Đối với Zancy Duan, việc từ bỏ suất học tại một trong những trường đại học danh tiếng của Mỹ là quyết định khó khăn. Trước đó, Duan đã được Đại học Cornell cũng như một vài trường đại học khác tại Mỹ nhận để hoàn thành khóa học thạc sĩ. Tuy nhiên, đến cuối tháng 4 vừa qua, với tình hình dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp tại Mỹ, Duan đã lựa chọn nộp đơn vào các trường đại học ở châu Âu.
“Ngoài tình hình dịch bệnh, một loạt các chính sách không thân thiện của chính quyền Tổng thống Donald Trump đối với sinh viên quốc tế; việc Mỹ đổ cho Trung Quốc là nguyên nhân gây ra dịch bệnh COVID-19, và tình hình an ninh xã hội ảnh hưởng từ phong trào Black Lives Matter – đó là những lý do khiến em cảm thấy không thoải mái và thấy học ở Mỹ không phải là một phương án tốt cho em ở thời điểm này. Thực ra, nhiều bạn của em trước đó có kế hoạch tới Mỹ du học đã nộp đơn vào các trường ở Singapore, Hong Kong hay châu Âu để thay thế”, Duan trả lời phỏng vấn báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP).
Trong hàng chục năm qua, Mỹ luôn là sự lựa chọn hàng đầu cho các du học sinh Trung Quốc muốn kiếm tìm môi trường nước ngoài để học tập. Theo số liệu thống kê mới nhất của Bộ Giáo dục Trung Quốc, số lượng du học sinh Trung Quốc tăng từ 285.000 trong năm 2010 lên 662.000 năm 2018.
Từ năm 2009, Trung Quốc là quốc gia có số lượng học sinh, sinh viên tới Mỹ du học nhiều nhất. Trong số trên 1 triệu sinh viên quốc tế đang học tại Mỹ, có tới 1/3 là người Trung Quốc. Tuy nhiên, với tình hình hiện nay, du học sinh Trung Quốc lại cân nhắc trong việc lựa chọn điểm đến thay thế Mỹ cho kỳ học tới.
Theo kết quả khảo sát do Tập đoàn Công nghệ và Giáo dục Phương Đông mới (trụ sở tại Bắc Kinh), lần đầu tiên Anh đã vượt Mỹ trở thành điểm đến du học yêu thích nhất được các sinh viên Trung Quốc lựa chọn.
Trong 6.673 học sinh, sinh viên Trung Quốc được hỏi, 42% người tham gia bày tỏ hy vọng được học tại Anh, trong khi chỉ có 37% chọn Mỹ. Đây là một kết quả đảo ngược so với 4 năm trước, khi 30% người trả lời lựa chọn học ở Anh và 46% các em chọn học ở Mỹ.
Công ty tư vấn thị trường Qianzhan cho biết cả Anh và Mỹ đều là lựa chọn hàng đầu cho du học sinh Trung Quốc, nhưng hiện các em thích Anh hơn không chỉ vì căng thẳng quan hệ giữa Washington và Bắc Kinh. Các em lựa chọn Anh vì thời gian học thạc sĩ, tiến sĩ tại Anh ngắn hơn cũng như nước này có chính sách nhập cư thân thiện hơn. Theo quy định của nước này, những sinh viên quốc tế hoàn thành bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ có cơ hội tiếp tục làm việc và sống tại Anh từ 2 đến 3 năm.
Trong khi đó, những quy định mới về thị thực của Mỹ lại khiến sinh viên Trung Quốc hoang mang và hoảng sợ.
Năm ngoái, Tổng thống Trump đã đề xuất hạn chế cơ hội việc làm cho những du học sinh tốt nghiệp các trường đại học ở Mỹ. Cùng năm, các thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa cũng đưa ra một đạo luật cấm Mỹ cấp thị thực cho công dân Trung Quốc học trong các ngành như khoa học, kỹ thuật, cơ khí, toán học.
Duan cho biết ngay cả khi cô xin thị thực để tới Mỹ du học, cô có thể bị từ chối vì ngành học của mình – khoa học vật liệu – là một trong những ngành được liệt vào danh sách “nhạy cảm” khi xét thị thực.
Mới đây, du học sinh Trung Quốc càng thêm hoang mang trước tuyên bố của Chính phủ Mỹ cấm sinh viên nước ngoài tiếp tục ở lại Mỹ nếu các trường mà họ đang theo học không tổ chức các buổi học trực tiếp trên lớp vào mùa thu này. Do vấp phải làn sóng phản đối từ dư luận, Chính phủ Mỹ đã rút lại quy định gây tranh cãi trên.
Kim Wang - một cố vấn tại công ty du học Timespin trụ sở tại Thượng Hải – cho biết hai năm qua chứng kiến sự đa dạng về sự lựa chọn của du học sinh Trung Quốc đối với điểm đến nước ngoài. “Các đơn xin học vào các trường ở Anh tăng nhanh, trong khi các trường ở Singapore cũng nhận được chú ý trong hai năm qua. Điều này có nghĩa là cuộc cạnh tranh đã khốc liệt hơn trước và các trường ở Anh sẽ khắt khe hơn trong việc xem đơn nhập học của ứng viên”.
Theo một nhân viên tại công ty tư vấn du học JJL, nhiều trường đại học Mỹ đã nhận ra sinh viên quốc tế hết quan tâm tới họ và đang triển khai nhiều biện pháp để giữ chân các du học sinh. “Một số trường top đầu thậm chí còn quyết định không cần ứng viên có kết quả bài thi tổng quát GRE bắt buộc như trước. Đối với nhiều học sinh lựa chọn du học vào mùa thu năm nay, tôi khuyên các em nên cân nhắc chọn nhiều nước hơn. Nhiều em không nhận ra các em có cơ hội được nhận cao hơn vào những trường đại học tốt nhất ở Mỹ”, nhân viên họ Wu cho hay.
Hiện số ca mắc COVID-19 mới mỗi ngày tại Anh có xu hướng giảm. Trung bình ca mắc mới hàng ngày trong tuần này là 700, giảm so với 6.000 ca/ngày hồi tháng 5. Tính đến 21h ngày 19/7, Anh ghi nhận tổng cộng 294.066 ca mắc COVID-19, trong đó có 45.273 trường hợp tử vong, xếp thứ 9 trong danh sách các nước có số ca mắc COVID-19 nhiều trên thế giới.