Giới chức Mỹ cho rằng tàu Iran có thể đang chuẩn bị chuyển vũ khí cho Venezuela và hai con tàu buộc phải đổi hướng là do Mỹ gây sức ép ngoại giao thành công, buộc các nước trong khu vực phải từ chối cho hai tàu vào bờ.
Hành trình của hai tàu chiến Iran (đường màu đỏ). Ảnh: Dailymail
Một quan chức quốc phòng Mỹ cho rằng hai tàu chiến dường như đang hướng tới Địa Trung Hải, Syria hoặc Nga.
Trang TankerTrackers.com dự báo hai tàu chiến có thể hướng tới Syria để tập trận với Nga và sẽ tới Gibraltar ngày 4/7.
Hai tàu chiến Iran trên Đại Tây Dương. Ảnh: AP
Tuần trước là lần đầu tiên tàu chiến Iran từng đi qua Mũi Hảo vọng ở châu Phi, thể hiện sức mạnh hải quân ngày càng lớn của Iran.
Nhà Trắng, Bộ Ngoại giao và Lầu Năm Góc chưa công khai bình luận gì về hành trình của hai tàu Iran. Tuần trước, phát biểu trước Ủy ban Quân lực Thượng viện, Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin nói: “Tôi hoàn toàn lo ngại về việc phổ biến vũ khí, bất kỳ loại vũ khí nào, ở trong khu vực của chúng ta”.
Đây là lần đầu tiên ông công khai bình luận về hai tàu chiến Iran mà tình báo Mỹ đang theo dõi kể từ khi hai tàu này thực hiện hành trình chưa từng có tiền lệ quanh bờ biển phía đông châu Phi để tiến ra Đại Tây Dương.
Tàu khu trục Sahand trên Đại Tây Dương. Ảnh: Dailymail
Chính quyền Mỹ đã gây áp lực, buộc Venezuela và Cuba từ chối hai tàu này. Giới chức Mỹ nói rằng Mỹ coi vận chuyển vũ khí trong khu vực là mối đe dọa và sẽ có biện pháp phù hợp để ngăn chặn.
Theo tờ Politico, Mỹ cũng đã tiếp cận các nước khác trong khu vực, đề nghị họ từ chối hai tàu Iran.
Trước đó, đài truyền hình nhà nước Iran cho biết tàu khu trục Sahand và tàu hỗ trợ Makran đã ra Đại Tây Dương. Đây là hành trình dài nhất và thách thức nhất của Hải quân Iran. Đài truyền hình nhà nước Iran đã phát một đoạn video ngắn ghi lại hình ảnh tàu Sahand di chuyển trên Đại Tây Dương.
Video tàu Sahand trên Đại Tây Dương (nguồn: Dailymail):
Tàu Makran đi theo hỗ trợ tàu khu trục Sahand. Ảnh: Reuters
Thông tin tình báo cho thấy có thời điểm, tàu Makran còn chở theo thuyền tấn công nhanh, loại điển hình của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Iran. Hình ảnh vệ tinh cho thấy ít nhất 7 thuyền trên tàu Makran. Loại thuyền này đã từng vây quanh Lực lượng bảo vệ bờ biển và tàu Hải quân Mỹ ở Vịnh Ba Tư hồi tháng 4.
Mặc dù Mỹ cho rằng hai tàu chiến Iran chở vũ khí theo hợp đồng với Venezuela năm ngoái, nhưng Mỹ không nói rõ hai tàu này chở vũ khí gì.
Hình ảnh vệ tinh chụp tàu Makran ở Bandar Abbas, Iran hồi tháng 4. Ảnh: Reuters
Iran có quan hệ gần gũi với Tổng thống Venezuela Nicolas Maduro và đã chuyển xăng cùng các sản phẩm khác cho Venezuela khi Mỹ tăng cường trừng phạt nước này. Iran cũng thành lập cả nhà máy lắp ráp ô tô và một nhà máy xi măng lớn ở Venezuela.
Một phụ tá của ông Maduro bác bỏ thông tin nói rằng hai tàu chiến Iran sẽ cập cảng ở Venezuela. Còn trong họp báo ngày 31/5, ông Saeed Khatibzadeh, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran từ chối tiết lộ tàu Makran đang đi đâu.
Ông này nói: “Iran luôn hiện diện trên vùng biển quốc tế và có quyền này dựa trên luật quốc tế… Không quốc gia nào có thể vi phạm quyền này và tôi cảnh báo đừng ai tính toán sai lầm”.
Trong khi đó, thượng nghị sĩ Mỹ Marco Rubio, Phó chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, cho rằng hai tàu không có vẻ gì là chở nhiên liệu hay dầu. Ông nói: “Có mọi dấu hiệu cho thấy tàu chở vũ khí (như thuyền tấn công nhanh) cho Venezuela, đồng thời nhân cơ hội để gửi thông điệp sức mạnh tới chính quyền của ông Joe Biden”.
Năm 2020, có thông tin cho rằng Venezuela đang cân nhắc mua tên lửa tầm xa từ Iran, điều mà Mỹ coi là vượt “vạch đỏ”. Thương vụ này không được thực hiện.