Tại Villa Clara, thủ phủ không chính thức của miền Trung Cuba (về địa lý, Cuba được chia thành 3 miền là Tây – nơi có thủ đô La Habana, Trung và Đông – nơi có thành phố lớn thứ 2 là Santiago), nhiều người dân Cuba trong những câu chuyện của mình vẫn nhắc tới những năm tháng mà một Miguel Díaz-Canel Bermúdez trẻ trung và cuốn hút đảm nhiệm cương vị Bí thư Tỉnh ủy. 

Tới nay, giai đoạn này vẫn lưu lại không ít mẩu chuyện hết sức nhân văn và cảm động về ông với những chuyến đi xe đạp hay bắt xe đi nhờ giữa đường, những buổi tập thể dục buổi sáng cùng người dân, phong cách sống giản dị và dễ gần của ông đối với tất cả mọi người. 

Còn đó hình ảnh Bí thư Tỉnh ủy Villa Clara Miguel Díaz-Canel đích thân xuống thăm hỏi từng bệnh nhân trong sự cố mất điện tại bệnh viện lớn nhất miền Trung này. Và cũng tại đây, tới tận bây giờ người dân Cuba bất kể các tầng lớp vẫn nhắc tới mẩu chuyện về cuộc kỳ ngộ giữa ông Miguel Díaz-Canel và một trong những tiếng nói phản biện nổi tiếng Guillermo Fariñas. Về sau này, chính Fariñas đã kể lại với báo El Nuevo Herald của Mỹ rằng: “Ông ấy đã chào và hỏi thăm sức khỏe của tôi. Thật xúc động”.

Trong thời kỳ này, hài cốt của người Anh hùng Che Guevara đã được tìm thấy và an táng tại Quảng trường Cách mạng của tỉnh miền Trung Villa Clara, sau nhiều năm trời tìm kiếm tại các địa phương khác nhau ở Bolivia. Santa Clara trở thành một biểu tượng của đa sắc mầu, lòng nhân ái và vị tha, mà tại đây những người đồng tính có thể tự do bày tỏ sở thích của mình và báo chí được phép đăng tải những phê bình, một điều còn khá mới mẻ tại Cuba vào thời điểm đó.

Ngày 11/3 vừa qua, ông Díaz-Canel thực hiện quyền bầu cử của mình tại thành phố quê hương Santa Clara. Ông đã xếp hàng chờ khoảng nửa giờ để tới lượt, trò chuyện gần như không chút lễ nghi với các cử tri và chụp ảnh với người dân. Ai đó trong hàng cử tri chờ đợ bỏ phiếu khi đó đã thì thầm họ chưa thấy một lãnh đạo nào làm điều tương tự và điều đó mang lại cho họ nhiều hy vọng. 

 Với nhiều cương vị Đảng và Nhà nước từng kinh qua, có lẽ Miguel Díaz-Canel là một trong những nhà lãnh đạo Cuba công du nước ngoài nhiều nhất. Ông đã gặp rất nhiều các nhà lãnh đạo thế giới, trong đó có các nhà lãnh đạo Việt Nam: 

Từ vài năm qua, ông Miguel Diaz-Canel Bermudez đã được đánh giá là ứng cử viên “sáng giá nhất” kế nhiệm Chủ tịch Raul Castro trong vai trò Chủ tịch Hội đồng Nhà nước và Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Cuba. 

Trên thực tế, quá trình “chuyển giao quyền lực” tại Cuba - như cách báo chí quốc tế sử dụng để mô tả quá trình chuẩn bị các thế hệ lãnh đạo cách mạng kế cận - đã diễn ra từ nhiều năm chứ không phải một sự kiện mang tính đột xuất. Chính quyền cách mạng Cuba, bên cạnh truyền thống trân trọng đóng góp và kinh nghiệm của các nhà lãnh đạo lịch sử, cũng đồng thời rất mạnh dạn trong việc khuyến khích và sử dụng cán bộ trẻ và thường làm điều này một cách có hệ thống. Minh chứng cho điều này là tuổi đời bình quân chỉ ở mức 49 của 605 đại biểu Quốc hội khóa IX, hay việc có tới 9/17 thành viên thuộc Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Cuba hiện nay thuộc “thế hệ lãnh đạo mới” sinh ra và lớn lên trong thời kỳ cách mạng.

Năm 2013, khi đề cử ông Miguel Díaz-Canel Bérmudez, một đại diện ưu tú của thế hệ trên, để Quốc hội Cuba xem xét bầu vào vị trí Phó Chủ tịch thứ nhất Hội đồng Nhà nước và Hội đồng Bộ trưởng, Chủ tịch Raúl Castro từng nhấn mạnh: “Đồng chí không phải là người sẽ bị choáng ngợp hay phải ứng biến trên cương vị mới, mà đã có một quá trình phấn đấu, rèn luyện và thử lửa kỹ càng”. Có thể nói đó cũng chính là đặc điểm chung của ban lãnh đạo Nhà nước Cuba sắp tới, và từ đó có thể hiểu được sự “bình thản” của người Cuba trước cột mốc thay đổi sắp trọng đại này. 

