Trường tiểu học Wilkins dùng thùng hứng nước cho học sinh dội nhà vệ sinh, do áp suất nước không đủ chứa trong bồn cầu. Ảnh: AFP
Mỗi sáng, 180 học sinh tại một trường học ở thành phố Jackson phải lên xe buýt đi đến một trường học khác gần đó chỉ để đi vệ sinh nhờ. Nguyên nhân là do trường học không có đủ nước để học sinh xả bồn cầu.
Bà Cheryl Brown, Hiệu trưởng trường tiểu học Wilkins – nơi 98% trong tổng số 400 em học sinh tại đây là người Mỹ gốc Phi – không giấu nổi nỗi thất vọng. Bà nói với hãng tin AFP: “Thật sự rất khó khăn”.
Cuối năm 2021, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã ký thông qua gói 1.200 tỷ USD nhằm giải quyết tình trạng cơ sở hạ tầng xuống cấp trầm trọng như ở thành phố Jackson.
Theo báo cáo từ cơ quan y tế bang, hệ thống cấp nước của thành phố đã xuống cấp đáng kể. Các nhà máy xử lý nước đã cũ, tuổi đời hơn 100 năm, các đường ống hoạt động trong hàng thế kỷ qua đã bị rò rỉ. Khi ra khỏi vòi, nước sinh hoạt tại thành phố luôn bị nhiễm chì và thỉnh thoảng có màu nâu.
“Hệ thống cấp nước đã cũ nhưng chưa thực hiện kế hoạch thay thế toàn diện”, Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) Mỹ viết trong một báo cáo năm 2020. EPA cho biết lượng nước sinh hoạt tại thành phố Jackson đã hao hụt 50% khi đi qua hệ thống cấp nước hỏng hóc. Ba bệnh viện địa phương đã phải tự khoan giếng để tiếp cận với nguồn nước uống đáng tin cậy hơn.
Tuy nhiên, Jackson không phải là thành phố duy nhất tại nước Mỹ đối mặt với khủng hoảng như vậy.
Một trong những vụ bê bối sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng nhất liên quan đến nguồn nước của Mỹ đã bị phanh phui tại thành phố công nghiệp Flint, bang Michigan.
Thành phố Jackson tạm thời đóng cửa nhà máy xử lý nước Curtis vào tháng 11/2021 do phát hiện hóa chất trong nước cũng như lỗi thiết bị cấp nước. Ảnh: AFP
Khủng hoảng ngân sách đã khiến thành phố thay đổi nguồn nước, buộc hàng nghìn người dân phải tiếp xúc với nước có nồng độ chì cao đến mức báo động. Phần lớn người dân sinh sống tại hai thành phố Flint và Jackson là người da màu.
Ông Charles Williams, Giám đốc phụ trách công trình công cộng của Jackson, cho biết các vấn đề mà thành phố phải đối mặt rất phức tạp. "Tình trạng này không phải xảy ra trong chốc lát, mà là do thiếu kinh phí và trì hoãn công tác bảo trì", vị quan chức chỉ ra.
Ông ước tính chi phí nâng cấp hệ thống nước của thành phố rơi vào khoảng 3 tỷ đến 5 tỷ USD - một khoản tiền không hề nhỏ đối với một thành phố cỡ trung bình.
Hiện vẫn chưa rõ Jackson có thể nhận được bao nhiêu trong gói cơ sở hạ tầng lớn của chính phủ Mỹ. EPA đã khuyến khích các khu vực như Jackson nộp đơn đề nghị khi có nhu cầu nâng cấp cơ sở hạ tầng cấp nước quan trọng.
Theo một bài viết điều tra trên tờ Mississippi Free Press, nhà báo Nick Judin đã chỉ ra hai nguyên do khiến việc bảo trì hệ thống cấp nước của thành phố luôn bị trì hoãn: thiếu nguồn kinh phí hỗ trợ từ EPA cho các dự án nước của địa phương và xu hướng dịch chuyển của dân cư ra ngoại ô.
Giảm 1/4 dân số kể từ năm 1980, số thuế mà Jackson thu về cũng giảm tương ứng. Nhà báo Judin cũng cho biết việc quản lý hệ thống nước không rõ ràng dẫn đến việc một số người dân nhận hóa đơn không liên tục, trong khi có những người không nhận được hóa đơn nào.