Ảnh: Wikimedia Commons
Theo trang Oddity Central (Anh), cá Danionella cerebrum lần đầu được biết đến vào những năm 1980, nhưng chỉ chính thức được công nhận vào năm 2021, sau khi các nhà khoa học phát hiện ra những điểm khác biệt nhỏ về mặt vật lý giữa loài này và Danionella translucida.
Hai loài cá này rất nhỏ, chỉ bằng móng tay người, và giống nhau đến mức chỉ có thể phân biệt dưới kính hiển vi.
Gần đây, một nhóm các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra một đặc điểm hấp dẫn khác của Danionella cerebrum. Đặc điểm này không chỉ giúp loài này khác biệt so với các loài cùng chi mà còn đưa chúng lên thứ hạng rất cao trong danh sách những loài động vật ồn ào nhất thế giới. Loài cá trong suốt nhỏ bé này sử dụng sự kết hợp giữa cơ âm thanh và sụn trống để tạo ra âm thanh to như tiếng súng.
Tiến sĩ Ralf Britz, nhà ngư học tại Bộ sưu tập Lịch sử Tự nhiên Senckenberg, cho biết: “Loài cá nhỏ này có thể tạo ra âm thanh trên 140 dB ở khoảng cách từ 10 đến 12 mm – tương đương với tiếng ồn mà con người nghe thấy từ máy bay khi cất cánh ở khoảng cách 100 m và khá bất thường đối với một loài động vật có kích thước nhỏ bé như vậy”.
Trên thế giới, có những loài động vật rất ồn ào, chẳng hạn tôm súng, có thể tạo ra âm thanh lớn tới 250 decibel, song cá thường là một trong những loài vật ồn ào nhất trên hành tinh. Do đó, thật bất thường khi tìm thấy một loài nào vật nào phát âm thanh to như tiếng còi xe cứu thương hoặc tiếng búa khoan, đặc biệt lại có kích thước nhỏ như vậy. Nhưng cơ chế mà Danionella cerebrum sử dụng để tạo ra âm thanh chói tai thậm chí còn hấp dẫn hơn.
Các bản ghi video tốc độ cao cho thấy để tạo ra âm thanh lớn, xương sườn nằm cạnh bong bóng của cá có một cơ đặc biệt trong một mảnh sụn trống.
Tiến sĩ Britz giải thích: “Bộ phận này tăng tốc sụn trống với lực hơn 2.000g và bắn nó vào bong bóng để tạo ra xung nhanh. Những xung này được xâu chuỗi lại với nhau để tạo ra âm thanh với các cơn co cơ xen kẽ song phương hoặc đơn phương”.
Điều thú vị là xương sườn của con đực cứng hơn nhiều con cái. Đó rất có thể là lý do tại sao con cái Danionella cerebrum không tạo ra những âm thanh lớn như vậy. Về mục đích của những âm thanh này, các nhà khoa học vẫn chưa khám phá ra, nhưng họ cho rằng nó có thể giúp cá di chuyển trong vùng nước đục hoặc có thể là một chiến thuật hung hăng được con đực sử dụng để cảnh báo sự cạnh tranh trong quá trình giao phối.