Ở góc độ khác, có thể thấy các định hướng, chiến lược, các trụ cột phát triển của Cuba cho giai đoạn 2016 – 2021 với tầm nhìn tới năm 2030, và thậm chí 268 nhiệm vụ cụ thể tầm quốc gia, được gọi chính thức là “ Chủ trương cập nhật mô hình phát triển kinh tế - xã hội của Cuba” đều đã được thông qua trong dịp Đại hội toàn quốc Đảng Cộng sản Cuba tháng 4/2016 qua một quá trình tham vấn sâu rộng các tầng lớp nhân dân và sau đó là các cấp Hội đồng Nhân dân với tổng cộng hơn 1,6 triệu ý kiến đóng góp đã được xem xét tích hợp.

Chính vì thế, các văn kiện này mang tính hợp hiến rất cao, thể hiện ý chí đồng thuận lớn của nhân dân Cuba, chưa kể theo Điều 5 của Hiến pháp Cuba, Đảng là tổ chức định hướng và lãnh đạo bộ máy nhà nước, và có thể khẳng định nhiệm vụ thực sự của Hội đồng Nhà nước Cuba nhiệm kỳ mới không phải là “tìm ra một con đường mới” mà tiếp tục con đường vinh quang đã chọn, hoàn thành những nhiệm vụ đang tiến hành trên lộ trình đã đề ra, đồng thời ứng phó với những khó khăn, thách thức đang tồn tại hoặc sẽ nảy sinh trong tương lai.

Nói cách khác, những ai “kỳ vọng” vào việc Cuba sẽ chệch hướng trên con đường xã hội chủ nghĩa, dần xa rời các nguyên tắc cách mạng, từ bỏ chủ nghĩa quốc tế trong chính sách đối ngoại hay thay đổi mô hình phát triển lấy con người làm trọng tâm hiện tại, chắc chắn sẽ phải thất vọng. 

Phát biểu tuyên thệ nhậm chức trước các đại biểu Quốc hội, Chủ tịch Miguel Díaz-Canel Bérmudez khẳng định sẽ làm tròn trọng trách mà nhân dân Cuba tin tưởng giao phó, tiếp tục cùng người dân “Đảo quốc Tự do” trung thành với di sản của cố Tổng Tư lệnh Fidel Castro và nối tiếp tấm gương của lãnh đạo hiện nay của Cách mạng Cuba, Đại tướng Raul Castro. 

Chủ tịch Diaz-Canel khẳng định tình đoàn kết của người dân Cuba là sức mạnh quý giá nhất của Cách mạng Cuba và tinh thần này đã được Đảng Cộng sản Cuba đảm bảo. Tân Chủ tịch Cuba cũng đánh giá cao những thành tựu mà chính phủ của cựu Chủ tịch Raul đã đạt được trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nhấn mạnh Đại tướng Raul đã có nhiều công lao trong việc chèo lái Cách mạng Cuba trước bối cảnh tình hình kinh tế khó khăn. Chủ tịch Diaz-Canel cũng ca ngợi tài trí của nhà lãnh đạo Raul trong nỗ lực đưa 5 chiến sĩ tình báo Cuba bị giam giữ tại Mỹ trở về, hoàn thành lời hứa với cố Tổng Tư lệnh Fidel Castro.

Tuy nhiên, sẽ là không thực tế nếu nói về Cuba mà không nhắc tới những khó khăn to lớn của nền kinh tế hay những thiếu thốn mà người dân đảo quốc Caribe này phải đối mặt trong cuộc sống hàng ngày. 2018 là năm có nhiều thách thức với Cuba trong bối cảnh quốc tế ít thuận lợi hơn khi nhiều chính phủ cánh tả thân thiện trong khu vực đang đối diện khó khăn nội bộ và chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đảo chiều chính sách phá băng quan hệ với Cuba, từng được người tiền nhiệm Barack Obama theo đuổi. Trong khi đó, nhiều nhiệm vụ của công cuộc Cập nhật mô hình phát triển kinh tế - xã hội còn dang dở. Song cũng sẽ không ai có thể nghi ngờ những giá trị to lớn mà con đường cách mạng của Cuba đã mang lại. 

Cuba sẽ lại chinh phục trái tim của những con người tiến bộ thuộc nhiều thế hệ và tại nhiều quốc gia chính bởi vì đây là “một dân tộc không bao giờ e ngại mở cửa trái tim mình”, như lời ca khúc đang thịnh hành “Cuba es música vital” (Cuba - Bản nhạc sống). Và chắc chắn rằng những thế hệ kế tiếp của đất nước Cuba anh hùng - với trí tuệ được nhà cách mạng José Martí soi sáng, bản lĩnh được các nhà lãnh Fidel và Raul Castro tôi luyện và dưới sự chèo lái của “người thuyền trưởng mới” Miguel Díaz-Canel Bérmudez - sẽ tự tin vững bước trên con đường xã hội chủ nghĩa đã chọn.

Bài: Trần Thanh Tuấn - Vũ Hà
Trình bày: Trần Thắng
Ảnh, video: TTXVN, AP, CNBC

21/04/2018 08:00