Chánh Văn phòng Tổng thống Ukraine, ông Andriy Yermak. Ảnh: Getty Images/Anadolu
Theo tờ Kyiv Independent, ông Yermak đang bị NABU điều tra trong một vụ án liên quan đến công ty độc quyền năng lượng hạt nhân nhà nước Energoatom – vụ án tham nhũng lớn nhất dưới thời Tổng thống Zelensky. Tám nghi phạm đã bị buộc tội trong vụ án này, trong đó Timur Mindich, cộng sự thân cận của Tổng thống, bị cáo buộc là người cầm đầu.
“Văn phòng Tổng thống sẽ được tổ chức lại”, ông Zelensky cho biết. “Ông Andriy Yermak, Chánh Văn phòng Tổng thống, đã nộp đơn từ chức. Tôi đánh giá cao những nỗ lực của ông Yermak trong việc trình bày lập trường của Ukraine tại các cuộc đàm phán một cách rõ ràng và chính xác”.
Tổng thống Zelensky nhấn mạnh rằng ông muốn “tránh những tin đồn và suy đoán”. Ông cũng thông báo sẽ tham vấn với các ứng viên tiềm năng để bổ nhiệm người đứng đầu mới cho Văn phòng Tổng thống trong ngày hôm sau. Sắc lệnh sa thải ông Yermak đã được công bố trên trang web chính thức của Văn phòng Tổng thống.
Bình luận về việc ai sẽ thay ông Yermak dẫn đầu các cuộc đàm phán, Tổng thống Zelensky cho biết phái đoàn Ukraine sẽ bao gồm Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia, Tổng Tham mưu trưởng, Bộ Ngoại giao và các quan chức tình báo. Ông Yermak trước đó đã được chỉ định dẫn đầu phái đoàn Ukraine trong các cuộc đàm phán Mỹ – Ukraine tại Thụy Sĩ hôm 23/11.
Tờ Kyiv Post đánh giá việc từ chức của ông Yermak là bước leo thang mới trong vụ bê bối tham nhũng nghiêm trọng, diễn ra vào thời điểm then chốt đối với Ukraine.
Cuộc đột kích do NABU phối hợp Văn phòng Công tố viên chuyên trách chống tham nhũng (SAPO) thực hiện liên quan đến chương trình hối lộ trị giá 100 triệu USD trong lĩnh vực năng lượng.
Các điều tra viên cho biết âm mưu này được thực hiện trong bối cảnh Nga tăng cường các cuộc tấn công vào lưới điện của Nga, gây mất điện và đe dọa nguồn cung sưởi ấm mùa đông.
Ông Rustem Umerov, Thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia, cũng đang bị điều tra trong vụ án Energoatom nhưng chưa bị buộc tội. Trước đó, Bộ trưởng Tư pháp Herman Halushchenko và Bộ trưởng Năng lượng Svitlana Hrynchuk đã bị sa thải ngày 19/11 nhưng chưa bị truy tố. Tổng thống Zelensky cho biết ông kỳ vọng các bộ trưởng mới sẽ sớm được bổ nhiệm để đảm bảo khả năng ứng phó với mùa đông và xung đột hiện nay.
Trước đó, tờ Ukrainska Pravda ngày 24/11 dẫn nguồn tin cho biết ông Yermak có liên quan đến vụ bê bối Energoatom, vàcác nhà điều tra gọi ông là “Ali Baba”. Nghị sĩ đối lập Yaroslav Zhelezniak cũng cho rằng ông Yermak đã xuất hiện trong các đoạn ghi âm nghe lén công bố trong quá trình điều tra, nhưng các nguồn chống tham nhũng khẳng định “Ali Baba” không phải là mật danh của ông trong các đoạn ghi âm.
Ông Yermak xác nhận đang hợp tác toàn diện với các nhà điều tra, cho biết luật sư của ông luôn có mặt tại hiện trường và “không có trở ngại nào cho quá trình điều tra”.
Trưởng công tố viên chống tham nhũng Ukraine Oleksandr Klymenko trước đó cho biết “Ali Baba” được cho là đã tổ chức các cuộc họp và phân công nhiệm vụ cho cơ quan thực thi pháp luật nhằm đảm bảo truy tố các thám tử NABU và công tố viên chống tham nhũng.
Một trong những căn nhà sang trọng gần Kiev, được cho là tài trợ thông qua chương trình Energoatom, thuộc sở hữu của ông Yermak, theo Kyiv Independent.
Ông Yermak, từng là nhà sản xuất phim và luật sư bản quyền, là trợ lý thân cận nhất của Tổng thống Zelensky từ năm 2019, được xem là “người gác cổng” và là nhân vật quyền lực thứ hai ở Ukraine. Từ khi được bổ nhiệm năm 2020, ông đã thu hút được sự ảnh hưởng chưa từng có trong chính phủ. Dù có những chỉ trích, Tổng thống Zelensky từng khẳng định tin tưởng ông Yermak và bác bỏ các cáo buộc về việc để trợ lý của mình nắm quyền lực quá lớn.
“Ông Yermak là một nhà quản lý quyền lực. Tôi tôn trọng ông ấy vì những kết quả đạt được. Ông ấy làm những gì tôi yêu cầu và thực hiện những nhiệm vụ này”, ông Zelensky nói trong một cuộc phỏng vấn với Bloomberg năm ngoái.
Trong một tuyên bố năm 2021, ông Zelensky từng chia sẻ: “Ông ấy đến cùng tôi và sẽ rời đi cùng tôi”.
Theo Kyiv Post, một cuộc thăm dò hồi tháng 3 do Trung tâm Razumkov thực hiện cho thấy khoảng 2/3 người dân Ukraine không tin tưởng ông Yermak. Tuy nhiên, ông vẫn là người đồng hành trung thành bên Tổng thống Zelensky trong suốt cuộc xung đột với Nga.