Cả hai ứng cử viên tổng thống Mỹ đều mong muốn châu Âu gánh vác nhiều hơn trách nhiệm trong việc hỗ trợ Ukraine, đánh dấu một thay đổi lớn trong chiến lược của Mỹ ở khu vực này. Ảnh: AFP/TTXVN
Theo nhận định mới đây của các nhà phân tích Mateusz Piotrowski và Daniel Szeligowski tại Viện Các vấn đề Quốc tế Ba Lan (PISM), cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới sẽ có tác động đáng kể đến chính sách đối ngoại của Washington, đặc biệt là đối với cuộc chiến ở Ukraine. Dù kết quả thế nào, mục tiêu chung của chính quyền mới có thể sẽ là chấm dứt cuộc xung đột Nga-Ukraine càng nhanh càng tốt.
Tuy nhiên, cách tiếp cận của các ứng cử viên Kamala Harris và Donald Trump sẽ khác nhau, đặc biệt trong việc thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình và sự nhượng bộ tiềm năng từ Ukraine đối với Nga. Một điểm chung là cả hai chính quyền mới tiềm năng đều mong muốn gia tăng trách nhiệm của các nước châu Âu trong việc hỗ trợ Ukraine.
Quan điểm của bà Harris về cuộc xung đột ở Ukraine
Kamala Harris, với vai trò Phó Tổng thống Mỹ dưới thời chính quyền Joe Biden, đã tham gia tích cực vào việc hỗ trợ Ukraine từ khi cuộc xung đột ở Ukraine nổ ra. Bà Harris đã điều phối viện trợ quân sự của Mỹ với các đối tác NATO, thắt chặt các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga và đại diện cho Mỹ tại các hội nghị quốc tế. Phó Tổng thống Harris luôn nhấn mạnh sự ủng hộ cho nền độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Ukraine và cam kết sẽ tiếp tục hỗ trợ nếu đắc cử tổng thống.
Tuy nhiên, chính sách của bà Harris đối với Ukraine sẽ bị chi phối bởi mối quan hệ phức tạp với Nga, với trọng tâm là tránh leo thang xung đột sang các nước NATO. Bà có thể duy trì và mở rộng các lệnh trừng phạt nhằm gia tăng chi phí xung đột cho Nga, nhưng việc tăng cường hỗ trợ quân sự có thể bị giới hạn do sự ủng hộ yếu từ công chúng Mỹ. Số liệu từ Trung tâm nghiên cứu Pew cho thấy chỉ 19% người Mỹ ủng hộ tăng viện trợ cho Ukraine, trong khi 29% cho rằng mức hỗ trợ đã quá lớn.
Bên cạnh đó, bà Harris có thể sẽ tìm cách thúc đẩy một giải pháp thỏa hiệp, thông qua đàm phán giữa Nga và Ukraine, đồng thời kêu gọi các đồng minh châu Âu đảm nhận vai trò lớn hơn trong việc đảm bảo an ninh cho Ukraine. Tuy nhiên, môi trường chính trị trong nước và áp lực từ các nhóm cấp tiến trong đảng Dân chủ có thể khiến bà khó có thể duy trì mức hỗ trợ quân sự như hiện tại.
Cách tiếp cận của chính quyền Trump-Vance tiềm năng
Cựu Tổng thống Donald Trump đã tuyên bố nếu tái đắc cử, ông sẽ chấm dứt xung đột giữa Nga và Ukraine trong vòng 24 giờ. Mặc dù đây có thể là một lời nói trong chiến dịch tranh cử, nhưng nó cho thấy ông Trump sẵn sàng đàm phán và có thể ép Ukraine nhượng bộ để nhanh chóng kết thúc xung đột. Ông Trump từng thể hiện sự hoài nghi về việc tiếp tục hỗ trợ Ukraine và có thể sẽ áp dụng áp lực chính trị và kinh tế lên cả Nga và Ukraine để thúc đẩy đàm phán hòa bình.
Trong nhiệm kỳ trước, ông Trump từng tìm cách gây áp lực lên Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky để phục vụ lợi ích chính trị của mình, dẫn đến thủ tục luận tội ở Quốc hội Mỹ. Nếu tái đắc cử, ông Trump có thể sẽ tiếp tục một chính sách không đồng nhất với các đồng minh NATO, gây ra nguy cơ làm suy yếu quan hệ xuyên Đại Tây Dương và tăng thêm những nghi ngờ về cam kết an ninh của Mỹ tại châu Âu.
Phản ứng của Ukraine đối với cuộc bầu cử tổng thống Mỹ
Chính quyền Ukraine đang nỗ lực duy trì sự hỗ trợ của Mỹ bất kể kết quả bầu cử như thế nào. Tổng thống Zelensky và các quan chức cấp cao Ukraine đã tích cực tiếp xúc với cả hai phe chính trị Mỹ để đảm bảo sự hỗ trợ tài chính và quân sự lâu dài. Ukraine cũng đang xây dựng một chiến lược quốc tế nhằm thúc đẩy tầm nhìn hòa bình của mình, với hy vọng rằng chính quyền mới của Mỹ, đặc biệt nếu ông Trump thắng, sẽ không ép buộc nước này vào các nhượng bộ quá mức.
Tóm lại, các chuyên gia thuộc PISM trên cho rằng bất kể kết quả bầu cử, chính sách của Mỹ đối với Ukraine sẽ có nhiều thay đổi, với mục tiêu chính là chấm dứt xung đột nhanh chóng và giảm bớt gánh nặng viện trợ quân sự của Mỹ. Chính quyền mới có thể gây áp lực lên các đối tác châu Âu để tăng cường vai trò của họ trong việc hỗ trợ Ukraine, đồng thời thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine. Trong khi bà Harris có thể tiếp tục duy trì sự cân bằng giữa hỗ trợ quân sự và ngoại giao, ông Trump có thể sẽ tìm cách nhanh chóng đạt được một thỏa thuận, bất chấp những nhượng bộ có thể gây bất lợi cho Ukraine.