Theo trang The Guardian (Anh), trong những tuần qua, anh Nazeer Ahmed đã phải chật vật sinh sống ở một trong những nơi nóng nhất Trái Đất. Khi làn sóng nhiệt khốc liệt tràn qua Ấn Độ và Pakistan, nhà của anh Ahmed - ở khu vực Turbat, thuộc vùng Balochistan của Pakistan - đã liên tục phải hứng chịu nhiệt độ lên tới gần 50 độ C. Khu vực này chưa từng ghi nhận mức nhiệt tương tự vào thời điểm này trong năm. Người dân địa phương không thể ra khỏi nhà, phải làm việc vào ban đêm và đang đối mặt với nguy cơ thiếu nước, mất điện trầm trọng.
Anh Ahmed lo sợ rằng mọi thứ chỉ mới bắt đầu và sẽ trở nên tồi tệ hơn. Vào năm 2021, khu vực này đã ghi nhận nhiẹt độ cao nhất thế giới, mức 54 độ C. Năm nay, Ahmed cảm thấy thời tiết còn nóng nực hơn. Anh chia sẻ: “Tuần trước, Turbat nóng kinh khủng. Nó không giống như cái nóng thông thường trong tháng 4”.
Làn sóng nhiệt hiện tại cũng làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu năng lượng trên khắp Ấn Độ và Pakistan. Trong đó, Turbat - thành phố khoảng 200.000 dân – đã bị mất điện liên tục. Điều hoà không khí và tủ lạnh không thể hoạt động. Ahmed nói: “Chúng tôi đang sống như ở dưới địa ngục”.
Song không chỉ quét qua Pakistan, đây cũng là tình trạng chung trên khắp tiểu lục địa, nơi đang chịu tác động mạnh mẽ của biến đổi khí hậu. Trên 1,5 tỷ người đang cảm nhận rõ rệt nhiệt độ như thiêu đốt đến sớm hơn 2 tháng. Khu vực tây bắc và miền trung Ấn Độ trải qua tháng 4 nóng nhất trong 122 năm qua. Thành phố Jacobabad, tỉnh Sindh của Pakistan, đã ghi nhận mức nhiệt 49 độ C vào hôm 30/4, một trong những mức nhiệt cao nhất từng được ghi nhận trên thế giới ở tháng 4.
Không chỉ ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt của người dân, đợt nắng nóng bất thường này còn tàn phá các loại cây trồng, gồm lúa mì và nhiều loại trái cây, rau củ quả khác. Tại Ấn Độ, sản lượng lúa mì đã giảm đến 50% ở một số khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất bởi nhiệt độ khắc nghiệt, làm trầm trọng thêm tình trạng thiếu lương thực trên toàn cầu, vốn đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi cuộc xung đột Nga-Ukraine.
Ở quận Mastung của tỉnh Balochistan, nơi nổi tiếng với những vườn táo và đào xanh tốt, cây cối không thể phát triển. Ông Haji Ghulam Sarwar Shahwani đau đớn khi chứng kiến những cây táo trong vườn ra hoa sớm hơn 1 tháng, và sau đó tuyệt vọng khi hoa héo úa rồi tàn lụi trong cái nóng khô trái mùa, gần như giết chết toàn bộ cây trồng. Nhiều nông dân trong khu vực cũng phàn nàn về tác động mạnh mẽ của đợt nóng kỷ lục đối với lúa mì. Trong khi đó, khu vực này gần đây cũng bị cắt điện tới 18 tiếng/ngày.
Ông Shahwani nói: “Đây là lần đầu tiên thời tiết tàn phá mùa màng của chúng tôi khủng khiếp như vậy. Chúng tôi không biết phải làm gì và không có sự trợ giúp nào. Hoạt động trồng trọt đã giảm. Cây cối không phát triển. Nông dân thiệt hại tiền tỷ vì thời tiết này. Chúng tôi đang đau khổ và chúng tôi không thể trang trải cuộc sống”.
Bà Sherry Rehman, Bộ trưởng phụ trách khí hậu của Pakistan, cho biết quốc gia này đang phải đối mặt với một “cuộc khủng hoảng hiện hữu” do các tình trạng khẩn cấp về khí hậu đang diễn ra từ phía bắc đến phía nam của đất nước. Bà cảnh báo rằng đợt nắng nóng hiện tại đang khiến các sông băng ở phía bắc đất nước tan chảy với tốc độ chưa từng thấy, hàng nghìn người có nguy cơ bị ngập lụt. Bà nhấn mạnh nhiệt độ nóng nực không chỉ ảnh hưởng đến cây trồng mà còn cả nguồn cung cấp nước.
“Các hồ chứa nước cạn kiệt. Các đập lớn của chúng tôi hiện đang ở mức báo động và nguồn nước đang khan hiếm”, bà nói và cho rằng đợt nắng nóng này là một lời cảnh tỉnh đối với cộng đồng quốc tế. “Khí hậu và thời tiết trên thực tế sẽ chỉ tăng về quy mô và cường độ nếu các nhà lãnh đạo toàn cầu không hành động ngay lúc này”.
Ông Abhiyant Tiwari, Trợ lý Giám đốc tại Viện Ứng phó Thảm họa Gujarat, cho biết những đợt nắng nóng khắc nghiệt, thường xuyên và kéo dài không còn là nguy cơ trong tương lai. Hiện tượng này đã hiện hữu ở đây và là điều khó tránh khỏi.
Trước tình trạng này, Tổ chức Khí tượng Thế giới cho biết nhiệt độ ở Ấn Độ và Pakistan “phù hợp với những gì chúng tôi dự đoán trong điều kiện khí hậu thay đổi. Các đợt nắng nóng diễn ra thường xuyên, gay gắt hơn và bắt đầu sớm hơn so với trước đây ”.
Theo Cục Khí tượng Ấn Độ, vào cuối tuần qua, Bikaner là nơi nóng nhất với mức nhiệt 47,1 độ C. Tuy nhiên, ở một số khu vực phía tây bắc Ấn Độ, hình ảnh vệ tinh chụp lại cho thấy nhiệt độ mặt đất đã vượt quá 60 độ C – mức nhiệt chưa từng thấy trong thời điểm này trong năm khi nhiệt độ thông thường là từ 45 đến 55 độ C.
Cơ quan Vũ trụ châu Âu cho biết trên trang web: “Nhiệt độ nóng nhất được ghi nhận là ở phía đông nam và tây nam của Ahmedabad, với nhiệt độ mặt đất tối đa là khoảng 65 độ C”.
Nhiệt độ cao đã gây áp lực lớn lên nhu cầu điện ở cả Ấn Độ và Pakistan, nơi người dân đã phải chịu đựng nhiều giờ cắt điện giữa cái nóng như thiêu đốt. Vào cuối tuần trước, nhu cầu điện cao điểm ở Ấn Độ đã chạm mức cao nhất mọi thời đại là 207.111MW.
Ấn Độ đang đối mặt với tình trạng thiếu điện tồi tệ nhất trong 6 thập kỷ. Lịch cắt điện kéo dài tới 8 tiếng đã được áp dụng tại các bang như Jharkhand, Haryana, Bihar, Punjab và Maharashtra do nguồn cung than trong nước giảm xuống mức nghiêm trọng và giá than nhập khẩu tăng vọt. Trong nỗ lực tăng tốc vận chuyển than trên khắp đất nước, ngành đường sắt Ấn Độ đã phải hủy bỏ hơn 600 chuyến tàu chở khách và tàu bưu điện để vận chuyển than đến các nhà máy điện.