Âm vang dân tộc Mường tại Ngày hội văn hoá

Video chia sẻ của nghệ nhân Bùi Văn Minh (Thầy Mo, Lạc Sơn, Phú Thọ) và chị Đinh Ninh (Giáo viên, Đồng bào dân tộc Mường tại Hà Nội)

Đồng bào dân tộc Mường tại Hà Nội mang đến những nét văn hoá, nghệ thuật đặc sắc với chủ đề: “Âm vang ngàn năm văn hoá dân tộc Mường”. Qua các tiết mục như trống hội “Âm vang trống hội chiêng Mường”, “Còn mãi câu da hời”, hay điệu “Múa cầu an”, người dân và du khách được dẫn dắt vào hành trình khám phá con người và tinh hoa văn hóa Mường, một kho tàng giàu chiều sâu tâm linh, giàu bản sắc vùng miền.

Từ bao đời nay, tiếng trống, tiếng chiêng luôn là linh hồn của lễ hội, là nhịp đập của non sông, vang vọng hào khí Việt Nam. Tiếng trống là sức mạnh của người Kinh, tiếng chiêng là lời ca mời gọi của người Mường. Mỗi nhịp trống tiếng chiêng là nhịp đập của khối đại đoàn kết, là hình ảnh đẹp đẽ của sự hòa quyện, sự sẻ chia và vun đắp, để xây dựng một tương lai ngày càng giàu đẹp và văn minh. 

Bên cạnh đó, “Câu da hời” không chỉ là một điệu hát cổ, mà còn chứa đựng những lời dặn dò huyền bí của Thầy Mo trong nghi lễ cúng trời linh thiêng. Khi gia đình có người thân khuất núi, câu hát lại ngân lên với những lời nhắn gửi thấm đẫm triết lý sống: “Xuống suối tắm không được vùng vẫy, lên rừng không được huýt sáo”. Đó là lời nhắc nhở con người phải biết tôn trọng thiên nhiên, khiêm nhường trước đất trời và giữ sự thanh tịnh trong tâm hồn khi bước vào thế giới tâm linh.

Tiết mục “Còn mãi câu da hời” đã mang đến những khoảnh khắc sâu lắng và giàu tính nghi lễ. “Múa cầu an” tái hiện tục “xúc vía” Bà Mụ, một nghi thức dân gian được thực hiện khi trẻ nhỏ quấy khóc. Người Mường tin rằng thỉnh Bà Mỡi làm vía cho bé sẽ giúp vía an ổn, trẻ bớt khóc và ngủ ngon. Đây là tín ngưỡng gửi gắm niềm tin vào sự che chở của thần linh, phản ánh vẻ đẹp tâm linh và tình yêu con trẻ của người Việt.

Nếu như Tây Nguyên có không gian văn hóa Cồng Chiêng hùng vĩ, được UNESCO công nhận là kiệt tác truyền khẩu và phi vật thể của nhân loại, thì ở miền núi phía Bắc, Chiêng Mường lại là một di sản văn hóa đặc sắc, gắn liền với mọi mặt đời sống, từ lễ hội, ma chay, cưới hỏi đến các nghi lễ tâm linh của đồng bào dân tộc Mường. Tiếng Chiêng Mường không chỉ là âm thanh mà còn là hơi thở của núi rừng, là nhịp đập của lòng người, là lời tự tình của sử thi 'Đẻ đất đẻ nước" ngàn đời. Mỗi tiếng Chiêng, mỗi âm thanh trầm bổng, vang vọng đều chứa đựng linh hồi, tình cảm và sức sống mãnh liệt của dân tộc Mường.

Đồng bào dân tộc Mường tại Lào Cai mang đến các tiết mục hòa tấu nhạc cụ “Chiêng Mường vang mãi”, hát Đang, màn múa “Âm vang Nà Mường”... Từ thuở khai thiên lập địa, dân tộc Mường đã sáng tạo nên một kho sử thi đồ sộ, kỳ vĩ “Đẻ đất đẻ nước”. 

Sử thi kể rằng, sau những trận mưa dầm kéo dài, cây xanh mọc lên, sinh ra các vị thần tạo lập đất trời, tạo ra sông núi, cỏ cây; trải qua bao gian nan thử thách, từ những sự tích kỳ diệu như trứng Chiếng nở thành người, hay người anh hùng Lang Cun Cần xuất hiện, đấu tranh với thiên tai, ma quỷ… tạo nên cuộc sống ấm no, hình thành trên bản Mường trù phú. 

Để kể lại những câu chuyện thiêng liêng ấy, người Mường đã sáng tạo ra một làn điệu dân ca đặc trưng, gắn bó mật thiết với nghi lễ, phong tục đó chính là hát Đang. Những lời ca mộc mạc, sâu lắng, nhịp điệu chậm rãi, ngân vang như lời tự sự của cha ông, gói trọn cả lịch sử, văn hóa và triết lý nhân sinh của dân tộc.

Một số hình ảnh tại ngày hội: