Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu trước Quốc hội tại Washington, DC, ngày 4/3/2025. Ảnh: REUTERS/TTXVN
Cam kết áp thuế đối xứng của ông Trump được đưa ra một ngày sau khi mức thuế mới 25% đối với hàng nhập khẩu từ Canada và Mexico có hiệu lực, cùng với việc tăng gấp đôi thuế đối với hàng hóa Trung Quốc lên 20%. Kết quả là ba đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ đã tuyên bố các biện pháp trả đũa.
"Các quốc gia khác đã sử dụng thuế quan chống lại chúng ta trong nhiều thập kỷ, và bây giờ là lúc chúng ta sử dụng chúng để đáp trả. Trung bình, Liên minh châu Âu, Trung Quốc, Brazil, Ấn Độ và nhiều quốc gia khác đánh thuế chúng ta cao hơn rất nhiều so với mức chúng ta áp dụng lên họ. Điều này thật bất công", ông Trump tuyên bố trong bài phát biểu trước Quốc hội Mỹ, bài phát biểu đầu tiên của ông kể từ khi nhậm chức vào tháng 1 vừa qua.
"Ấn Độ đánh thuế chúng ta trên 100%, mức thuế trung bình của Trung Quốc đối với sản phẩm của chúng ta cao gấp đôi so với những gì chúng ta áp dụng lên họ, còn Hàn Quốc áp dụng mức thuế trung bình cao gấp bốn lần. Điều này xảy ra cả với bạn lẫn thù. Hệ thống này không công bằng với Mỹ và chưa bao giờ công bằng. Vào ngày 2/4, thuế đối xứng sẽ có hiệu lực. Bất cứ mức thuế nào họ áp lên chúng ta, chúng ta sẽ áp ngược lại họ", ông Trump khẳng định, đồng thời lưu ý rằng ông không muốn công bố quyết định này vào ngày 1/4 vì đó là ngày Cá tháng Tư.
Ông cũng nhấn mạnh rằng nếu các đối tác thương mại "sử dụng các hàng rào phi thuế quan để ngăn chặn hàng hóa của Mỹ vào thị trường của họ, thì Mỹ cũng sẽ áp dụng các rào cản phi thuế quan để hạn chế hàng hóa của họ".
"Chúng ta sẽ thu về hàng nghìn tỷ USD và tạo ra việc làm chưa từng có", ông Trump tuyên bố, đồng thời khẳng định "chúng ta đã bị lợi dụng trong nhiều thập kỷ bởi mọi quốc gia trên thế giới và điều đó sẽ không còn tiếp diễn".
Tháng trước, ông Trump đã yêu cầu chính quyền của mình điều tra kế hoạch áp thuế đối xứng đối với tất cả các đối tác thương mại của Mỹ, dự kiến hoàn thành vào ngày 1/4.
Trong chiến dịch tranh cử, ông cũng cam kết sẽ giải quyết cái mà ông gọi là các chính sách thương mại không công bằng của các nước khác.
Ngay sau nửa đêm ngày 3/3, ông Trump đã áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Mexico và Canada, dù ông giới hạn mức thuế này ở mức 10% đối với ngành năng lượng của Canada. Ông cũng tăng gấp đôi mức thuế áp lên hàng hóa Trung Quốc trong tháng trước lên 20%.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau ngay lập tức tuyên bố chính phủ của ông sẽ áp thuế lên hơn 100 tỷ USD hàng hóa Mỹ trong vòng 21 ngày. Trong khi đó, Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum cho biết bà sẽ áp dụng các biện pháp thuế trả đũa vào Chủ nhật tới.
Trung Quốc không chỉ đáp trả bằng mức thuế lên tới 15% đối với hàng nông sản Mỹ, mà còn mở rộng danh sách các công ty Mỹ bị áp dụng kiểm soát xuất khẩu và các hạn chế khác lên thêm khoảng hai chục doanh nghiệp.