Không thể nhìn thấy song không thể trốn thoát: các hố đen vốn nằm trong những hiện tượng nguy hiểm ngoài vũ trụ. Vì vậy, việc siêu hố đen ở trung tâm dải Ngân Hà đang trở nên ngày càng “háu đói” có thể là một tin đáng lo ngại.
Những nhà khoa học giám sát vật thể khổng lồ Sagittarius A* phát hiện trong năm qua nó dường như nuốt các vật chất xung quanh nhanh kỷ lục.
Hình ảnh đầu tiên của một hố đen vũ trụ cùng vầng hào quang rực lửa được công bố hồi tháng 4. Ảnh: AFP
“Chúng tôi chưa từng ghi nhận thứ gì như vậy trong 24 năm nghiên cứu hố đen siêu khổng lồ này. Nó là một hố đen khá im lặng. Chúng tôi không biết điều gì làm thay đổi nó”, ông Andrea Ghez - Giáo sư Vật lý và Thiên văn tại Đại học California Los Angeles – cho biết.
Trong nghiên cứu mới nhất, nhóm nhà khoa học đã phân tích trên 13.000 hình ảnh quan sát của Sagittarius A* trong 133 đêm kể từ năm 2003 tại trạm quan sát Keck ở Hawaii, Mỹ và kính thiên văn cực lớn ở Chile.
Bản thân hố đen không thể quan sát được vì nó hoạt động như thể cánh cửa một chiều đối với ánh sáng. Tuy nhiên, có thể phát hiện hố đen thông qua luồng bức xạ rực cháy từ khí gas và bụi ở bên ngoài “chân trời sự kiện”, khi chúng bị hút vào bên trong hố đen. Chân trời sự kiện là biên phía trong của không-thời gian gần một điểm kỳ dị, tất cả các loại vật chất nếu nằm dưới giới hạn này, kể cả các sóng điện từ đều không thể vượt ra ngoài để đến với người quan sát.
Họ nhận thấy rằng vào ngày 13/5, khu vực bên ngoài điểm hút của hố đen sáng gấp đôi lần quan sát sáng nhất trước đó. Họ cũng phát hiện những sự thay đổi lớn trong hai đêm khác trong năm nay, ở quy mô chưa từng tiền lệ.
Nhóm nghiên cứu của ông Andrea Ghez đã sử dụng kỹ thuật nhiếp ảnh phân tán để tái phân tích lại những hình ảnh quan sát cũ và mờ hơn trong 24 năm qua. Từ đó, họ đi đến kết luận rằng mức độ sáng trong năm nay của Sagittarius A* là chưa từng có trong vòng 1/4 thế kỷ.
“Câu hỏi lớn ở đây là liệu rằng hố đen này đang bước vào một giai đoạn mới và tốc độ khí gas bị hút vào miệng hố đã tăng lên trong một thời kỳ dài, hay liệu chúng ta chỉ vừa phát hiện các vụ nổ của vài loại khí gas khác thường”, ông Mark Morris, đồng nghiệp của ông Ghez nói.
Một giả thuyết cho rằng sự “háu đói” điên cuồng của hố đen siêu khổng lồ ở trung tâm Ngân Hà liên quan đến lần tiếp cận gần nhất với lỗ đen của ngôi sao có tên S0-2 năm 2018, và một lượng lớn khí từ S0-2 có thể đã chạm tới Sagittarius A* trong năm nay.
Lập luận khác lại cho thấy khả năng liên quan đến vật thể kỳ lạ tên G2, dường như là một cặp sao cùng quay quanh một tâm, từng tiếp cận hố đen này năm 2014. Ông Ghez cho rằng có khả năng hố đen Sagittarius A* đã xé rách lớp bên ngoài của G2. Điều này có thể giúp giải thích về độ sáng gia tăng bên ngoài hố đen.
Giả thuyết thứ ba lại tin rằng một số thiên thạch lớn đã bị hút vào bên trong “cái miệng tham lam” của vũ trụ này. Sagittarius A* nằm cách Trái Đất 26.000 năm ánh sáng và không gây nguy hiểm đến hành tinh của chúng ta.