Honduras có kế hoạch xây dựng nhà tù đảo và đưa những tên xã hội đen nguy hiểm nhất nước này đến đó. Tổng thống Honduras từng hứa sẽ giải quyết bạo lực băng đảng thông qua cải cách quản trị và hệ thống tư pháp hình sự.
Tổng thống Xiomara Castro đang lên kế hoạch xây dựng một nhà tù biệt lập dành cho 2.000 tù nhân là thành viên băng đảng trên quần đảo Islas del Cisne cách bờ biển 250 km. Động thái này nằm trong nỗ lực lớn hơn xử lý tình trạng bạo lực liên quan đến băng nhóm tội phạm. Trước đó, vào ngày 20/6, bạo loạn xảy ra trong nhà tù dành cho nữ ở Tamara giữa các băng nhóm đối địch khiến 46 người thiệt mạng.
Bạo lực băng nhóm là một trong những vấn đề nổi cộm tại Honduras. Cùng với các nước láng giềng El Salvador và Guatemala, Honduras tạo thành cái gọi là "tam giác chết" ở Trung Mỹ, nơi các băng nhóm giết người (maras) kiểm soát buôn bán ma túy và tội phạm có tổ chức. Các băng nhóm này là nguyên nhân chính khiến số vụ giết người tại Honduras người tăng vọt.
Tổng thống Castro cho biết bà sẽ “thực hiện các biện pháp quyết liệt” để đáp trả và trấn áp Barrio 18 cùng Mara Salvatrucha (MS-13) những băng nhóm đã khủng bố quốc gia này trong nhiều năm.
Nhà tù trên đảo từng phổ biến khắp Mỹ Latinh, với các cơ sở ở Brazil, Chile, Colombia, Costa Rica, Mexico, Panama và Peru. Nhưng nhà tù trên đảo cuối cùng của khu vực này đã đóng cửa tại Mexico vào năm 2019.
Các nhà chức trách Honduras đang đánh cược rằng việc quay trở lại với nhà tù trên đảo sẽ giúp ngăn chặn làn sóng bạo lực. Tuy nhiên, một số ý kiến nghi ngờ cho rằng động thái này vẫn chưa thể xử lý được nguồn gốc của bạo lực. Chuyên gia về Mỹ Latinh Tiziano Breda tại Italy cho biết các băng nhóm tội phạm đã chứng minh rằng chúng có thể thích nghi.
Người đứng đầu lực lượng vũ trang của Honduras - ông Jose Jorge Fortin cho biết cách duy nhất để liên lạc với đảo Islas del Cisne là qua vệ tinh. Các quan chức hy vọng điều đó sẽ ngăn chặn thủ lĩnh băng đảng điều hành hoạt động của tổ chức tội phạm từ bên trong các nhà tù. Việc trốn thoát sẽ rất khó khăn vì phải mất một ngày để đi thuyền từ đất liền đến hòn đảo này.
Ông Fortin nhận định: “Đó là nơi xa nhất, vì vậy những thủ lĩnh băng đảng này cảm thấy áp lực khi ở trên đảo. Ý tưởng là họ mất liên lạc với mọi thứ, liên lạc với tất cả xã hội… và họ thực sự trả giá cho tội ác của mình”. Tuy nhiên, ông Fortin không nói rõ chi phí của dự án hoặc dự kiến khi nào nó hoàn thành nhưng tiết lộ Tổng thống Castro đã ra lệnh xây dựng cơ sở này càng sớm càng tốt.
Các biện pháp đề xuất đang được nhiều người Honduras đón nhận nồng nhiệt, chẳng hạn như nhà sinh vật học Said Santos (30 tuổi). Nhà sinh vật học này nhận định: “Việc chấm dứt vấn đề tội phạm một lần và mãi mãi tại Honduras sẽ là điều lý tưởng đối với đất nước”. Tuy nhiên, theo anh chính phủ nên tiến hành thận trọng.
Trong khi đó, các nhà sinh vật học trong khu vực lo ngại dự án sẽ phải trả giá bằng hệ sinh thái của hòn đảo vào thời điểm mà tác động của biến đổi khí hậu đang tàn phá vùng Caribbean. Hòn đảo được chỉ định xây nhà tù này là nơi không có người ở và khu vực được bảo vệ môi trường trong hơn ba thập niên. Trong tháng 7, Hiệp hội các nhà sinh vật học Honduras đã cảnh báo gọi việc xây dựng nhà tù là “mối đe dọa” đối với thiên nhiên trên đảo.
Lucky Medina, Bộ trưởng Tài nguyên thiên nhiên và Môi trường của Honduras, nói với AP rằng nhà tù sẽ được xây dựng "hài hòa với thiên nhiên". Ông bổ sung các quan chức sẽ tuân theo biện pháp bảo vệ môi trường và công trình chắc chắn sẽ được xây dựng.