Tại hội nghị lần này, Việt Nam được tín nhiệm bầu vào vị trí Phó Chủ tịch của Uỷ ban Điều hành Hội nghị Cấp cao lần thứ 19 của Phong trào Không liên kết, đại diện cho khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Hội nghị Cấp cao Không liên kết lần thứ 19 chứng kiến sự chuyển giao vai trò Chủ tịch từ Azerbaijan sang Uganda trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực có nhiều diễn biến phức tạp. Các cuộc khủng hoảng về khí hậu, nhân đạo, kinh tế, tài chính, cạnh tranh địa chính trị và căng thẳng giữa các cường quốc đang đe dọa đến hòa bình, an ninh và sự phát triển của các nước thành viên Phong trào Không liên kết.
Phát biểu khai mạc, Tổng thống Uganda, Yoweri Kaguta Museveni khẳng định Hội nghị Cấp cao lần thứ 19 có chủ đề “Đưa hợp tác đi vào chiều sâu vì sự thịnh vượng toàn cầu” là cơ hội để các nước thành viên Phong trào Không liên kết thống nhất hành động, vượt qua những khác biệt, củng cố đoàn kết nội khối, nhằm tái định vị và phát huy hơn nữa tiếng nói của phong trào trong một thế giới đầy bất ổn ngày nay. Tổng thống Uganda cũng nhắc lại lịch sử đấu tranh kiêu hùng của phong trào, không chịu khuất phục của các dân tộc vì độc lập, tự do, không liên kết với bất cứ cường quốc hay không tham gia bất kỳ khối, nhóm chính trị, quân sự nào. Để tiếp tục bảo vệ lợi ích và tăng cường tiếng nói của Phong trào Không liên kết trong việc giải quyết các thách thức đa chiều toàn cầu, các nước thành viên cần cùng nhau bảo vệ những giá trị, nguyên tắc mang tính nền tảng của phong trào, đó là hoà bình, độc lập, phát triển; tôn trọng bình đẳng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ, không can thiệp vào công việc nội bộ, không đe dọa hoặc sử dụng vũ lực, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hoà bình.
Tham dự phiên khai mạc, Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc Dennis Francis đề cao vai trò lịch sử của Phong trào Không liên kết trong công cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc của các nước thuộc địa. Ông cho rằng phong trào ngày nay cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức, khó khăn trong một thế giới đầy chia rẽ, đối đầu gay gắt nhất kể từ Chiến tranh Lạnh giữa các nước lớn. Tuy nhiên, Chủ tịch Đại hội đồng khẳng định Phong trào Không liên kết luôn là một tập hợp lực lượng có tiếng nói mạnh mẽ, không thể thiếu trong việc ủng hộ các nỗ lực nhằm củng cố chủ nghĩa đa phương, đề cao Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế, tăng cường hợp tác vì một thế giới hoà bình, ổn định, công bằng và thịnh vượng hơn, lấy người dân làm trung tâm của mọi chính sách.
Hội nghị Cấp cao lần thứ 19 Phong trào Không liên kết diễn ra trong hai ngày 19 và 20/1/2024 và dự kiến các nhà lãnh đạo cấp cao sẽ thảo luận để thông qua nhiều văn kiện quan trọng của hội nghị.
Nhân dịp tham dự hội nghị, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đã có một số cuộc tiếp xúc quan trọng với Uỷ viên Bộ Chính trị Đảng Cộng sản Cuba, Phó Chủ tịch nước CH Cuba Salvador Valdés Mesa; Phó Tổng thống CH Benin Mariam Chabi Talata và Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc Dennis Francis.
Tại cuộc gặp với Phó Chủ tịch nước Cuba, trong bầu không khí thắm tình hữu nghị, hai bên vui mừng trước việc quan hệ truyền thống đặc biệt và hợp tác toàn diện anh em Việt Nam – Cuba không ngừng được quan tâm củng cố, thúc đẩy và phát triển sâu rộng, vì lợi ích thiết thực của nhân dân hai nước. Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân nhiệt liệt chúc mừng Cuba chủ trì thành công Hội nghị thượng đỉnh Nhóm G77 và Trung Quốc tại Cuba (tháng 9/2023) và tại COP28 ở Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE - tháng 12/2023) vừa qua, góp phần nâng cao vị thế, hình ảnh Cuba trên trường quốc tế, đồng thời trân trọng chuyển lời thăm hỏi tốt đẹp nhất của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Chủ tịch nước Võ Văn Thưởng và các đồng chí lãnh đạo cấp cao tới các đồng chí lãnh đạo Cuba.
Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân khẳng định Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Quốc hội và nhân dân Việt Nam không bao giờ quên sự giúp đỡ chí tình, chí nghĩa của Cuba đối với sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và đổi mới đất nước của Việt Nam, và cho dù thế giới có biến động đến đâu, vẫn luôn coi trọng, gìn giữ và quyết tâm làm sâu sắc hơn nữa mối quan hệ truyền thống đoàn kết và hợp tác toàn diện Việt Nam - Cuba, sát cánh ủng hộ sự nghiệp cách mạng của nhân dân Cuba. Phó Chủ tịch nước khẳng định lại lập trường nhất quán của Việt Nam ủng hộ mạnh mẽ Cuba, không ủng hộ các biện pháp cấm vận đơn phương của Mỹ đối với Cuba.
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân nhấn mạnh hai bên cần tiếp tục hợp tác chặt chẽ để tăng cường quan hệ thương mại, đầu tư, nông nghiệp, đưa quan hệ kinh tế tương xứng với quan hệ chính trị tốt đẹp giữa hai nước, đúng theo tinh thần chỉ đạo và mong muốn của lãnh đạo Đảng, Nhà nước hai bên.
Phó Chủ tịch nước CH Cuba Salvador Valdés Mesa chân thành cảm ơn sự hỗ trợ quý báu của Chính phủ và nhân dân Việt Nam đã luôn là người bạn hết sức tin cậy, luôn ủng hộ và hỗ trợ Cuba vượt qua những khó khăn trong phát triển kinh tế - xã hội do ảnh hưởng của bao vây, cấm vận. Đồng chí Salvador Valdés Mesa đánh giá quan hệ Cuba - Việt Nam là biểu tượng đoàn kết mẫu mực, được Chủ tịch Fidel Castro, Chủ tịch Hồ Chí Minh và các thế hệ lãnh đạo hai nước dày công vun đắp qua nhiều giai đoạn. Đồng chí bày tỏ vui mừng trong thời gian qua, hai bên tiếp tục triển khai các hoạt động trao đổi đoàn cấp cao, trong đó có chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Quốc hội Cuba Esteban Lazo Hernández (tháng 9/2023), nhân kỷ niệm 50 năm ngày lãnh tụ cách mạng Fidel Castro lần đầu thăm Việt Nam và vùng mới giải phóng ở Quảng Trị, Việt Nam (1973-2023).
Đồng chí Salvador Valdés Mesa khẳng định sẽ chỉ đạo các bộ, ngành phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Việt Nam để thúc đẩy quan hệ đầu tư, thương mại giữa hai nước và hợp tác nông nghiệp, bảo đảm an ninh lương thực.
Nhân dịp này, hai bên khẳng định sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ tại các diễn đàn đa phương lớn như Liên hợp quốc, Phong trào Không Liên kết, Nhóm G77 về các vấn đề cùng quan tâm.
* Tại cuộc tiếp Phó Tổng thống Benin Mariam Chabi Talata, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân nhấn mạnh Việt Nam luôn trân trọng ghi nhớ tình cảm, sự ủng hộ quý báu và mong muốn thúc đẩy quan hệ hữu nghị và hợp tác nhiều mặt với các nước châu Phi, trong đó có Benin. Phó Chủ tịch nước đánh giá cao kết quả chuyến thăm Việt Nam vừa qua của Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Nông nghiệp, Nghề cá và Gia súc Benin (tháng 12/2023) nhân kỷ niệm 50 năm hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao (1973-2023), góp phần tạo xung lực tăng cường quan hệ song phương Việt Nam-Benin trong thời gian tới, đáp ứng thiết thực lợi ích của nhân dân hai nước.
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân đề xuất trên cơ sở nền tảng quan hệ chính trị tốt đẹp, hai bên cần tăng cường các hoạt động trao đổi đoàn, rà soát và triển khai hiệu quả các cơ chế hợp tác, tăng cường trao đổi thương mại, đầu tư, hợp tác nông nghiệp, giao lưu nhân dân. Đồng thời, với vị thế địa chiến lược quan trọng của mình, hai bên cần phấn đấu làm cầu nối hợp tác với ASEAN, Liên minh châu Phi (AU) và Cộng đồng Kinh tế Tây Phi (ECOWAS).
