Núi Yên Ngựa ở Monterrey.
TS Ruben Zardoya, một người cởi mở và vui tính, Giám đốc Đại học Emiliano Zapata, cùng bay với chúng tôi. Theo chương trình, trong thời gian ở Monterrey, chúng tôi sẽ thăm trường đại học của ông.
Trên đường từ sân bay về thành phố, chúng tôi đã được TS Ruben Zadroya giới thiệu về nơi ông đã sống và làm việc trên 20 năm. Ông cho biết, Moterrey nằm ở một vùng bán sa mạc, nhiệt độ trong ngày chênh lệch nhiều, nên có câu nói vui “Nếu đến Monterrey buổi sáng lạnh quá, bạn có thể đến vào buổi chiều!".
Monterrey ra đời từ năm 1596, là thủ phủ của vùng đô thị lớn thứ hai sau Mexico City. Nằm ở chân khi đồi Sierra Madre Orriental, Monterrey là một trung tâm công nghiệp và kinh doanh lớn, cũng như là thành phố đông dân nhất ở Bắc Mexico.
Giới thiệu những khu công nghiệp sát bên nhau dọc đường từ sân bay vào thành phố, TS Ruben Zadroya cho biết, trong hai mươi năm qua, Monterrey có tốc độ phát triển rất nhanh, do gắn với thị trường Mỹ, trở thành một vùng rất năng động, đóng góp vào sự phát triển chung của Mexico. Thu nhập bình quân đầu người ở Monterrey khoảng 35.500 đô la Mỹ, so với 18.800 đô la Mỹ của cả nước. Thành phố còn có nhiều di tích lịch sử, văn hóa, những công trình mang dấu ấn đặc biệt của vùng đất này.
Trên quảng trường trung tâm Monterrey.
Ngay chiều hôm đến, TS Ruben Zardoya cùng một người bạn đã đưa chúng tôi đi thăm thành phố. Chúng tôi đã ngắm cảnh núi Yên Ngựa, một biểu tượng đặc trưng của Monterrey; đi bộ trên con phố chính chạy tới quảng trường trung tâm, nơi người ta có thể cảm nhận cuộc sống đời thường sinh động ở một thành phố. Quảng trường Macroplaza ở Monterrey là trung tâm của thành phố với các công trình như tòa thị chính, nhà thờ, đài phun nước với nhiều bức tượng đẹp. Trên những con đường ngang qua quảng trường vẫn có các cửa hàng nhỏ, các công trình công cộng xen với những khoảng không dành cho người đi bộ. Từ quảng trường có bến thuyền đưa du khách tham quan kênh đào, một địa chỉ du lịch độc đáo. Người ta đã đào một con kênh chạy qua cả một vùng dân cư. Tàu nhỏ có thể qua lại trên kênh để du khách ngắm những khối nhà, vườn cây hai bên bờ kênh.
Sau buổi tham quan, chúng tôi được TS Ruben Zardoya mời ăn tại một quán nổi tiếng ở Monterey - quán El Rey del Gabrito. Đây là quán chuyên về các món thịt dê. Theo TS Hồ Quang Minh, quán được du khách đến coi là địa chỉ ẩm thực nên đến một lần trong đời ở Monterrey.
Trong giờ học ở Trung tâm giáo dục mầm non CENDI 1.
Tại Monterrey, chúng tôi đã thăm trường Đại học Emiliano Zapata và hệ thống giáo dục mầm non Cendi - những cơ sở giáo dục do Đảng Lao động Mexico (PT) xây dựng. Qua nhiều năm hoạt động, các cơ sở này góp phần thực hiện một đường hướng lớn của Đảng PT là đưa giáo dục đến với những tầng lớp người lao động, giúp họ có cơ hội học tập, nâng cao kiến thức, phát triển nghề nghiệp, con cái được chăm sóc trong những điều kiện tốt hơn.
Trao đổi về hoạt động chăm sóc trẻ em ở CENDI 1.
Trường Đại học Emiliano Zapata đến nay có quy mô đào tạo 40 nghìn sinh viên, với 15 chuyên ngành, chương trình học đang tiếp tục mở rộng, cơ sở vật chất kỹ thuật được tăng cường. Theo TS Ruben Zardoya, Đại học Emiliano Zapata ngoài sinh viên Mexico còn có sinh viên một số nước Mỹ Latinh theo học. Ông cho biết, Đại học Emiliano Zapata sẵn sàng hợp tác với ngành giáo dục Việt Nam và đón các sinh viên Việt Nam.
Gặp gỡ đồng chí Lupita Rodriguez, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Lao động Mexico, Tổng Giám đốc Hệ thống giáo dục Cendi.
