Chiến dịch Con Rồng Mekong là chuỗi chiến dịch hành động chung giữa các cơ quan Hải quan và các cơ quan thực thi pháp luật khác của khu vực Châu Á - Thái Bình Dương về chống buôn bán bất hợp pháp ma tuý, động vật, thực vật hoang dã và các sản phẩm từ động, thực vật hoang dã thuộc Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục của Công ước (CITES) trên toàn bộ các tuyến do Hải quan Việt Nam, Hải quan Trung Quốc đồng sáng kiến.
Chiến dịch được khởi động từ năm 2018, với sự hỗ trợ kỹ thuật của Cơ quan phòng chống ma túy Liên hợp quốc (UNODC), Văn phòng liên lạc tình báo khu vực châu Á Thái Bình Dương (RILO AP –WCO).
Đại diện Tổng cục Hải quan cho biết: Đến nay, Chiến dịch đã hoàn thành triển khai 5 giai đoạn (từ năm 2018 – 2023), đạt được những kết quả đáng kể. Chiến dịch được RILO AP và các tổ chức thực thi pháp luật quốc tế đánh giá là một trong những Chiến dịch kiểm soát thành công nhất trong khu vực Châu Á -Thái Bình Dương về số lượng thành viên tham gia và số lượng vụ việc được cập nhật lên hệ thống thông tin chung của Chiến dịch.
Qua cơ chế của Chiến dịch, đã có nhiều thông tin tình báo được cảnh báo, trao đổi giữa các nước để góp phần thực hiện bắt giữ thành công nhiều vụ việc buôn lậu và vận chuyển trái phép ma tuý, động vật, thực vật hoang dã lớn.
Tiếp theo thành công của chuỗi “Chiến dịch Con Rồng Mekong”, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan tiếp tục triển khai “Chiến dịch Con Rồng Mekong 6” năm 2024 theo hướng: Nâng tầm, mở rộng quy mô triển khai Chiến dịch, tăng cường các hoạt động chia sẻ thông tin, hợp tác điều tra sau bắt giữ để phát hiện sớm các đường dây xuyên quốc gia buôn lậu, vận chuyển trái phép ma túy và động thực vật hoang dã.
Trước đó, ông Vũ Quang Toàn, Phó Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan Việt Nam) khẳng định: "Chiến dịch Con Rồng Mekong" đạt được những thành công lớn với sự tham gia của ngày càng nhiều thành viên, gây dựng được tiếng vang và thương hiệu nhất định về kiểm soát chống buôn lậu trong Danh mục các loài động vật, thực vật hoang dã thuộc Phụ lục của CITES, ma túy và tội phạm xuyên quốc gia.
Đại diện Tổng cục Hải quan Việt Nam cũng đề nghị các cơ quan hải quan thành viên, cũng như các cơ quan thực thi pháp luật, cùng nhau hành động để nâng cao hiệu quả bắt giữ triệt phá tận gốc các đường dây tội phạm.
Bà Jenna Dawson Faber, Điều phối viên khu vực chương trình môi trường của UNODC từng đánh giá: Chiến dịch Rồng Mekong là một chiến dịch có tính biểu tượng và đã có một chặng đường dài hợp tác giữa các cơ quan hải quan cũng như các cơ quan thực thi pháp luật nhằm cùng chống lại nạn buôn bán ma túy bất hợp pháp và các loài được thuộc Danh mục CITES.
“Buôn bán bất hợp pháp động vật hoang dã, gỗ, cũng như ma túy bất hợp pháp và tiền chất của chúng là một vấn đề toàn cầu lớn và khu vực Châu Á - Thái Bình Dương và đã tạo ra lợi nhuận khổng lồ cho các mạng lưới tội phạm có tổ chức, thúc đẩy bạo lực; đồng thời, đe dọa môi trường và sức khỏe cộng đồng. Vì vậy, điều rất cần thiết là chúng ta phải cùng nhau hợp tác để chống lại những loại tội phạm này”, bà Jenna Dawson Faber nhấn mạnh.