Trung tướng Ahn Young-ho thuộc Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc phát biểu tại cuộc họp báo ở Seoul hôm 24/9, về việc Triều Tiên bắn một quan chức Hàn Quốc. Ảnh: Yonhap
Theo các nhà quan sát Triều Tiên, hành động của Bình Nhưỡng đã gặp phải làn sóng chỉ trích dữ dội không chỉ đến từ các đảng đối lập mà còn cả đảng cầm quyền tại Hàn Quốc.
Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hàn Quốc (JCS) ngày 24/9 cho biết một viên chức 47 tuổi, làm việc tại Bộ Hải dương và Ngề cá Hàn Quốc, đã mất tích từ hôm 21/9 khi đang làm nhiệm vụ giám sát vùng biển ngoài khơi đảo biên giới Yeonpyeong, phía tây Hàn Quốc.
“Theo phân tích kỹ lưỡng của quân đội chúng tôi dựa trên nhiều nguồn tin tình báo đa dạng, Triều Tiên đã phát hiện người đàn ông này trong vùng biển của mình và nổ súng”, Bộ Quốc phòng Hàn Quốc cho biết trong một tuyên bố,
Sau vụ việc, Tổng thống Moon đã bày tỏ lấy làm tiếc và nói rằng "đây là hành động không thể dung thứ được dù có bất kỳ lý do gì". Tổng thống yêu cầu Triều Tiên nên đưa ra lời giải thích có trách nhiệm và thực hiện các biện pháp thích hợp đối với vụ việc này. Người phát ngôn Nhà Xanh Kang Min-seok cho biết tổng thống cũng ra lệnh cho quân đội duy trì thế trận an ninh chặt chẽ hơn để bảo vệ cuộc sống và sự an toàn của người dân.
Trước đó cùng ngày, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cũng yêu cầu Triều Tiên phải chịu trách nhiệm hoàn toàn về việc giải trình, trừng phạt những người có liên quan, xin lỗi và có các biện pháp ngăn chặn sự việc tương tự tái diễn.
"Triều Tiên đã bắn chết một công dân Hàn Quốc, người không có vũ khí và không có ý định chống cự và đốt xác anh ta - điều này không thể biện minh bằng bất kỳ lý do nào", ông Suh Choo-suk, Phó Chủ tịch Hội đồng An ninh Quốc gia Hàn Quốc, nói sau cuộc họp do Cố vấn An ninh Quốc gia Suh Hoon chủ trì.
Quân đội và Bộ Thống nhất Hàn Quốc cũng đưa ra những tuyên bố tương tự trước hành động của Triều Tiên. Hiện chưa rõ lý do quan chức bị bắn, song các nhà chức trách Hàn Quốc nghi ngờ nó có liên quan đến biện pháp phòng chống dịch COVID-19 của Triều Tiên.
Trong đại dịch COVID-19, Triều Tiên đã đóng cửa gần như toàn bộ đường biên giới kể từ tháng 1. Ông Kim Yeoul Soo, Giám đốc Văn phòng Chiến lược An ninh thuộc Viện Quân sự Hàn Quốc, cho biết sau vụ việc một người đào tẩu quay lại Triều Tiên hồi tháng 7, quân đội Triều Tiên ở khu vực biên giới vẫn trong trạng thái cảnh giác cao độ. Nước này cũng ra lệnh bắn những người vượt biên nhằm ngăn chặn sự lây lan của COVID-19.
“Trong vụ việc đó, các chỉ huy quân đội tại biên giới đã bị khiển trách nặng nề. Chính vì điều này, tôi cho rằng binh lính Triều Tiên đã mạnh tay với viên chức đào tẩu Hàn Quốc”, ông Kim nhận định.
Ngoài khơi bờ biển Triều Tiên nhìn từ đảo Yeonpyeong thuộc quyền kiểm soát của Hàn Quốc. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Đây là lần đầu tiên một công dân Hàn Quốc bị bắn chết ở Triều Tiên kể từ tháng 7/2008, sau khi Park Wang-ja bị bắn chết tại khu nghỉ mát trên núi Kumgang của Triều Tiên khi đang lang thang trong khu vực cấm.
Các nhà quan sát cho rằng sự việc được cho là sẽ tiếp tục làm xấu đi mối quan hệ liên Triều vốn đã rạn nứt nặng nề sau khi Triều Tiên phản đối truyền đơn từ Hàn Quốc và cho nổ sập tòa nhà văn phòng liên lạc liên Triều hồi tháng 6.
Vụ việc được công bố một ngày sau khi Tổng thống Moon Jae In có bài phát biểu tại Liên hợp quốc. Ông đã nhắc lại lời kêu gọi chấm dứt chiến tranh Triều Tiên - cuộc chiến tranh kéo dài ba năm đã kết thúc bằng một hiệp định đình chiến - khiến hai miền về mặt kỹ thuật vẫn còn xảy ra xung đột.
Ông Kim Chong In, lãnh đạo lâm thời của đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) - đảng đối lập chính ở Hàn Quốc - đã chỉ trích chính quyền của ông Moon “không hiểu tình hình thực tế”.
“Việc giết công dân Hàn Quốc cho thấy Triều Tiên không hề thay đổi thái độ thù địch đối với miền Nam, nhưng Tổng thống Moon lại thản nhiên đưa ra đề xuất về chấm dứt chiến tranh. Đều này thực sự vô trách nhiệm”, ông Chong In nói trong cuộc họp quốc hội.
Ông Chong In cũng đặt câu hỏi về “đường dây nóng” vốn được đánh giá cao giữa Tổng thống Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Nhà lãnh đạo đảng cũng yêu cầu chính phủ Hàn Quốc nên điều tra kỹ lưỡng vụ việc và cách thức xảy ra.
“Có thể nghi ngờ rằng quan chức này đã biến mất hôm 21/9 từ trước bài phát biểu của ông Moon tại Liên hợp quốc. Và sự việc đã được công khai ngay sau bài phát biểu của ông ấy. Chúng tôi tự hỏi liệu chính quyền Tổng thống Moon có đặt một sự kiện chính trị lên trên tính mạng của người dân hay không?”, ông Chong In nói thêm.
Đảng Dân chủ Hàn Quốc (DPK) cầm quyền cũng bày tỏ bất bình với vụ việc. Chủ tịch đảng DPK Lee Nak Yon cho rằng vụ việc vi phạm tinh thần của Tuyên bố Panmunjeom về hòa bình, thịnh vượng và thống nhất bán đảo Triều Tiên.
“Không có giao tranh và vụ việc xảy ra vào ban ngày. Nếu Triều Tiên bắt được một người và thẩm vấn ông ta, họ có thể xác nhận đó là một thường dân không mang vũ khí. Vì vậy, cho dù người đó đang đào tẩu hay chỉ trôi dạt, thậm chí ngay cả khi bị tình nghi là gián điệp hay tù nhân chiến tranh, việc giết ông ta ngay tại chỗ mà không xét xử là không thể chấp nhận được”, nghị sĩ Song Young Gil của DPK viết trên Facebook.