Ông Brian Eyler - nghiên cứu viên cao cấp, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á thuộc Trung tâm Stimson. Ảnh: Ngọc Quang/PV TTXVN tại Mỹ
Trả lời phỏng vấn TTXVN tại Washington, ông Brian Eyler - nghiên cứu viên cao cấp, Giám đốc Chương trình Đông Nam Á thuộc Trung tâm Stimson, có trụ sở tại Washington, cho rằng trong suốt 30 năm, hai nước đã chuyển từ cựu thù sang đối tác và đó là công sức của chính phủ và nhiều cá nhân tại Việt Nam và Mỹ trong 3 thập kỷ qua.
Theo ông Eyler, cựu Tổng thống Bill Clinton, nguyên Thượng nghị sĩ John Kerry, cố Thượng nghị sĩ John McCain và những người đồng cấp tại Việt Nam đã đưa mối quan hệ này tiến triển và trở thành mối quan hệ vô cùng mạnh mẽ và chiến lược như ngày nay. Ông cho rằng mối quan hệ Việt Nam - Mỹ tiến triển là nhờ nguồn cảm hứng, năng lượng của nhiều cá nhân đã tham gia cuộc chiến và người Mỹ cảm thấy có nghĩa vụ đạo đức phải giải quyết những sai lầm của cuộc chiến này. Ông Eyler bày tỏ đây là một cuộc chiến sai lầm đối với nước Mỹ mà lẽ ra không nên xảy ra. Cuộc chiến đã ảnh hưởng đến cuộc sống của hàng triệu người Việt Nam và hàng trăm nghìn người Mỹ. Vì vậy, những cựu binh Mỹ đã hiểu ra sai lầm mắc phải, muốn tiến tới hòa giải và muốn coi Việt Nam như gia đình, như bạn bè và xây dựng mối quan hệ mới này.
Về triển vọng hợp tác giữa hai nước trong thời gian tới, ông Eyler cho rằng di sản chiến tranh là một lĩnh vực quan trọng để tiếp tục tiến về phía trước. Còn rất nhiều việc cần phải làm như tẩy độc đất nhiễm chất độc da cam/dioxin cũng như rà phá bom mìn chưa nổ, đồng thời cung cấp hỗ trợ cho hàng nghìn người khuyết tật. Ông nhấn mạnh: “Chất độc da cam có thể di truyền sang các thế hệ sau và tiếp tục ảnh hưởng lâu dài. Do đó, đây là một lĩnh vực cần được duy trì hợp tác lâu dài”.
Theo nhà nghiên cứu Eyler, hai nước Việt Nam và Mỹ còn có những lĩnh vực hợp tác khác như vấn đề sông Mekong và an ninh hàng hải. Nhấn mạnh về vai trò của Việt Nam trong an ninh lương thực toàn cầu, ông Eyler cho rằng phần còn lại của thế giới đang cần nguồn lương thực từ Việt Nam. Tuy nhiên, trong bối cảnh biến đổi khí hậu, thời tiết khắc nghiệt và tình trạng khan hiếm nước, năng suất kinh tế khu vực đồng bằng sông Cửu Long đang đứng trước nhiều nguy cơ. Ông Eyler nhận định: “Tôi nghĩ chúng tôi có thể cung cấp hỗ trợ kỹ thuật để giúp nông dân ở đồng bằng sông Mekong (sông Cửu Long) chuyển đổi sang các sản phẩm nông nghiệp có giá trị cao hơn”.
Ông Eyler cho rằng Mỹ có thể cung cấp các loại cây trồng chịu hạn, cây trồng có giá trị gia tăng và phát triển các chuỗi cung ứng cho nông dân và doanh nhân Việt Nam ở đồng bằng sông Cửu Long để tăng năng suất và thu nhập. Ông chia sẻ "đó là một lĩnh vực sớm hay muộn, cần phải hợp tác để phục hồi cho đồng bằng sông Mekong, nhất là khi mực nước biển có xu hướng dâng cao và xâm nhập mặn đang tiến sâu hơn vào đồng bằng sông Mekong”. Ông khẳng định, trong suốt thời gian qua, Mỹ có sẵn các nguồn lực và đối tác để hỗ trợ Việt Nam tăng cường khả năng thích ứng và phục hồi trong lĩnh vực này.