Hãy cùng tìm hiểm nguyên nhân khoa học đằng sau việc tái nhiễm COVID-19 nhiều lần trên.
Tái nhiễm là gì?
Các tài liệu về tái nhiễm đề cập đến việc một người phát hiện mắc COVID-19 lần thứ hai hoặc nhiều hơn thế, bất kể là mắc biến thể nào. Nguy cơ tái nhiễm có khả năng phụ thuộc vào một loạt các yếu tố. Ví dụ, dữ liệu cho thấy nguy cơ này cao hơn ở những người chưa được tiêm chủng, cũng như có khả năng xảy ra ở những người từng nhiễm virus trước đó với phản ứng miễn dịch thấp hơn.
Nguy cơ tái nhiễm có khả năng phụ thuộc vào một loạt các yếu tố. Ảnh minh họa: EPA
Tình trạng này cũng phụ thuộc vào biến thể. Một chuyên gia cho biết nguy cơ tái nhiễm biến thể Omicron ngay sau lần nhiễm Omicron đầu tiên sẽ thấp hơn so với khả năng nhiễm biến thể Delta rồi tái nhiễm Omicron. Và yếu tố khác chính là việc một người đã tiêm chủng cách đây bao lâu. Các chuyên gia cho biết liều lượng vaccine cũng có thể đóng vai trò quan trọng.
Cơ quan An ninh Y tế Vương quốc Anh (UKHSA) quy định tái nhiễm là trường hợp mà một người được phát hiện tiếp tục dương tính với virus SARS-CoV-2 trong khoảng thời gian 90 ngày trở lên kể từ lần mắc trước đó. Định nghĩa này sẽ giúp loại trừ những người chậm hồi phục sau khi nhiễm.
Số người tái nhiễm tại Anh
Theo số liệu mới nhất của UKHSA, từ khi bắt đầu đại dịch đến ngày 9/1, đã có 425.890 trường hợp có khả năng tái nhiễm, với 109.936 trường hợp được phát hiện trong tuần lễ kết thúc vào ngày 9/1, chiếm gần 11% tổng số ca mắc của tuần đó.
Rất ít trường hợp tái nhiễm có thể được xác nhận vì điều đó đòi hỏi phải giải trình tự gien. Hơn nữa, với việc ít người được tiếp cận với công cụ xét nghiệm trong đợt bùng phát COVID-19 đầu tiên, nên lần mắc đầu tiên của nhiều người có thể bị bỏ sót.
Ông Danny Altmann, Giáo sư miễn dịch học tại Đại học Imperial London, cho biết: “Với sự kết hợp của hai năm xảy ra đại dịch, một vài đợt kháng thể suy yếu, hai làn sóng bùng phát của Delta với khả năng lẩn tránh hệ miễn dịch và sau đó là Omicron, tình trạng tái nhiễm đã xuất hiện khá rộng”.
Một số biến thể có dễ gây tái nhiễm hơn không?
Trong ngắn hạn thì điều này là có khả năng. Theo các nhà khoa học tại Đại học Hoàng gia London, sau khi tính đến một loạt các yếu tố, biến thể Omicron gây nguy cơ tái nhiễm cao hơn từ 4,38 lần đến 6,63 lần so với Delta.
Nhóm nghiên cứu nói thêm rằng điều này có nghĩa là khả năng bảo vệ chống lại việc mắc COVID-19 phát sinh từ lần nhiễm trước trong vòng sáu tháng qua đã giảm từ khoảng 85% xuống còn từ 0% đến 27%. Sự sụt giảm này không hề gây bất ngờ vì Omicron đã được phát hiện có khả năng né tránh các phản ứng miễn dịch của cơ thể ở một mức độ đáng kể.
Trong ảnh: Người dân đeo khẩu trang phòng lây nhiễm COVID-19 tại London, Anh, ngày 19/1/2022. Ảnh: THX/TTXVN
Khoảng cách tái nhiễm Omicron có thể ngắn hơn hay không?
Điều này là có thể. Dữ liệu của UKHSA cho thấy rằng đối với các trường hợp lấy mẫu bệnh phẩm từ ngày 1/11 đến ngày 29/12/2021, 2.855 người bị nghi là đã tái nhiễm vào 29 - 89 ngày sau lần nhiễm trước đó. Mặc dù một phần trong số đó có thể phản ánh tình trạng dương tính từ lần nhiễm trước.
Mặc dù UKHSA lưu ý rằng rất khó để so sánh trực tiếp giữa các biến thể, vì có nhiều yếu tố thay đổi quan trọng đang diễn ra, nhưng khả năng né tránh miễn dịch của Omicron đang đóng vai trò vào các ca tái nhiễm này.
Hiện chưa rõ các phản ứng miễn dịch từ việc mắc Omicron sẽ bảo vệ chống lại tái nhiễm biến thể này hoặc những biến thể mới như thế nào. Ông Paul Hunter, Giáo sư y khoa tại Đại học East Anglia cho biết: “Tôi cho rằng nguy cơ nhiễm Omicron lần thứ hai sẽ thấp hơn rất nhiều so với nguy cơ nhiễm Omicron sau lần đầu mắc Delta, dựa trên những kháng thể mà cơ thể sản sinh để đối phó với protein gai của Omicron”.
Tại sao con tôi bị Covid hai lần vào mùa Đông này?
Tình trạng này có thể là do các biến thể khác nhau của virus SARS-CoV-2. Hay nói cách khác, lần nhiễm virus gần nhất trước đó của một đứa trẻ có thể là do biến thể Delta, trong khi lần mới nhất là nhiễm Omicron.
Người phát ngôn của UKHSA cho biết những kết quả xét nghiệm tái dương tính với SARS-CoV-2 trong khoảng thời gian từ 29 đến 89 ngày kể từ lần nhiễm trước đó chỉ chiếm một tỷ lệ nhỏ trong tất cả các trường hợp tái nhiễm tại Anh. Nhiều người bị tái nhiễm ngắn hơn thời gian kể trên có khả năng là trẻ em trong độ tuổi đi học vì chúng có mức độ lây nhiễm cao nhất vào tháng 9 và tháng 10 năm ngoái, ngay trước khi biến thể Omicron xuất hiện.
Tái nhiễm có nhẹ hơn không?
Điều này có vẻ phù hợp với phản ứng miễn dịch trước đó của cơ thể. Dữ liệu của giáo sư Hunter cho thấy tải lượng virus trong các ca tái nhiễm thấp hơn so với nhiễm lần đầu, và khả năng họ sẽ ít gặp triệu chứng nghiêm trọng hơn. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng của tái nhiễm phụ thuộc vào nhiều yếu tố, trong đó có loại biến thể và tình trạng tiêm chủng của một người.
Các dữ liệu cho thấy khi biến thể Alpha chiếm ưu thế tại Anh, người tái nhiễm ít gặp triệu chứng của bệnh hơn. Nhưng hiện tượng này đã đảo ngược khi Delta trở thành chủng thống trị. Khi Omicron lên ngôi, thống kế cho thấy mọi người có khả năng mắc các triệu chứng COVID-19 trong lần nhiễm trùng thứ hai tương tự như lần nhiễm trùng đầu tiên của họ. Ông Altmann nói: “Không thiếu trường hợp tái nhiễm khá nặng, mặc dù không cần nhập viện”.
Mọi người có thể mắc COVID-19 bao nhiêu lần?
Trong số những người đã bị mắc COVID-19 hai lần tại Anh có các chính trị gia như ông Kier Starmer và ông Matt Hancock. Bên cạnh đó, có những người bị nhiễm virus đến ba hoặc thậm chí bốn lần, một số lần chỉ cách nhau vài tuần.
UKHSA không chia nhỏ các lần tái nhiễm theo từng đợt, mặc dù họ đã xác định được một làn sóng tái nhiễm lần thứ ba có thể xảy ra. Chắc chắn rằn COVID-19 càng tồn tại lâu thì khả năng tái nhiễm sẽ càng cao.