Quang cảnh thành phố Nuuk, Greenland. Ảnh: THX/TTXVN
Các quan chức chính quyền Trump đang cân nhắc một sự thay đổi sẽ chuyển trách nhiệm về lợi ích an ninh của Mỹ tại Greenland cho Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ (NORTHCOM) - bộ tư lệnh quân sự giám sát quốc phòng của Mỹ, nhấn mạnh sự tập trung của tổng thống vào lãnh thổ có tầm quan trọng chiến lược mà ông đã nhiều lần tuyên bố muốn có được - ba nguồn tin quen thuộc với các cuộc thảo luận nói với CNN.
Các nguồn tin cho biết, sự thay đổi đang được xem xét sẽ đưa Greenland ra khỏi khu vực chịu trách nhiệm của Bộ Tư lệnh Châu Âu và chuyển sang Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ.
Theo CNN, trên thực tế, ý tưởng đưa Greenland vào thẩm quyền của NORTHCOM có phần hợp lý vì đây là một phần của lục địa Bắc Mỹ, mặc dù về mặt chính trị và văn hóa, Greenland có liên quan đến châu Âu và là một lãnh thổ bán tự trị của Đan Mạch. Một số cuộc thảo luận trên thực tế đã diễn ra trước khi ông Trump trở lại nhiệm sở vào năm nay, các nguồn tin cho biết.
Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ đã từ chối bình luận về kế hoạch trên với CNN. NORTHCOM chủ yếu chịu trách nhiệm bảo vệ lãnh thổ Mỹ và hiện đang giám sát các nhiệm vụ như lực lượng đặc nhiệm biên giới phía Nam.
Một số quan chức Mỹ đã bày tỏ sự cảnh giác về động thái này vì ông Trump liên tục nhấn mạnh rằng Mỹ "cần" Greenland và từ chối loại trừ hành động quân sự để giành được hòn đảo khổng lồ này.
Trong một cuộc phỏng vấn với NBC phát sóng vào cuối tuần trước, ông Trump đã nhắc lại lời đe dọa đó.
"Tôi không loại trừ điều đó", ông nói. "Tôi không nói rằng tôi sẽ làm điều đó, nhưng tôi không loại trừ bất cứ điều gì".
“Chúng ta rất cần Greenland. Greenland chỉ có một lượng người rất nhỏ, chúng ta sẽ chăm sóc, chúng ta sẽ trân trọng họ, và tất cả những điều đó. Chúng ta cần nơi đó vì an ninh quốc tế”, nhà lãnh đạo Mỹ nói.
Những phát ngôn mạnh mẽ của Tổng thống Trump đã gây ra sự bất đồng lớn với Đan Mạch và với chính Greenland.
Việc đưa Greenland vào khu vực thuộc trách nhiệm giám sát của Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ ít nhất cũng sẽ chia tách Greenland về mặt tượng trưng khỏi Đan Mạch, nơi vẫn do Bộ Tư lệnh châu Âu của quân đội Mỹ giám sát.
Một trong những nguồn tin quen thuộc với các cuộc thảo luận cho biết các quan chức Đan Mạch lo ngại về thông điệp có thể gửi đi từ một quyết định như vậy cho thấy Greenland không phải là một phần của Đan Mạch.
Những người ủng hộ động thái này chỉ ra rằng, mặc dù có một căn cứ quân sự của Mỹ ở Greenland và hòn đảo này được coi là tiền đồn quan trọng trong cuộc cạnh tranh với Nga và Trung Quốc để tiếp cận Bắc Cực, nhưng đôi khi Bộ Tư lệnh châu Âu của Mỹ lại ít để ý vì khoảng cách của đảo quá xa so với trung tâm chỉ huy ở trung tâm châu Âu - một quan chức Mỹ cho biết.
Tuy nhiên, đối với Bộ Tư lệnh Bắc Mỹ thì Greenland là một điểm quan sát quan trọng đối với bất kỳ tàu địch tiềm tàng nào đến từ hướng đó hướng về Mỹ. Một phiên bản không đánh dấu mật của bản đánh giá mối đe dọa hàng năm của cộng đồng tình báo Mỹ đã đề cập đến Greenland bốn lần, trong bối cảnh các đối thủ như Trung Quốc và Nga đang tìm cách mở rộng ảnh hưởng của họ tại đó.
Các cuộc thảo luận về việc chuyển Greenland cho NORTHCOM quản lý diễn ra trong bối cảnh một cuộc tranh cãi cấp cao khác giữa các quan chức Mỹ và Đan Mạch về Greenland.
Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen cho biết tuần này rằng ông có kế hoạch "triệu tập" đại sứ Mỹ tại Đan Mạch đến để trao đổi sau khi một báo cáo của tạp chí Wall Street Journal cho biết Washington đã ra lệnh cho các cơ quan tình báo Mỹ tăng cường do thám Greenland.
Tờ Wall Street Journal đưa tin, họ được chỉ đạo tìm hiểu thêm về phong trào giành độc lập của Greenland và thái độ đối với việc khai thác tài nguyên từ nơi này của Mỹ
"Tôi đã đọc bài báo trên Wall Street Journal và tôi rất lo lắng vì chúng tôi không do thám bạn bè", ông Rasmussen nói với các phóng viên tại Warsaw hôm 7/5, trong một cuộc họp không chính thức của các bộ trưởng ngoại giao EU.
“Chúng tôi sẽ triệu tập đại sứ Mỹ để thảo luận tại Bộ Ngoại giao để xem liệu chúng tôi có thể xác nhận thông tin này hay không, điều này có phần đáng lo ngại”, Ngoại trưởng Rasmussen nói thêm.