Phó Tổng thống Benin Mariam Chabi Talata khẳng định những tình cảm tốt đẹp và ấn tượng sâu đậm về đất nước và con người Việt Nam, coi Việt Nam là hình mẫu về đổi mới và phát triển bền vững, nhấn mạnh lãnh đạo và nhân dân Benin mong muốn tăng cường quan hệ với Việt Nam, đối tác ưu tiên của Benin tại khu vực Đông Nam Á. Bà Mariam Chabi Talata cho rằng quan hệ Việt Nam-Benin thời gian qua có những tiến triển tích cực trên một số lĩnh vực quan trọng, song hai bên còn nhiều dư địa để tăng cường hợp tác, nhất là trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, máy móc thiết bị nông nghiệp, đào tạo nghề. Đồng thời, hai bên đã trao đổi về một số vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm, trong đó có vấn đề Biển Đông.
Tại cuộc gặp với Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc Dennis Francis, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân khẳng định Việt Nam luôn coi trọng chủ nghĩa đa phương và ủng hộ vai trò trung tâm của Liên hợp quốc trong hệ thống quản trị toàn cầu, ứng phó với các thách thức chung. Việt Nam hết sức coi trọng vai trò của Đại hội đồng Liên hợp quốc và với tinh thần là thành viên tích cực, có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế, sẽ đóng góp tích cực vào các ưu tiên lớn của Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc, trong đó có củng cố hòa bình thông qua thúc đẩy hợp tác và đoàn kết quốc tế, cải tổ Liên hợp quốc, hiện thực hóa các Mục tiêu Phát triển Bền vững, bảo đảm an ninh con người.
Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân cho rằng Đại hội đồng cần phát huy vai trò thúc đẩy đối thoại và hợp tác, xây dựng lòng tin, đề cao tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc và luật pháp quốc tế nhằm giải quyết hoà bình các tranh chấp, xung đột trên thế giới.
Phó Chủ tịch nước nhấn mạnh ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi số, tăng trưởng xanh là những ưu tiên quan trọng của Việt Nam nhằm hiện thực hoá mục tiêu trở thành nước công nghiệp phát triển vào năm 2045. Trên cơ sở đó, Phó Chủ tịch nước đề nghị các quốc gia và Liên hợp quốc tích cực hỗ trợ Việt Nam hoàn thành mục tiêu chiến lược này.
Nhân dịp này, Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân trân trọng mời ông Dennis Francis thăm Việt Nam trong thời gian tới. Phó Chủ tịch nước cũng bày tỏ tin tưởng quan hệ giữa Việt Nam và Trinidad và Tobago sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ hơn nữa sau khi hai nước chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao (tháng 2/2023).
Chủ tịch Đại hội đồng Liên hợp quốc Dennis Francis bày tỏ cảm nghĩ tốt đẹp và mong muốn sớm thăm Việt Nam, nhất trí cao với những nhận định, đề xuất của Phó Chủ tịch nước Võ Thị Ánh Xuân và cho rằng trong bối cảnh thế giới có nhiều xung đột, khủng hoảng như hiện nay, chủ nghĩa đa phương là phương cách hiệu quả nhất để giải quyết các vấn đề toàn cầu. Chủ tịch Đại hội đồng đánh giá cao kết quả hợp tác Việt Nam-Liên hợp quốc hơn 45 năm qua và khẳng định từ những trải nghiệm lịch sử và vai trò, vị thế quốc tế quan trọng của mình, Việt Nam hoàn toàn có thể đóng góp tiếng nói thực chất, tiên phong để tham gia xử lý các quan tâm chung của cộng đồng quốc tế.
Chủ tịch Đại hội đồng chia sẻ quan điểm chung của Việt Nam và ASEAN về giải quyết hoà bình các tranh chấp trên Biển Đông dựa trên luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982, đồng thời khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác tích cực cùng Việt Nam để thúc đẩy tuân thủ Hiến chương Liên hợp quốc, luật pháp quốc tế và chủ nghĩa đa phương.