Người dân xã Thiên Lộc (TP Hà Nội) đến làm thủ tục tại Trung tâm Phục vụ hành chính công của xã.
Vận hành đồng bộ, hiệu quả
Ngay sau khi mô hình chính quyền hai cấp vận hành từ ngày 1/7/2025, các địa phương trên cả nước đã nhanh chóng ổn định tổ chức, hoạt động thông suốt. Bộ máy chính quyền được sắp xếp tinh gọn hơn, giảm tầng nấc trung gian, rút ngắn thời gian xử lý công việc. Việc tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính được thực hiện ngay tại cấp cơ sở, giúp người dân tiết kiệm thời gian và chi phí.
Tại Hà Nội, đã chủ động rà soát, phân công nhiệm vụ rõ ràng các phòng ban và đơn vị trực thuộc, triển khai mạnh mẽ ứng dụng công nghệ số trong quản lý hồ sơ. Nhiều thủ tục được giải quyết trực tuyến hoặc tại chỗ, giúp giảm tình trạng chờ đợi. Chính quyền TP Hà Nội triển khai mô hình “một cửa liên thông” hiện đại, cho phép người dân tra cứu tiến độ xử lý hồ sơ ngay trên điện thoại thông minh. Các tổ công tác của phường, xã thường xuyên đi khảo sát từng khu dân cư để kịp thời hỗ trợ các trường hợp khó khăn, đặc biệt là hộ nghèo và người yếu thế.
Tỉnh Quảng Ninh đã áp dụng mạnh mẽ phân quyền, phân cấp cho cấp xã, phường trong việc quyết định và xử lý các vấn đề dân sinh. Thông qua hệ thống “Chính quyền điện tử” và Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, xã, các yêu cầu của người dân được tiếp nhận và xử lý nhanh chóng, minh bạch.
TP Hồ Chí Minh cũng đã dần ổn định tổ chức, đảm bảo phục vụ người dân thông suốt. Dù còn đối mặt với nhiều thách thức về nhân sự, hạ tầng và quy trình, tinh thần “khó ở đâu, gỡ ở đó” đang trở thành động lực để Thành phố chủ động tháo gỡ vướng mắc, tăng tốc cải cách hành chính và đưa chính quyền đến gần người dân hơn.
Tại phường Dĩ An, nơi có gần 230.000 dân và được xem là phường đông nhất TP Hồ Chí Minh, để phục vụ người dân tốt nhất, phường đã bố trí 168 cán bộ, trong đó có 17 người trực tiếp giải quyết thủ tục hành chính cho dân. Trung tâm hành chính công phường mở cửa từ 7 giờ sáng, đón lượng lớn người đến làm thủ tục hành chính. Ghi nhận cho thấy, toàn bộ quy trình vận hành trật tự, có tình nguyện viên hỗ trợ, hướng dẫn người dân...
Dưới góc độ quản lý, bà Nguyễn Thị Hồng Thắm, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP Hồ Chí Minh cho biết, khi phạm vi quản lý mở rộng, cán bộ cấp phường, xã cần được đào tạo thêm về chuyên môn, kỹ năng số và khả năng tham mưu. Sở đang hoàn tất việc bố trí lại đội ngũ cán bộ sau sáp nhập và kiến nghị Chính phủ cho phép phân cấp biên chế linh hoạt hơn, trao quyền chủ động tổ chức bộ máy cho địa phương. Sau hơn 1 tháng vận hành, chính quyền hai cấp tại TP Hồ Chí Minh đã kịp thời phân cấp rõ ràng và đồng hành với người dân, góp phần thay đổi tư duy quản trị, hướng tới chính quyền đô thị vì dân phục vụ.
Ông Phan Trung Tuấn, Vụ trưởng Vụ Chính quyền địa phương (Bộ Nội vụ) cho hay, nhờ sự quan tâm chỉ đạo sát sao của cấp ủy, chính quyền các địa phương, bước đầu bộ máy vận hành tương đối trơn tru, hiệu quả, liên thông, thông suốt, không làm gián đoạn quá trình chuyển tiếp từ mô hình ba cấp sang hai cấp. UBND của 3.321 xã, phường trên cả nước đã hoàn thiện tổ chức bộ máy, thành lập các cơ quan chuyên môn, trong đó đặc biệt là Trung tâm Phục vụ hành chính công, nơi giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp ngay từ cơ sở.
