Cuộc giải cứu con tin đầy thách thức của IDF tại Gaza

Một ví dụ sâu sắc đã xảy ra hôm 16/12 khi ba con tin Alon Shamriz, Yotam Haim và Samar Al-Talalka, bị bắn nhầm một cách bi thảm, chỉ cách đích tự do vài mét. Ba con tin này đã trốn thoát khỏi vòng giam giữ của Hamas và tìm đường cầu cứu. 

Phán đoán sai của một người lính khi tưởng nhầm ba con tin người Israel với những kẻ đánh bom liều chết của phong trào Hamas đã làm thay đổi kết cục. Họ không tính đến khả năng có dân thường hay con tin tự do đi lại ở vùng chiến sự Shajaia. Câu chuyện đó nhấn mạnh ranh giới mỏng manh giữa sự sống và cái chết trong chiến tranh, nơi các quyết định cần được đưa ra trong tích tắc.

Vụ bắn nhầm trên đã nêu bật những tình thế tiến thoái lưỡng nan xảy ra trên chiến trường. Ba chàng trai trẻ lẽ ra đã được tự do để chia sẻ trải nghiệm 70 ngày bị giam cầm đau khổ, đặc biệt là những ngày cuối cùng của họ ở Shajaia, nếu tình hình xảy ra theo cách khác. 

Họ đã có mặt rất gần với khu định cư nơi họ bị Hamas bắt cóc, nhưng vẫn chẳng an toàn. Một dòng chữ trên tường viết “Cứu. Ba con tin” gần nơi họ bị bắn chết càng nhấn mạnh tính bi kịch của vụ việc.

Nỗ lực tiếp cận lực lượng IDF của họ, dù đã tính toán để tránh bị nhầm là khủng bố, vẫn kết thúc trong thảm họa do tính chất phức tạp của chiến tranh, đặc biệt là khi kẻ thù thường cải trang trong trang phục dân sự.

Tình hình càng trở nên khó lường hơn vì sự hiện diện của những kẻ đánh bom liều chết ở gần các lực lượng của Israel. Những sự kiện đó đã nêu bật tầm quan trọng của việc tuân thủ các giao thức mà nếu được thực hiện đúng cách, thảm kịch này sẽ được ngăn chặn.

Ngay sau vụ việc, IDF đã gửi các giao thức mới tới lực lượng mặt đất để đề phòng khả năng có nhiều con tin tìm cách trốn thoát khỏi nơi bị giam cầm.

“Có khả năng các con tin đã bị bỏ rơi hoặc trốn thoát, và các lực lượng nên nhận thức được khả năng xảy ra một cuộc chạm trán như vậy, cần chú ý đến các dấu hiệu nhận biết, chẳng hạn như nói tiếng Do Thái, giơ tay và mặc quần áo”, các giao thức mới viết.

Việc đưa ra phán đoán trong thời chiến là một thách thức, khi mà những sai sót trên chiến trường là không thể tránh khỏi. Một sĩ quan cấp cao của Israel nhấn mạnh vụ việc này không phải là sự thất bại về mặt đạo đức mà là sự phán đoán sai về thực tế, nhầm lẫn những người bị bắt giữ với những kẻ khủng bố. Tuy nhiên, sự việc vẫn cần được điều tra kỹ lưỡng.

Việc IDF công bố nhanh chóng thông tin trên cho công chúng đã thể hiện cam kết của họ về tính minh bạch, bất chấp kết cục bi thảm của vụ việc. 

Công chúng ở Israel đang dao động mạnh mẽ giữa niềm vui chiến thắng trong trận chiến chống lại Hamas và nỗi đau buồn sâu sắc trước những sự kiện bi thảm như vậy. Sự dao động này thể hiện rõ ở chỗ những thành công có thể biến thành thảm họa nhanh chóng như thế nào, như đã thấy trong sự cố bắn nhầm con tin ở Shajaia. Quyết định tấn công trên bộ của IDF mở thêm cơ hội thành công nhưng cũng tiềm ẩn những rủi ro đáng kể.

Sau hơn hai tháng giao tranh, vẫn chưa có dấu hiệu đầu hàng từ Hamas. Cuộc chiến ở Gaza khác xa với một cuộc chiến tranh nhỏ lẻ. Đó là một cuộc xung đột dai dẳng, đòi hỏi thời gian và sự tính toán. Trong khi IDF đạt được những thành tựu hoạt động đáng ghi nhận, cuộc chiến cũng được đánh dấu bằng những sự kiện khó khăn và một số chiến thắng mang tính chiến thuật của Hamas. Các trận chiến gần đây ở Jarara và Shejaia đã gây thương vong đáng kể cho IDF.

Các diễn biến xảy ra vào cuối tuần qua đã làm lung lay những tuyên bố trước đó về việc IDF sắp chiến thắng trước Hamas. Bản chất của cuộc chiến đòi hỏi phải tiếp tục sẵn sàng đối mặt với những tổn thất và thách thức nặng nề. Việc hàng trăm kẻ khủng bố đầu hàng và các đòn tấn công mạnh mẽ chống lại Hamas ở phía Bắc Gaza, tuy quan trọng nhưng không mang tính quyết định trong chiến dịch tổng thể.

Cuộc xung đột hiện đã phát triển thành chiến tranh du kích, đặt ra những mối đe dọa mới cho binh lính IDF, chủ yếu là từ các thiết bị gây nổ. Sự thay đổi này thể hiện rõ trong một số sự cố gần đây ở Khan Yunis và Jabalya. Trong các kịch bản chiến tranh du kích này, Hamas nhằm mục đích gây thiệt hại nặng nề cho binh lính IDF, ngay tại các khu vực do quân đội kiểm soát.

Cuộc chiến vẫn tiếp diễn ngay cả ở những khu vực do IDF kiểm soát, mặc dù Hamas đã thay đổi chiến thuật. 

Dựa trên dự báo của các cơ quan an ninh rằng việc loại bỏ Hamas ở Gaza sẽ cần nhiều tháng chiến đấu nữa, mục tiêu trước mắt của IDF là giải cứu những người bị bắt cóc. Tính cấp bách của sứ mệnh này được nhấn mạnh bởi các sự kiện gần đây.

Mặc dù đã có những lời kêu gọi ngừng bắn để tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi tù nhân, nhưng chiến lược đó sẽ chỉ phù hợp nếu hai bên có một kế hoạch khả thi. Hiện tại, Hamas đang yêu cầu điều kiện tiên quyết để đàm phán trao trả con tin là việc Israel ngừng bắn ngay lập tức như một. 

Bất chấp điều này, giới lãnh đạo quân sự và chính trị vẫn kiên định với niềm tin của họ rằng gây sức quân sự liên tục lên Hamas là điều cần thiết để đạt được tiến bộ trong vấn đề giải cứu con tin. Lập trường này đã đặt ra các câu hỏi nghi vấn, đặc biệt là khi quân đội Israel chuyển trọng tâm tấn công Hamas sang Khan Yunis và Nam Gaza. Chiến lược này, theo quân đội Israel, vẫn chưa thể dẫn đến tiến triển trong vấn đề tù nhân.

Theo Jerusalem Post, Israel đang buộc phải đưa ra những lựa chọn mang tính quyết định ở khu vực phía Bắc vì chính sách hiện tại không mang lại những thay đổi đáng kể trong những tháng gần đây.