Thời gian qua, toàn tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động, giải pháp can thiệp nhằm từng bước khống chế tốc độ gia tăng tỷ số này, tuy nhiên kết quả chưa đạt được như mong đợi. Tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh vẫn diễn biến phức tạp, khó kiểm soát và là vấn đề nóng đối với công tác dân số trên địa bàn tỉnh hiện nay.
Ảnh minh họa: Dương Ngọc/TTXVN
Theo kết quả điều tra năm 2019, tỷ số giới tính khi sinh trên địa bàn tỉnh Bắc Giang ở mức 126,3 trẻ trai/100 trẻ gái, tăng 9,5 điểm phần trăm so năm 2009 (116,8 trẻ trai/100 trẻ gái) và cao nhất cả nước. Tỷ lệ sinh con lần 3 trở lên đang ở mức 17%. Nguyên nhân dẫn đến tình trạng này vẫn do tư tưởng thích con trai, lạm dụng sự phát triển của y học hiện đại để lựa chọn giới tính thai nhi, người cao tuổi chủ yếu sống dựa vào con trai. Trước đây, đối tượng vi phạm chính sách dân số thường sinh sống ở vùng sâu, vùng xa, hộ nghèo. Nay chủ yếu diễn ra ở thành thị, vùng đông dân cư, người dân có nhận thức cao, biết tìm đến kỹ thuật hiện đại chọn lọc sinh sản để hỗ trợ sinh con theo ý muốn.
Hệ lụy của việc mất cân bằng giới tính khi sinh kéo dài, nếu không có giải pháp can thiệp kịp thời sẽ dẫn đến thừa nam thiếu nữ trong tương lai, làm biến đổi cơ cấu dân số theo giới tính, đồng thời tác động trực tiếp đến cơ cấu lao động, việc làm, ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của mỗi cá nhân, gia đình, xã hội.
Nhận thức rõ hệ lụy của tình trạng này, cấp ủy, chính quyền trên địa bàn tỉnh Bắc Giang đã chủ động chỉ đạo các cấp, các ngành và các huyện, thành phố thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về kiểm soát tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh. Trong đó, ngành y tế đã triển khai nhiều giải pháp nhằm thay đổi nhận thức của người dân về bình đẳng giới, như công tác truyền thông vận động đến thực thi pháp luật và nâng cao vị thế, vai trò của nữ giới trong gia đình, xã hội.
Nhằm khống chế tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh, phấn đấu giảm dần hàng năm và đạt mức cân bằng tự nhiên, tỉnh Bắc Giang đặt mục tiêu năm 2025 tỷ số giới tính khi sinh không vượt quá mức 115 trẻ trai/100 trẻ gái và ở mức 111 trẻ trai/100 trẻ gái vào năm 2030.
Để đạt được mục tiêu, tỉnh Bắc Giang sẽ tăng cường các biện pháp khống chế tốc độ gia tăng tỷ số giới tính khi sinh. Theo đó, Bắc Giang cung cấp đầy đủ, thường xuyên thông tin về thực trạng, nguyên nhân và hệ lụy của tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh thông qua các hội nghị chuyên đề của các ngành, cơ quan, đơn vị, địa phương; đưa nội dung về chính sách dân số, bình đẳng giới, mất cân bằng giới tính khi sinh vào chương trình đào tạo, bồi dưỡng. Tỉnh phối hợp với các ngành, địa phương tổ chức nói chuyện chuyên đề về tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, các quy định của pháp luật về nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi cho các nhóm đối tượng tại cộng đồng, đặc biệt quan tâm đến nhóm nam, nữ người lao động trong các doanh nghiệp thuộc các khu, cụm công nghiệp trong tỉnh.
Bắc Giang cũng đưa nội dung này vào trường học, thông qua các hoạt động ngoại khóa, các buổi nói chuyện chuyên đề về giới; triển khai hoạt động hỗ trợ, để phụ nữ có điều kiện phát triển như: dạy nghề, vay vốn, giới thiệu việc làm cho phụ nữ và trẻ em gái.
Cùng với việc đưa nội dung không sinh con thứ 3 trở lên, không lựa chọn giới tính thai nhi vào quy định, quy chế của các cơ quan, đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp và hương ước, quy ước của thôn, tổ dân phố để cam kết thực hiện, Bắc Giang tiếp tục triển khai ký cam kết không hỗ trợ lựa chọn giới tính thai nhi; xây dựng hòm thư, đường dây nóng thu nhận tố cáo hành vi vi phạm pháp luật về tuyên truyền, lựa chọn giới tính thai nhi ở cộng đồng dân cư và trình cấp có thẩm quyền xử lý. Bên cạnh đó, ngành y tế tổ chức các hoạt động thanh tra, kiểm tra chấp hành pháp luật về dân số, quy định nghiêm cấm lựa chọn giới tính thai nhi đối với các tổ chức, cá nhân cung cấp dịch vụ liên quan và xử lý nghiêm hành vi vi phạm theo quy định.