Ban đầu ngôi làng cổ này có tên là làng Lộc An, sau đổi thành Lộc Yên như ngày nay. Ở làng cổ Lộc Yên, gắn với những giá trị thuần phong mỹ tục là cuộc sống thuần hậu, mến khách của người dân được gìn giữ và lưu truyền hết thế hệ này đến thế hệ khác.

Làng cổ Lộc Yên đã tự tin xây dựng thành công khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu không chỉ của xã Tiên Cảnh, mà còn là hình mẫu của huyện Tiên Phước, quê hương chí sĩ Huỳnh Thúc Kháng.

Giữ gìn nét thuần phong mỹ tục cho muôn đời sau

Cùng với phát triển kinh tế, gia đình bà Lê Thị Hạnh ở làng cổ Lộc Yên luôn quan tâm đến việc bảo vệ môi trường sinh thái đã được các thế hệ cha ông giữ gìn suốt hàng trăm năm qua.

Bà Hạnh chia sẻ, ở làng cổ Lộc Yên, các loại hoa, cây cảnh bản địa gần gũi, gắn liền với ngôi làng có tuổi đời hàng trăm năm nay luôn được các gia đình chọn để trồng dọc theo tường rào, lối đi chung hay ngõ vào từng nhà, tạo nên nét riêng biệt của làng. Đây là một trong những “điểm nhấn” thu hút khách du lịch trong và ngoài nước mỗi khi tham quan làng cổ Lộc Yên.

Điều đặc biệt nữa đó là ở làng cổ Lộc Yên, không phải tường rào, lối đi chung hay ngõ vào nhà của gia đình nào trồng hoa thì chỉ gia đình đó chăm sóc, mà tất cả mọi người đều có trách nhiệm chăm sóc, bảo vệ như một lẽ tự nhiên, hết thế hệ này đến thế hệ khác. Giữ cho cảnh quan luôn xanh, sạch, đẹp là một trong những tiêu chí người dân làng cổ Lộc Yên đặt lên hàng đầu trong quá trình xây dựng ngôi làng cổ thành làng nông thôn mới kiểu mẫu.

Huyện Tiên Phước chọn làng cổ Lộc Yên làm điểm nhấn, nòng cốt trong quá trình thực hiện Đề án “Phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại gắn với phát triển du lịch sinh thái làng quê, xây dựng huyện Tiên Phước mang đặc trưng vùng trung du xứ Quảng giai đoạn 2016-2025”.

Trưởng thôn Lộc Yên, xã Tiên Cảnh Hồ Đức Tỉnh chia sẻ, cùng với hàng chục ngôi nhà gỗ có kết cấu độc đáo, điều đặc biệt ở làng cổ Lộc Yên là những con đường quanh co, uốn lượn trong những khu vườn xanh mướt, ngõ đá cuội nhẵn thín, tường đá rêu phong xếp chồng lên nhau mà không cần chất kết dính để dẫn vào từng nhà trong ngôi làng cộng với giá trị nhân văn thấm đậm tình đất và người luôn được cộng đồng trân trọng, bảo tồn, phát huy.

Làng nông thôn kiểu mẫu

Ở làng cổ Lộc Yên, tất cả mọi công việc từ nhỏ đến lớn được đưa ra bàn bạc công khai, dân chủ, tìm tiếng nói chung cho cả cộng đồng cùng quyết tâm thực hiện.

Điển hình, trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, bên cạnh việc tái kích hoạt tất cả chốt kiểm dịch, các hoạt động phòng, chống dịch trong toàn huyện, người dân làng cổ Lộc Yên đều ý thức rõ sự nguy hiểm của dịch bệnh. Vì vậy, tất cả bà con đều có ý thức tốt trong việc giữ gìn cho mình, cho người thân và cộng đồng, thực hiện đầy đủ thông điệp 5K để phòng ngừa dịch bệnh.

"Tất cả thành viên trong làng, mỗi khi rời khỏi địa phương hay đi làm ăn xa, ở vùng có dịch trở về đều tự giác khai báo y tế. Người dân cùng kiểm soát nghiêm ngặt việc người ngoài vào làng để kịp thời ngăn ngừa và phát hiện dịch bệnh. Đó là những quy định bắt buộc, ai cũng phải thực hiện", Trưởng thôn Lộc Yên Hồ Đức Tỉnh nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch UBND xã Tiên Cảnh Nguyễn Phước Dương cho biết, trong quá trình xây dựng làng cổ Lộc Yên trở thành làng nông thôn mới kiểu mẫu, những giá trị cao đẹp về thuần phong mỹ tục suốt hàng trăm năm qua, giá trị nhân văn bắt nguồn từ tình người đôn hậu, chất phác của mỗi người con trong làng cổ được phát huy. Ở làng cổ Lộc Yên, vai trò làm chủ của người dân được phát huy tối đa. Người dân là chủ thể, cộng với sự minh bạch trong tất cả các công trình xây dựng là yếu tố then chốt để Lộc Yên xây dựng thành công ngôi làng kiểu mẫu của mình.

Chương trình xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu đã góp phần hiệu quả để làng cổ Lộc Yên sớm xóa bỏ hộ nghèo và vươn lên phát triển bền vững. Đây là những bài học quý giá để địa phương nhân rộng trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Ông Phùng Văn Huy, Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước cho biết: Từ thành công của làng cổ Lộc Yên, xã Tiên Cảnh đã triển khai đề án để tất cả 8 thôn xây dựng khu dân cư kiểu mẫu. Huyện Tiên Phước đã bố trí kinh phí để 6 thôn tập trung hoàn thành 10 tiêu chí khu dân cư nông thôn mới kiểu mẫu theo đúng quy định, lộ trình đề ra. Đến giữa năm 2021, xã Tiên Cảnh đã huy động nguồn lực gần 74 tỷ đồng đầu tư xây dựng nông thôn mới và khu dân cư kiểu mẫu, trong đó nhân dân đóng góp gần 23%. Tiên Cảnh đang nỗ lực về đích nông thôn mới kiểu mẫu vào năm 2022.

Năm 2020, thu nhập bình quân đầu người của xã Tiên Cảnh đạt gần 43 triệu đồng/năm, tăng hơn 20 triệu đồng so với năm 2015. Diện mạo nông thôn không ngừng đổi mới, kinh tế hộ phát triển bền vững, đời sống người dân được nâng cao, hạ tầng nông thôn được đầu tư xây dựng đồng bộ. Thành công của làng cổ Lộc Yên nói riêng và xã Tiên Cảnh nói chung trong xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu gắn với du lịch là bài học quý để huyện Tiên Phước thực hiện Đề án “Phát triển kinh tế vườn, kinh tế trang trại gắn với phát triển du lịch sinh thái làng quê, xây dựng huyện Tiên Phước mang đặc trưng vùng trung du xứ Quảng giai đoạn 2016-2025” theo bản sắc riêng của mình, Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước Phùng Văn Huy chia sẻ.