Theo các chuyên gia, nguyên nhân dẫn đến các vụ vi phạm tồn đọng còn lớn là do doanh nghiệp thủy lợi không có chức năng xử lý nên khi phát hiện vi phạm, chỉ có thể lập biên bản và gửi hồ sơ đến cấp xã, huyện xử lý theo thẩm quyền. Trong khi đó, chính quyền cơ sở chưa quyết liệt vào cuộc, chỉ đạo xử lý nên số vụ vi phạm tồn đọng còn lớn...
Cụ thể, vào ngày 16/10 tại xã Tả Thanh Oai (huyện Thanh Trì- Hà Nội), công nhân Xí nghiệp Thủy lợi Hà Đông kiểm tra, phát hiện, lập biên bản và yêu cầu một hộ dân dừng hành vi vi phạm, tự giải tỏa công trình xây dựng phía mái trong sông Nhuệ trước ngày 20/10. Sáng 17/10, Xí nghiệp Thủy lợi Hà Đông bàn giao cho UBND xã Tả Thanh Oai hồ sơ; trong đó có văn bản đề nghị Chủ tịch UBND xã Tả Thanh Oai áp dụng ngay biện pháp ngăn chặn, chấm dứt hành vi vi phạm và thực hiện trình tự xử phạt vi phạm hành chính đối với hộ dân này. Vì xã chưa xử lý theo quy định, ngày 22/10, Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi sông Nhuệ có văn bản đề nghị UBND huyện Thanh Trì chỉ đạo xử lý dứt điểm vụ việc. Do vi phạm chưa được xử lý nên ngày 28/10, Công ty TNHH một thành viên Đầu tư phát triển thủy lợi sông Nhuệ báo cáo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đề nghị UBND huyện Thanh Trì xử lý dứt điểm vụ việc... Dù đã hơn 40 ngày trôi qua, song đến nay, công trình xây dựng phía mái trong sông Nhuệ này vẫn chưa bị giải tỏa.
Để làm rõ trách nhiệm của các đơn vị, địa phương, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đã thành lập đoàn kiểm tra các vụ việc vi phạm pháp luật thủy lợi chưa xử lý dứt điểm trên địa bàn xã Kim Hoa (huyện Mê Linh), xã Thụy An (huyện Ba Vì), xã Nam Phương Tiến (huyện Chương Mỹ)...
Đồng thời để xử lý triệt để các vi phạm thủy lợi, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội cũng đã ban hành hướng dẫn về trình tự, nghiệp vụ xác định hành vi vi phạm hành chính phạm vi bảo vệ công trình thủy lợi; ban hành 85 lượt văn bản đề nghị, đôn đốc các công ty thủy lợi và UBND cấp huyện tăng cường phòng ngừa, ngăn chặn phát sinh, xử lý dứt điểm số vụ vi phạm pháp luật thủy lợi...
Theo ông Đào Quang Khải, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng, chống thiên tai Hà Nội (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội), sau khi kiểm tra hiện trường công trình và hồ sơ xử lý vi phạm cho thấy, các công ty thủy lợi thành phố đã làm đúng hướng dẫn của Sở là kiểm tra, phát hiện, lập biên bản và gửi hồ sơ, văn bản đề nghị cấp xã, huyện xử lý theo thẩm quyền. Tuy nhiên, cấp xã không kịp thời xử lý hành vi vi phạm ngay sau khi nhận được hồ sơ, thông báo. Hầu hết các huyện chưa quyết liệt chỉ đạo thành lập tổ công tác, đôn đốc xử lý vi phạm...
“Đa số các vụ vi phạm tồn tại, khó xử lý là do chủ tịch UBND cấp xã không triển khai trình tự xử lý vi phạm hành chính. Vì vậy, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Hà Nội đã có văn bản gửi Chủ tịch UBND cấp huyện đề nghị kiểm tra, xem xét trách nhiệm, xử lý vi phạm hành chính đối với Chủ tịch UBND cấp xã, người có thẩm quyền không lập biên bản vi phạm hành chính, xử lý vi phạm hành chính theo quy định tại Nghị định số 19/2020/NĐ-CP ngày 12/2/2020 của Chính phủ về kiểm tra, xử lý kỷ luật trong thi hành pháp luật về xử lý vi phạm hành chính...”, ông Đào Quang Khải thông tin thêm.
Thực tế cho thấy, người đứng đầu địa phương quan tâm, quyết liệt chỉ đạo xử lý thì sẽ hạn chế số vụ vi phạm phát sinh và ngược lại. Vì vậy, để nâng cao hiệu quả trong phối hợp phòng ngừa, kiểm tra, ngăn chặn, xử lý vi phạm hành chính về thủy lợi cần phải làm rõ, xử lý nghiêm trách nhiệm của tập thể, cá nhân liên quan.