“Công tác giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, tổ chức và doanh nghiệp ở địa bàn cơ sở trên cả nước tương đối đồng bộ, có hiệu quả, không gián đoạn công việc. Hầu hết các địa phương ở cấp xã đã đưa vào vận hành hệ thống giải quyết dịch vụ công có kết nối với Cổng Dịch vụ công Quốc gia, tạo thuận lợi cho việc kết nối, giải quyết các thủ tục hành chính, các yêu cầu của người dân, doanh nghiệp kịp thời nhất có thể...”, ông Phan Trung Tuấn bày tỏ.
Kịp thời tháo gỡ vướng mắc
Theo Bí thư Tỉnh ủy Quảng Trị Lê Ngọc Quang, tỉnh đã thực hiện cơ bản bảo đảm tiến độ, yêu cầu, từng bước vận hành thông suốt, giải quyết tốt nhu cầu của người dân và doanh nghiệp. Tuy nhiên, vẫn còn một số vướng mắc về đội ngũ cán bộ, do đó, địa phương mong muốn các bộ, ngành liên quan có cơ chế chính sách linh hoạt để đáp ứng nhu cầu của các địa bàn đặc thù.
Sau khi kiểm tra việc thực hiện chính quyền hai cấp tại tỉnh Quảng trị, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà đánh giá cao địa phương trong công tác sắp xếp tổ chức bộ máy và triển khai chính quyền địa phương hai cấp, bước đầu đáp ứng được yêu cầu, vận hành thông suốt. Mặc dù vẫn còn phát sinh những vấn đề khó khăn, tuy nhiên, tỉnh đã và đang hoàn thiện hiệu quả. Bộ trưởng đề nghị tỉnh Quảng Trị cần tập trung rà soát, đánh giá tổng thể các yếu tố trong vận hành chính quyền địa phương hai cấp, trong đó có vấn đề nhân lực, trình độ chuyên môn của cán bộ.
Liên quan đến công tác nhân sự, theo Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà, các địa phương cần bám sát Nghị định 170/2025/NĐ-CP của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức; Nghị định số 173/2025/NĐ-CP của Chính phủ về hợp đồng thực hiện nhiệm vụ của công chức để khắc phục khó khăn. Xoay quanh vấn đề đội ngũ cán bộ, công chức còn nhiều việc cần phải làm, vừa qua vẫn có những sự chồng lấn, giao thoa giữa Luật Tổ chức Chính phủ, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và các nghị định…
Nhìn lại kết quả sau một tháng thực hiện chính quyền địa phương hai cấp, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho biết, chủ trương lớn, quan trọng này của Đảng hợp lòng dân, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh đất nước trong giai đoạn mới, được nhân dân đồng tình, bạn bè quốc tế ủng hộ. Nổi bật là bộ máy chính quyền địa phương hai cấp bước đầu vận hành ổn định, thông suốt. Hầu hết các địa phương đã hoàn tất việc sắp xếp tổ chức chính quyền, đảm bảo duy trì hoạt động hành chính không gián đoạn. Chính quyền các tỉnh mới hợp nhất và các xã mới thành lập nhanh chóng đi vào hoạt động, không để khoảng trống quản lý và phục vụ nhân dân tốt hơn.
Trong giai đoạn đầu vận hành mô hình mới, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương cần chú trọng hướng dẫn về thủ tục hành chính, quản lý ngân sách, tổ chức bộ máy và quản lý nhân lực cho cấp tỉnh, cấp xã... theo đúng thẩm quyền từng cấp. Song song với trao quyền, phải tăng cường công tác giám sát, kiểm tra, tránh tình trạng địa phương hiểu chưa đúng hoặc thực hiện chưa nghiêm.
Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các cơ quan Trung ương và địa phương phải tăng cường quản lý, giám sát chặt chẽ việc sử dụng ngân sách, tài sản công sau sáp nhập, sử dụng hiệu quả các trụ sở, tránh thất thoát, lãng phí. Các bộ, ngành, địa phương tiếp tục theo dõi, đôn đốc các địa phương theo lĩnh vực; các cán bộ lãnh đạo được phân công tiếp tục trực tiếp đi kiểm tra tình hình tại các địa phương, lắng nghe ý kiến từ cơ sở để chỉ đạo kịp thời việc tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc.