Binh sĩ Israel bên trong một cơ sở nghi là nơi sản xuất rocket tại Gaza ngày 8/1. Ảnh: New York Times
Tờ New York Times (Mỹ) dẫn lời các nhà phân tích đề cập đến những tuyến đường buôn lậu ngầm để lý giải việc Hamas vẫn được trang bị vũ khí mạnh mẽ bất chấp lệnh phong tỏa quân sự của Israel đối với Gaza.
Theo các chuyên gia và quan chức tình báo Israel cũng như phương Tây, thông tin tình báo gần đây cho thấy Hamas có thể chế tạo nhiều tên lửa và vũ khí chống tăng từ hàng nghìn vũ khí không phát nổ mà Israel ném vào Gaza. Hamas cũng đang trang bị cho các thành viên lực lượng này vũ khí đánh cắp được từ các căn cứ quân sự của Israel.
Thông tin tình báo thu thập qua nhiều tháng giao tranh cho thấy rằng Israel đã đánh giá thấp khả năng trang bị vũ khí của Hamas.
Theo New York Times, điều rõ ràng hiện nay là chính những vũ khí mà Israel đã sử dụng để thực thi lệnh phong tỏa Gaza trong 17 năm qua nay lại nằm trong tay Hamas và được sử dụng để chống lại Tel Aviv.
Ông Michael Cardash, cựu phó lãnh đạo Cục xử lý bom của Cảnh sát Quốc gia Israel và là cố vấn của cảnh sát Israel cho biết lực lượng Hamas đã cắt bom chưa nổ của Israel và tái sử dụng làm vật liệu nổ hoặc tên lửa.
Các chuyên gia cho biết khoảng 10% vũ khí thường không phát nổ, nhưng trong trường hợp của Israel, con số này có thể cao hơn. Kho vũ khí của Israel bao gồm các tên lửa thời những năm 60, 70 của thế kỷ trước, vốn đã bị Mỹ và các cường quốc quân sự khác ngừng sử dụng từ lâu. Một sĩ quan tình báo Israel cho biết tỷ lệ không nổ của một số tên lửa này có thể lên tới 15%.
Dù tính theo cách nào đi nữa, nhiều năm ném bom lẻ tẻ kết hợp cùng động thái bắn phá Gaza gần đây của Israel đã rải rác khắp dải đất này hàng nghìn tấn bom mìn chưa nổ chỉ chờ được tái sử dụng. Một quả bom nặng 340 kg không nổ có thể trở thành hàng trăm quả tên lửa hoặc rocket.
Các quan chức Israel trước cuộc tấn công tháng 10/2023 biết rằng Hamas có thể tiếp cận một số vũ khí Israel, nhưng quy mô của nó đã khiến các chuyên gia cũng như các nhà ngoại giao phải giật mình.
Chính quyền Israel cũng nắm được rằng kho vũ khí của họ rất dễ bị trộm cắp. Một báo cáo quân sự từ đầu năm 2023 ghi nhận hàng nghìn viên đạn và hàng trăm khẩu súng, lựu đạn đã bị đánh cắp từ các căn cứ được bảo vệ lỏng lẻo. New York Times cho biết một số vũ khí này đã đến Bờ Tây và số khác lại vào Gaza qua Sinai.
Vài giờ sau khi lực lượng Hamas xâm nhập qua biên giới ngày 7/10/2023, binh sĩ Israel đã phát hiện thi thể của một tay súng Hamas bị tiêu diệt bên ngoài căn cứ quân sự Re'im. Một trong những người lính cho biết có thể thấy rõ chữ viết Do Thái trên quả lựu đạn ở thắt lưng của tay súng này. Binh sĩ Israel nhận ra đó là một quả lựu đạn mẫu mới của nước này. Một số tay súng Hamas khác đã tràn vào căn cứ Re'im và các quan chức quân sự Israel cho biết có vũ khí đã bị cướp và đưa vào Gaza.
Cách đó vài km, các thành viên của đội pháp y Israel thu một trong 5.000 quả rocket do Hamas bắn ngày hôm đó. Theo một sĩ quan tình báo Israel, khi kiểm tra tên lửa, họ phát hiện ra rằng vật liệu nổ của nó có khả năng bắt nguồn từ tên lửa chưa nổ của Israel bắn vào Gaza trong xung đột trước đó.
Hamas không thể sản xuất được mọi thứ. Một số vũ khí có thể mua được từ chợ đen và buôn lậu vào Gaza. Sinai, vùng sa mạc phần lớn không có người ở giữa Israel, Ai Cập và Dải Gaza, vẫn là trung tâm buôn lậu vũ khí. Theo đánh giá của tình báo Israel, vũ khí từ các cuộc xung đột ở Libya, Eritrea và Afghanistan đã được phát hiện ở Sinai.
Theo hai quan chức tình báo Israel, ít nhất hàng chục đường hầm nhỏ vẫn chạy giữa Gaza và Ai Cập trước ngày 7/10/2023. Người phát ngôn của chính phủ Ai Cập cho biết quân đội đã thực hiện phần việc của mình để đóng các đường hầm ở bên lãnh thổ nước này.
Nhưng các đường phố bị bao vây ở Gaza ngày càng trở thành nguồn cung cấp vũ khí. Israel ước tính rằng họ đã tiến hành ít nhất 22.000 cuộc tấn công vào Gaza kể từ ngày 7/10/2023. Mỗi cuộc tấn công thường bao gồm nhiều đợt, nghĩa là hàng chục nghìn đạn dược có thể đã được thả hoặc bắn và hàng nghìn quả không phát nổ. Ông Charles Birch, người đứng đầu Cơ quan Hành động mìn Liên hợp quốc (UNMAS) tại Gaza, đánh giá hàng chục nghìn quả bom chưa nổ sẽ còn sót lại sau cuộc xung đột và chúng giống như một món quà miễn phí dành cho Hamas.