Tòa nhà Quốc hội Mỹ ở Washington, D.C. Ảnh: THX/TTXVN
Theo Financial Times, tối 11/3 theo giờ địa phương, Hạ viện Mỹ do đảng Cộng hòa kiểm soát đã thông qua dự luật gia hạn ngân sách hiện tại đến hết tháng 9 tới. Tuy nhiên, sáng 12/3, các thượng nghị sĩ Dân chủ tuyên bố không sẵn sàng ủng hộ dự luật này, khiến khả năng được thông qua tại Thượng viện trở nên mong manh trước thời hạn chót vào tối 14/3 tới theo giờ địa phương.
“Nguồn tài trợ cho chính phủ cần có sự đồng thuận lưỡng đảng, nhưng đảng Cộng hòa đã chọn cách đơn phương soạn thảo dự luật mà không có sự tham gia của phe Dân chủ”, lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Chuck Schumer phát biểu.
Nếu bế tắc không được giải quyết trước nửa đêm ngày 14/3, chính phủ liên bang Mỹ sẽ phải đóng cửa, đình chỉ các hoạt động không thiết yếu như dịch vụ công viên quốc gia, thanh tra môi trường, kiểm tra thực phẩm và cơ quan thuế IRS. Hàng trăm nghìn nhân viên liên bang có thể bị buộc phải nghỉ không lương.
Đây sẽ là lần đầu tiên chính phủ Mỹ đóng cửa kể từ tháng 12/2018, khi đảng Cộng hòa và đảng Dân chủ rơi vào bế tắc liên quan đến kinh phí xây dựng bức tường biên giới theo đề xuất của Tổng thống Donald Trump trong nhiệm kỳ đầu tiên.
Dự luật của Hạ viện đề xuất duy trì ngân sách hiện tại đến ngày 30/9, nhưng cắt giảm một số khoản chi tiêu ngoài lĩnh vực quốc phòng trong khi tăng ngân sách quốc phòng và thực thi nhập cư.
Phe Dân chủ lo ngại điều này sẽ trao cho ông Trump quá nhiều quyền kiểm soát chính sách trong sáu tháng tới. Thay vào đó, họ đề xuất gia hạn ngân sách chỉ trong một tháng, đến ngày 11/4, để có thêm thời gian thương lượng một gói chi tiêu toàn diện hơn.
Hiện Hạ viện đã tạm nghỉ, khiến khả năng thông qua một dự luật thay thế trước thời hạn chót càng trở nên khó khăn.
Tại Thượng viện, đảng Cộng hòa nắm 53 ghế so với 47 ghế của đảng Dân chủ. Điều này có nghĩa là phe Cộng hòa cần ít nhất bảy phiếu ủng hộ từ phe Dân chủ để đạt được 60 phiếu, ngưỡng cần thiết nhằm thông qua dự luật.
Trong khi đó, một số nghị sĩ trong nội bộ hai đảng đã thể hiện quan điểm trái ngược. Thượng nghị sĩ Cộng hòa Rand Paul (bang Kentucky) tuyên bố sẽ không ủng hộ dự luật của Hạ viện, trong khi Thượng nghị sĩ Dân chủ John Fetterman (bang Pennsylvania) lại bày tỏ sự ủng hộ.
Với tình hình hiện tại, nước Mỹ đang đứng trước nguy cơ chứng kiến một đợt đóng cửa chính phủ mới, gây ảnh hưởng không nhỏ đến nền kinh tế và hàng triệu người dân.
Trước đó, ngày 10/3, đảng Cộng hòa đã công bố dự luật bao gồm các biện pháp ngắn hạn để duy trì nguồn tài trợ cho chính phủ đến ngày 30/9, cho phép chính quyền của Tổng thống Trump có thêm thời gian thúc đẩy kế hoạch cắt giảm thuế trong nước, trục xuất hàng loạt người nhập cư và tăng cường sản xuất năng lượng.
Văn kiện dài 99 trang, yêu cầu cắt giảm chi tiêu trong nước khoảng 13 tỷ USD so với năm 2024 và tăng chi tiêu quốc phòng khoảng 6 tỷ USD. Dự luật cũng bao gồm các khoản chi tiêu cho công tác thực thi pháp luật và kiểm soát không lưu, chiếm khoảng 25% trong ngân sách liên bang 6.750 tỷ USD. Ngoài ra, văn kiện cũng cấp ngân sách cho chương trình an sinh xã hội cùng số tiền hơn 1.000 tỷ USD thanh toán lãi suất cho khoản nợ 36.000 tỷ USD của chính phủ.
Tổng thống Trump, người đang thúc đẩy kế hoạch tinh giản mạnh bộ máy hành chính liên bang, đã bày tỏ ủng hộ mạnh mẽ dự luật này.