Trụ sở Ủy ban châu Âu tại Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN
“Để đáp lại chiến dịch quân sự của Israel ở Gaza, EC đã công bố một loạt biện pháp nhắm vào Israel. Tôi muốn nói thật rõ: mục tiêu không phải là trừng phạt Israel. Mục tiêu là cải thiện tình hình nhân đạo ở Gaza”, Phó Chủ tịch EC Kaja Kallas phát biểu trước báo giới.
Ủy ban đặc biệt đề xuất tăng thuế đối với các sản phẩm Israel nhập khẩu vào EU. Nếu được các quốc gia thành viên thông qua, các biện pháp thương mại này sẽ khiến một số mặt hàng nhập khẩu từ Israel – chủ yếu là nông sản – tăng thêm khoảng 227 triệu euro chi phí. Chỉ 37% trong tổng số 15,9 tỷ euro hàng xuất khẩu của Israel sang EU - đối tác thương mại số một của nước này – sẽ bị ảnh hưởng, chủ yếu trong lĩnh vực nông sản - thực phẩm.
Theo một quan chức EU, EC cũng đề nghị trừng phạt 2 Bộ trưởng cực hữu trong Chính phủ Israel là Itamar Ben-Gvir, phụ trách An ninh quốc gia, và Bezalel Smotrich, phụ trách Tài chính. Trước đó, vào tháng 8/2024, cơ quan hành pháp châu Âu cũng từng đề xuất trừng phạt 2 nhân vật này, nhưng nỗ lực khi ấy thất bại do các nước thành viên EU không đạt được đồng thuận.
Tuy nhiên, các biện pháp vừa được đề xuất của EC sẽ rất khó để các nước thành viên thông qua, do EU vẫn chia rẽ sâu sắc về vấn đề này. Các biện pháp trừng phạt nhằm vào các bộ trưởng Israel cũng đòi hỏi sự nhất trí của toàn bộ 27 nước thành viên. Các biện pháp thương mại chỉ cần đa số đủ điều kiện, nhưng theo giới ngoại giao tại Brussels, đạt được đồng thuận vẫn sẽ rất khó khăn.
Trước đây, EC từng đề xuất hạn chế quyền tiếp cận của Israel vào chương trình nghiên cứu hàng đầu của EU, nhưng không thể giành đủ sự ủng hộ từ các nước thành viên. Tuần trước, Chủ tịch EC cảnh báo “Trong nội bộ EU, chúng ta không thể tự cho phép mình rơi vào tình trạng tê liệt”.
Trước sự tê liệt này của EU, một số nước đã quyết định hành động đơn phương. Đầu tháng 9, Bỉ đã áp đặt một loạt biện pháp trừng phạt chống Israel hoặc một số Bộ trưởng trong Chính phủ Netanyahou, đồng thời cam kết sẽ cùng các quốc gia - trong đó có Pháp - công nhận Nhà nước Palestine tại kỳ họp Đại hội đồng Liên hợp quốc sắp tới.