Hà Nội đang vận hành theo mô hình Trung tâm Phục vụ hành chính công một cấp và tổ chức các chi nhánh, điểm phục vụ hành chính công ở các xã, phường, với mục tiêu các thủ tục hành chính được nộp trực tuyến và trực tuyến toàn trình, đảm bảo đồng bộ vận hành cả bộ máy chính quyền. Về vấn đề này, phóng viên báo Tin tức và Dân tộc đã có cuộc trao đổi với ông Hoàng Văn Bằng, Phó Giám đốc Trung tâm Phục vụ Hành chính công TP Hà Nội.

Sau khi thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp, việc thực hiện tiếp nhận giải quyết hồ sơ trực tuyến đã được TP Hà Nội triển khai như thế nào và kết quả thực hiện ra sao, thưa ông?

Thực hiện chính quyền 2 cấp, TP Hà Nội hình thành các điểm tiếp nhận thủ tục hành chính công tại 126 xã phường, ứng dụng phần mềm công nghệ mới vào giải quyết thủ tục hành chính.

Từ ngày 1/7 đến nay, Thành phố tiếp nhận 457.158 hồ sơ, trong đó có 180.068 hồ sơ trực tuyến (39%), hoàn thành giải quyết 341.040 hồ sơ. Cấp phường tiếp nhận 315.452 hồ sơ, trực tuyến 119.053 hồ sơ (38%), hoàn thành giải quyết 287.733 hồ sơ. Trung tâm tiếp nhận 141.706 hồ sơ, trực tuyến 61.015 hồ sơ (43%), hoàn thành giải quyết 53.307 hồ sơ. Lĩnh vực phát sinh nhiều hồ sơ nhất là chứng thực, đất đai, hộ tịch...

Cục Chuyển đổi số (Bộ Khoa học và Công nghệ) mới có khảo sát và kiểm tra một số điểm dịch vụ công tại Hà Nội. Trung tâm kiến nghị bình quân mỗi điểm tiếp nhận 10 người mới đáp ứng đủ công việc. Việc bố trí nhân sự sẽ phụ thuộc vào từng điểm. Với những vùng lõi đô thị đông dân cư, cán bộ cần tăng cường nhiều hơn và ngược lại. Sau này, khi hoàn thành số hoá quy trình làm thủ tục sẽ giảm người đi. Qua ghi nhận, tại một số vùng đô thị lõi, khu vực ven đô thị hóa như Đông Anh, Thanh Trì, Hà Đông… số lượng hồ sơ tiếp nhận khá nhiều.

Trước quá trình vận hành mô hình chính quyền 2 cấp, Trung tâm đã hỗ trợ các điểm tiếp nhận hồ sơ hành chính công về tập huấn quy trình xử lý hồ sơ, nhất là trong giai đoạn chuyển tiếp này. Từ khảo sát thực tế, Trung tâm đã đề nghị nâng cấp hạ tầng mạng, máy móc bình quân 2,5 tỷ đồng/điểm, với cấu hình máy móc trang bị đồng bộ theo quy chuẩn chung để tương thích với phần mềm và dung lượng tiếp nhận đã được ghi nhận trong thời gian qua.

Khi các điểm về Trung tâm quản lý đồng bộ, việc tiếp nhận sẽ phân luồng hồ sơ. Hồ sơ thiết yếu sẽ phân luồng luôn về các xã, phường xử lý. Hồ sơ có tính phức tạp sẽ phân luồng lên các chi nhánh tiếp nhận, nhất là thủ tục về đất đai...

Việc giải quyết thủ tục hành chính trực tuyến, tiến tới toàn trình theo mục tiêu của Bộ Khoa học và Công nghệ có khả thi không thưa ông? TP Hà Nội có phân loại những loại thủ tục nào thường được công dân làm nhiều để đẩy nhanh quá trình làm trực tuyến toàn trình, thưa ông?

TP Hà Nội đang hướng đến mục tiêu nộp trực tuyến 80%, trong đó 20% trực tuyến toàn trình gồm nộp trực tuyến (đầy đủ hồ sơ), thanh toán trực tuyến, trả kết quả có chữ ký số. Trong những khâu này việc nộp trực tuyến là khả thi với sự hợp tác của người dân và doanh nghiệp cùng với sự hỗ trợ của sinh viên, đoàn thanh niên các trường.