Hệ thống giáo dục mầm non Cendi tại Monterrey đến nay đã có 25 trung tâm, nhận chăm sóc trên 5.000 các cháu thuộc lứa tuổi mầm non, từ nhà trẻ đến mẫu giáo. Các cơ sở chăm sóc của hệ thống Cendi có hệ thống cơ sở trường lớp khang trang, đội ngũ giáo viên được đào tạo tốt, có uy tín, đang hoạt động có hiệu quả. Mô hình hoạt động, kinh nghiệm của Cendi ngày càng được quan tâm. Trong thời gian thăm, đồng chí Lupita Rodriguez, Ủy viên Bộ Chính trị Đảng Lao động Mexico, Tổng Giám độc hệ thống giáo dục Cendi, đã dành thời gian trao đổi với chúng tôi về nhiều vấn đề, đặc biệt là hoạt động giáo dục mầm non.
Quang cảnh Zacatecas.
Từ Monterrey, chúng tôi đi xuống phía nam bằng xe đò xuyên Mexico để về Zacatecas. Xe chạy trên quãng đường gần 600 km qua đêm. Chúng tôi rời Monterrey vào lúc cuối chiều. Một vùng thảo nguyên hiện ra trong hoàng hôn. Những rặng núi nối nhau chạy dài. Những khu dân cư thưa thớt ẩn vào ven núi. Có những vùng hoang mạc chỉ toàn một loại xương rồng vươn cao trên nền trời đêm.
Chúng tôi đến Zacatecas vào buổi sáng. Thành phố với những khu nhà cổ hiện ra trong lớp sương sớm. Ra đời vào giữa thế kỷ 16, khởi đầu với ngành khai thác quặng để sản xuất bạc, Zacatecas mau chóng phát triển. Thành phố được xây dựng trên các triền đồi. Các con phố đều lượn vòng lên xuống, rất ít có nơi bằng phẳng. Khu trung tâm thành phố với tâm điểm là ngôi nhà thờ cổ có mặt tiền bằng đất đắp nổi rất độc đáo, được UNESCO công nhận là di sản thế giới. Điểm đáng quý nhất là cho đến nay, kiến trúc của khu trung tâm Zacatecas giữ nguyên được vẻ đẹp cổ kính và bảo tồn khá tốt.
Nhà thờ ở Taxco.
Cùng TS Hồ Quang Minh, chúng tôi đã có một buổi sáng đi bộ trên các con phố, thăm nhà thờ cổ, nghe ban nhạc biểu diễn những bài hát Mexico; ăn món Menudo, một loại súp Mexico, giống thắng cố của người Mông ở Việt Nam, uống loại rượu nhẹ do một cụ già chở trên một con lừa nhỏ đi bán; ngồi trên quảng trường, nơi có đài phu nước nhỏ, trò chuyện với những người dân địa phương. Chúng tôi cũng đã lên đỉnh đồi Bu Fa, nơi có những bức tượng cổ, ngắm nhìn toàn cảnh thành phố.
Nhà báo Ngô Hà Thái và tôi còn vào thăm khu mỏ bạc cũ, nơi khởi đầu cho việc ra đời của Zacatecas. Khu mỏ không còn khai thác nhưng đã thành một điểm du lịch để du khách hiểu về quá khứ của thành phố này. Khách thăm ngồi trên những con tàu nhỏ vào sâu trong núi, xuống các tầng moong cũ, nghe giới thiệu và thăm một bảo tàng về nghệ sản xuất bạc và đá quý trong trong lòng mỏ.
Bức tượng thánh ở Taxco.
Đối với TS Hồ Quang Minh, Zacatecas là một thành phố đặc biệt, giống như quê hương thứ hai của ông. Gần ba chục năm, ông đã gắn bó với nơi này, theo học tiến sĩ và giảng dạy tại trường đại học tự chủ Zacatecas. Tiến sĩ cùng với vợ là bác sĩ Phương Lan và các đồng nghiệp xây dựng cơ sở châm cứu của Việt Nam tại đây - một câu chuyện dài cho việc góp phần phát triển quan hệ Việt Nam - Mexico.
Chúng tôi cũng đã có buổi gặp gỡ rất thân tình với các sinh viên Việt Nam đang học ở Zacatecas. Các cháu đều được các cơ quan Việt Nam cử sang học theo sự giới thiệu và thu xếp của TS Hồ Quang Minh. Một số cháu đã học xong và trở về Việt Nam làm việc. Cuộc gặp với những người Việt trẻ xa xứ, đang khát khao cho những ước vọng của mình để lại những ấn tượng không quên với chúng tôi.
Toàn cảnh thành phố Taxco.
Sau Zacatecas, chúng tôi còn đến thăm Taxco, một thành phố cổ, cách Mexico City gần 200 km, một trung tâm du lịch với những khu nhà cổ rất đẹp trên sườn núi. Chúng tôi cũng đã đến thăm làng du lịch Val Quirico, không xa thủ đô, nơi mà khung cảnh làng quê Italy được tái hiện trên đất Mexico - một ý tưởng hướng về cội nguồn của những người gốc Italy ở châu Mỹ… Dù cổ kính hay hiện đại, các thành phố này đều có những vẻ đẹp riêng biệt,có sức cuốn hút với du khách.
Bài cuối: Việt Nam trong lòng Mexico