam hướng tới biên giới Liban - Israel.

“Cả Hezbollah và Israel đều có khả năng tuyên bố chiến thắng trong bất kỳ thỏa thuận tiếp theo nào để duy trì sự ủng hộ trong nước và ngăn chặn sự leo thang hơn nữa”, ông Salamey bình luận.