Bên cạnh đó, Trung tâm và đơn vị viết phần mềm đã cải tiến ứng dụng theo hướng đơn giản, thuận tiện cho người dùng. Đồng thời, đẩy nhanh việc thanh toán trực tuyến qua quét QR code.

Việc thực hiện hồ sơ hộ tịch tư pháp gắn với việc làm chứng thực hiện đang được làm nhiều tại cấp phường, xã và có thể đẩy nhanh thực hiện thủ tục trực tuyến. Việc này gắn liền với chữ ký số cần được đẩy mạnh. Theo dõi qua hệ thống, việc tiếp nhận thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền cấp xã ổn định, hiện nộp trực tuyến đạt 60% và sẽ tăng lên thời gian tới khi có sự hỗ trợ của sinh viên các trường đại học hướng dẫn thao tác giúp đỡ công dân thực hiện trực tuyến.

Qua rà soát hiện nay, hồ sơ trực tuyến gắn với thủ tục đất đai phức tạp và khó khăn trong quá trình trực tuyến toàn trình. Do đó, Trung tâm phân tích kỹ, phân loại và nhận thấy một số thủ tục nộp được trực tuyến như giao dịch đảm bảo, cấp phép xây dựng… sẽ được đẩy mạnh tăng tỷ lệ lên. Thành phố cũng đã yêu cầu các loại thủ tục phổ biến được công dân, tổ chức thực hiện nhiều, sắp tới Trung tâm sẽ có các video tuyên truyền hướng dẫn thực hiện như: Đăng ký khai sinh, khai tử, kết hôn, cấp đổi giấy phép lái xe…

Quá trình vận hành thời gian qua, trên các diễn đàn mạng xã hội và từ cơ sở phản ánh cho thấy, cơ sở vật chất, hạ tầng vẫn chưa được đảm bảo... Vậy, TP Hà Nội có kế hoạch như thế nào vấn đề này, thưa ông?

Đúng là khi vận hành, cấp xã chưa lường hết được hệ thống máy móc có thể đáp ứng đường truyền trong giai đoạn mới, vì không đồng bộ. Trung tâm và Sở Khoa học và Công nghệ đã rà soát, nâng cấp hệ thống theo chuẩn chung.

Tổ 57 (đơn vị chuyên trách tham mưu thực hiện Nghị quyết 57 TP Hà Nội) cũng đã rà soát để đưa ra quy chuẩn về thông số máy tính, máy in, máy scan, kinh phí vận hành… dự kiến, từ tháng 9/2025 sẽ đồng bộ và chạy tốt hơn, hỗ trợ cán bộ, người dân tốt hơn.

Theo phản ánh của các cán bộ tiếp nhận hồ sơ tại các xã, phường, một số quy trình có thể giảm để rút ngắn việc giải quyết hồ sơ. Ông đánh giá việc này như thế nào và có thể thực hiện được không, thưa ông?

Từ thực tế giải quyết thủ tục hành chính, Trung tâm đang tư vấn các sở, ngành quy trình làm hồ sơ và có thời hạn xử lý hồ sơ. Nhất là liên thông thủ tục đất đai cơ quan thuế, nông nghiệp, môi trường. Quá trình theo dõi hệ thống và thực tiễn ghi nhận “điểm nghẽn” từ trước đến nay, quy trình xác minh hồ sơ thủ tục đất đai thường kéo dài.

Theo mô hình mới, Trung tâm là đơn vị tiếp nhận, trả hồ sơ. Còn giải quyết hồ sơ này thuộc thẩm quyền các sở, ngành, địa phương. Khi tất cả dữ liệu và quy trình xử lý lên hệ thống nền tảng dùng chung sẽ rà soát được hồ sơ đang giải quyết đến khâu nào. Từ đó, quy trình xử lý đều được thông báo và giám sát, quy trách nhiệm. Trung tâm có vai trò đôn đốc và kiến nghị những bất cập phát sinh.

