Một điểm tiêm vaccine ngừa bệnh sốt rét tại Gisambai, Kenya. Ảnh: AFP/TTXVN
Cơ quan y tế của Liên hợp quốc cho biết danh sách này là nỗ lực toàn cầu đầu tiên nhằm ưu tiên đối phó một cách hệ thống với các tác nhân gây bệnh đặc hữu dựa trên các tiêu chí bao gồm gánh nặng bệnh tật, nguy cơ kháng kháng sinh và tác động kinh tế-xã hội. WHO cho biết nghiên cứu này tái khẳng định các ưu tiên từ lâu trong nghiên cứu và phát triển vaccine, bao gồm HIV, sốt rét và bệnh lao - 3 căn bệnh khiến gần 2,5 triệu người tử vong mỗi năm.
Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng xác định một số tác nhân gây bệnh ít được biết đến hơn làm ưu tiên trong công tác kiểm soát bệnh tật, đồng thời nhấn mạnh tính cấp thiết của việc phát triển vaccine mới cho các mầm bệnh đang ngày càng kháng kháng sinh.
Trong số đó có liên cầu khuẩn nhóm A, gây ra các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng và khiến khoảng 280.000 người tử vong mỗi năm do bệnh thấp tim, chủ yếu ở các nước thu nhập thấp. Nghiên cứu này cũng nêu bật mối nguy hiểm của Klebsiella pneumoniae - một loại vi khuẩn gây ra khoảng 40% số ca tử vong ở trẻ sơ sinh do nhiễm trùng máu ở các nước thu nhập thấp.
Giám đốc phụ trách vaccine của WHO, bà Kate O'Brien cho biết những loại vaccine này không chỉ làm giảm đáng kể các loại bệnh có tác động lớn đến cộng đồng hiện nay, mà còn giúp giảm các chi phí y tế mà các gia đình và hệ thống y tế phải chi trả.
Theo WHO, vaccine cho 17 tác nhân gây bệnh trên đang ở các giai đoạn phát triển khác nhau, với một số loại như vaccine phòng HIV, liên cầu khuẩn nhóm A và virus viêm gan C vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu. Những loại khác như vaccine phòng sốt xuất huyết và bệnh lao đã được phát triển và đang tiến gần đến giai đoạn phê duyệt hoặc đưa vào sử dụng theo quy định.
Chuyên gia về vaccine của WHO, Tiến sĩ Mateusz Hasso-Agopsowicz nhấn mạnh mục tiêu của danh sách này là “chuyển trọng tâm của việc phát triển vaccine từ vấn đề lợi nhuận thương mại sang nhu cầu y tế khu vực và toàn cầu”. Theo chuyên gia này, hiện nay, do vấn đề lợi nhuận trong phát triển vaccine mới, các căn bệnh gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến những khu vực thu nhập thấp thường ít được quan tâm hơn.