Đáng chú ý, 5/6 khu tái định cư được xác định chưa thể triển khai do vướng Quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 866/QĐ-TTg ngày 18/7/2023 (Quy hoạch), trong khi đó, huyện Đắk R’lấp vẫn còn “nợ” người dân hơn 400 lô tái định cư.
Khu đất dự kiến xây dựng khu tái định cư thôn 11, xã Nhân Cơ với 239 lô tái định cư. Ảnh: Hưng Thịnh/TTXVN
Theo Ban Quản lý dự án và Phát triển Quỹ đất huyện Đắk R’lấp, trong số 6 khu tái định cư đã được Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Nông phê duyệt chủ trương đầu tư, chỉ có Dự án Khu tái định cư thôn 11, xã Nhân Cơ là không vướng quy hoạch. Một dự án khác là Khu tái định cư Thôn 7, xã Kiến Thành đã bị Sở Tài nguyên và Môi trường trả hồ sơ đề nghị cấp Giấy phép môi trường do có hơn 30% diện tích (trong tổng số 14,5ha) vướng quy hoạch. Bốn khu tái định cư còn lại đều nằm trong ranh giới vùng Quy hoạch.
Giám đốc Ban Quản lý dự án và Phát triển Quỹ đất huyện Đắk R’lấp Vy Thanh Quang cho biết, đơn vị đang khẩn trương hoàn tất các thủ tục, kế hoạch liên quan và lên phương án giải phóng mặt bằng đối với khu tái định cư duy nhất đủ điều kiện triển khai xây dựng (Khu tái định cư Thôn 11, xã Nhân Cơ). Dự kiến, sớm nhất khoảng tháng 6/2024, dự án mới có thể khởi công và khoảng một năm sau mới hoàn thành việc thi công. Khu tái định cư này có tổng diện tích hơn 9ha, tổng mức đầu tư hơn 100 tỷ đồng. Khi hoàn thành, huyện sẽ có thêm 239 lô đất bố trí cho các hộ dân có đất thuộc diện thu hồi để khai thác quặng bô xít và đủ điều kiện được cấp tái định cư.
Theo UBND huyện Đắk R’lấp, huyện đang “nợ” người dân hơn 400 lô tái định cư. Đây là các hộ dân có đất thuộc diện thu hồi (từ những năm 2006, 2008, 2014, 2017…) để triển khai các Dự án nhà máy tuyển quặng bô xít, sản xuất alumin; Cụm công nghiệp Nhân Cơ; Hồ bùn đỏ (khoang số 1, khoang số 2)… Do đó, khi Dự án Khu tái định cư Thôn 11, xã Nhân Cơ hoàn thành, 239 lô tái định cư cũng chỉ đủ “giải quyết một phần nợ đọng tái định cư”. Việc tiến hành các thủ tục để triển khai 5 khu tái định cư còn lại đều đang “giậm chân tại chỗ” do vướng quy hoạch.
Liên quan tới việc thi công, xây dựng các khu tái định cư, ngành chức năng huyện Đắk R’lấp đã báo cáo UBND tỉnh Đắk Nông chỉ đạo các ngành liên quan sớm triển khai các thủ tục để cấp phép các mỏ đất phục vụ đào đắp, thi công công trình. Dự kiến, tổng khối lượng đất đắp cho 6 khu tái định cư hơn 515.000m3. Trên địa bàn huyện Đắk R’lấp hiện chưa có mỏ đất san lấp nào được cấp phép.
Như TTXVN thông tin, tháng 12/2022, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Nông thông qua 6 Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư các khu tái định cư trên địa bàn huyện Đắk R’Lấp. Các khu tái định cư được xây dựng nhằm bố trí cho các hộ dân có đất thuộc diện thu hồi để thực hiện công tác giải phóng mặt bằng Dự án Alumin Nhân Cơ và Dự án Khai thác mỏ bô xít Đắk Nông. Việc triển khai các dự án tái định cư được kỳ vọng sẽ tạo đủ quỹ đất tái định cư để huyện bố trí cho người dân, đồng thời đảm bảo đủ quỹ đất để bố trí cho các hộ bị thu hồi đất (đủ điều kiện bố trí tái định cư) trong các năm tới đây.
Theo quy định tại Điều 85, Luật Đất đai 2013, “Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư trước khi thu hồi đất”; “Khu tái định cư tập trung phải xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng, phù hợp với điều kiện, phong tục, tập quán của từng vùng, miền”; “Việc thu hồi đất ở chỉ được thực hiện sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu tái định cư”.