Theo ghi nhận trên hệ thống, khó nhất hiện nay vẫn là những thủ tục liên quan đến đất đai như: Hợp thửa, tách thửa, tăng giảm diện tích, chuyển mục đích sử dụng đất, mua bán, giao dịch, chấp ngân hàng... Các quy trình kiểm tra các thủ tục này thường kéo dài do quá trình xác minh nguồn gốc sử dụng đất. Bên cạnh đó, thủ tục Hộ tịch – Tư pháp được người dân làm nhiều, nhưng việc kết nối với dữ liệu Bộ Tư pháp chưa đồng bộ, dễ “tắc” trong việc xác nhận và trả hồ sơ cho người dân...

Do đó, việc thực hiện giải quyết hồ sơ toàn trình là bước tiến cải cách lớn về hành chính, nhưng cần sự đồng bộ về dữ liệu. Khi đó, người dân làm hồ sơ tại nhà, thanh toán trực tuyến.

Vậy, khi dữ liệu được lưu trữ, tích hợp, tái sử dụng chuẩn và đồng bộ sẽ nâng tỷ lệ thực hiện trực tuyến toàn phần lên đúng không, thưa ông?

Trung tâm sẽ hình thành “ví” giấy tờ lưu hồ sơ gắn với mã định danh của người dân. Nếu người dân sau này làm thủ tục hành chính, giấy tờ đã lưu vào ví cá nhân (theo mã số định danh) có thể tái sử dụng, không phải scan tài liệu.

Do đó, việc lập dữ liệu đầu vào phải chuẩn, từ hộ tịch tư pháp đến dữ liệu đất đai, thanh toán trực tuyến và chữ ký số. Làm được điều này, tỷ lệ thực hiện hồ sơ trực tuyến sẽ tăng lên.

Mô hình giải quyết thủ tục hành chính công Hà Nội đang thực hiện thí điểm cho thấy, cần có sự đồng bộ trong cơ chế phối hợp, hạ tầng số phải được nâng cấp. Việc này đang được thực hiện ra sao, thưa ông?

Hệ thống hành chính công đang thực hiện hoàn toàn minh bạch, đơn vị và người dân cùng giám sát, phản ánh. Trung tâm và các sở, ngành có quy chế tiếp nhận và giải quyết, nếu chậm hồ sơ trên hệ thống sẽ lập đoàn kiểm tra, đôn đốc trách nhiệm, quy trình xử lý của cá nhân, tổ chức. Từ đó đưa ra kết luận.

Bên cạnh đó, hệ thống phần mềm đang tiếp tục được nâng cấp. Hệ thống mới đang vận hành và cần thời gian hoàn thiện giao diện để đảm bảo trình tự thay đổi và hiệu chỉnh quy trình theo hướng giảm thao tác thừa, đơn giản dễ dùng, dễ tiếp cận. Vấn đề cốt lõi là tái cấu trúc quy trình, bỏ bớt những bước chưa hợp lý để cắt giảm thời gian giải quyết hồ sơ thủ tục hành chính.

Thực tế để thực hiện được hệ thống này cần có tổng công trình sư, hiểu kỹ thuật và nghiệp vụ. Hai vấn đề này như “máu với thịt” mới đảm bảo thực hiện được thủ tục hành chính trên môi trường số. Vì vậy, các cơ quan chức năng cần đưa ra được bài toán để đội kỹ thuật xử lý quy trình, nhanh chóng phát hiện, tìm phương án xử lý, giảm thiểu tối đa lỗi hệ thống...

Hà Nội là Thủ đô của cả nước, bên cạnh các giải pháp hỗ trợ hiện có, Trung tâm cũng tích hợp trí tuệ nhân tạo để hỗ trợ người dân dựa trên dữ liệu đã giải quyết. Thậm chí tiến tới việc AI sẽ tự động lập cả biểu mẫu, điền các thông số giúp người dân khi thực hiện quy trình giải quyết thủ tục hành chính. Để làm được điều này cần dữ liệu “đúng, đủ, sạch, sống và phải dùng chung được”, hướng tới mục đích cuối cùng là tạo thuận lợi cho người dân, giảm bớt phiền hà và sách nhiễu.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Bài và ảnh: Xuân Cường - Quang Phong
Clip, infographic: TTXVN
Trình bày: Nguyễn Hà

28/08/2025 10:17