Tổng thống Biden dường như chắc chắc là ứng cử viên của Đảng Dân chủ cho cuộc đua trở lại Nhà Trắng năm 2024. Ảnh: AFP
Theo hãng tin AP, các cuộc bầu cử tổng thống Mỹ đã bị rung chuyển trong những năm gần đây bởi thảm họa kinh tế, những sai lầm đáng kinh ngạc, video bí mật và đại dịch. Nhưng đối với tất cả những xáo trộn đã tạo nên những chiến dịch tranh cử đó, sự biến động xung quanh cuộc tranh cử tổng thống năm nay có rất ít điểm tương đồng, đặt ra những thách thức sâu sắc cho tương lai của nền dân chủ Mỹ.
Kể từ khi Tòa án Tối cao Mỹ ra quyết định liên quan đến chiến dịch tranh cử năm 2000 có lợi cho George W. Bush thuộc Đảng Cộng hòa, cơ quan tư pháp mới có ảnh hưởng đối với sinh mệnh chính trị tổng thống đến vậy.
Trong những tuần tới, Tòa án Tối cao dự kiến sẽ cân nhắc xem liệu các bang có thể cấm cựu Tổng thống Donald Trump tham gia bầu cử sơ bộ vì vai trò của ông trong việc lãnh đạo cuộc nổi dậy ngày 6 /1/2021 tại tòa nhà Quốc hội Mỹ hay không. Trong khi đó, tòa phúc thẩm liên bang đang cân nhắc lập luận của cựu Tổng thống Trump rằng ông được miễn bị truy tố.
Các hoạt động này đang diễn ra khi các công tố viên từ New York đến Washington và Atlanta truy tố ông Trump với 91 tội danh trong 4 vụ án hình sự liên quan đến mọi thứ từ vai trò của ông trong cuộc nổi dậy cho đến nỗ lực lật ngược kết quả cuộc bầu cử năm 2020 và chi tiền bịt miệng cho một nữ diễn viên khiêu dâm.
Tùy thuộc vào diễn biến kháng cáo của ông Trump, ứng cử viên tiềm năng này có thể phải hầu tòa sớm nhất là vào ngày 4/3, một ngày trước "Siêu Thứ Ba", đặt ra tiền lệ chưa từng có là ông ấy có thể đạt được đề cử của Đảng Cộng hòa từ phòng xử án.
Về phía Đảng Dân chủ, Tổng thống Joe Biden đang tìm cách tái tranh cử khi tình trạng lạm phát cao vốn chi phối phần lớn nhiệm kỳ đầu tiên của ông dường như đang giảm bớt. Nhưng điều đó hầu như không xoa dịu được những cử tri đang dao động hoặc xoa dịu những mối lo ngại lan rộng ở cả hai đảng rằng, ở tuổi 81, ông đơn giản là đã quá già để đảm nhận công việc này.
Và ít nhất ba ứng cử viên nặng ký khác đã tuyên bố tham gia cuộc đua, nguy cơ làm xáo trộn chiến dịch tranh cử và lấy đi sự ủng hộ từ các cử tri độc lập, những người rất quan trọng đối với thành công của ông Biden vào năm 2020.
Đối mặt với sự bất ổn như vậy, một số người cho rằng các quy tắc chính trị truyền thống sẽ được áp dụng vào năm 2024. Jim Messina, người quản lý quá trình tái tranh cử của cựu Tổng thống Barack Obama, cho rằng ông Trump rất có thể đánh bại ông Biden vào mùa thu năm nay, ngay cả khi cựu tổng thống Mỹ đang ngồi tù.
Kết quả sẽ có tác động lâu dài đến mọi thứ, từ tương lai của quyền phá thai và chính sách nhập cư cho đến vai trò của Mỹ trên thế giới. Chiến thắng của ông Trump sẽ làm tăng khả năng Mỹ sẽ từ bỏ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.
Bối cảnh chính trị trong nước cũng có thể là phép thử cho cam kết của Tổng thống Biden với Israel, một chính sách có nguy cơ làm xói mòn vị thế của ông với các cử tri trẻ và người da màu, những thành phần quan trọng trong liên minh ủng hộ ông.
Ông Trump cũng đang dẫn đầu trong hầu hết các cuộc thăm dò quốc gia liên quan đến cuộc bầu cử Tổng thống năm 20204 tại Mỹ. Ảnh: AP
Trong khi đó, tình hình sẽ trở nên rõ ràng hơn Trump sẽ trở nên rõ ràng hơn vào ngày 15/1 khi các cuộc họp kín ở Iowa bắt đầu quá trình đề cử. Ông Trump đang giữ vị trí dẫn đầu trong hầu hết các cuộc thăm dò quốc gia, mặc dù cựu đại sứ Liên hợp quốc Nikki Haley và Thống đốc bang Florida Ron DeSantis đang tìm cách để vượt qua.
Hiện nhiều nhà lãnh đạo ở cả hai đảng đã tin chắc rằng ông Trump sẽ là ứng cử viên hàng đầu của Đảng Cộng hòa. Hơn 90 thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, 18 thượng nghị sĩ và 7 thống đốc bang đã ủng hộ ông Trump. Trong khi các đối thủ cạnh tranh là bà Haley và ông DeSantis chỉ nhận được sự ủng hộ của 6 thành viên Đảng Cộng hòa tại Hạ viện, không có thượng nghị sĩ nào và hai thống đốc.
“Đây sẽ là một trong những cuộc bầu cử sơ bộ kết thúc sớm nhất trong đời tôi. Tôi đã tập trung vào cuộc tổng tuyển cử. Sẽ có một cơ địa chấn chính trị vào tháng 11 tới”, Hạ nghị sĩ Elise Stefanik, người đã ủng hộ ông Trump vào tháng 11/2022, cho biết trong một cuộc phỏng vấn.
Tuy nhiên, các cuộc thăm dò cho thấy cử tri không muốn có một cuộc tái đấu giữa ông Trump và đương kim Tổng thống Biden. Theo một cuộc thăm dò được thực hiện vào tháng trước bởi AP-Trung tâm Nghiên cứu Quan hệ Công chúng NORC, hầu hết người trưởng thành ở Mỹ (56%) “rất” hoặc “phần nào” không hài lòng với việc ông Biden trở thành ứng cử viên tổng thống của Đảng Dân chủ vào năm 2024. Đa số tương tự (58%) cho biết họ sẽ rất hoặc phần nào không hài lòng với việc ông Trump là lựa chọn của Đảng Cộng hòa.
Có lẽ vì sự thờ ơ như vậy mà một số cử tri đơn giản là không tin ông Biden và ông Trump sẽ có tên trong cuộc tổng tuyển cử, bất chấp những bằng chứng mạnh mẽ ngược lại. Đó là ý tưởng mà chiến lược gia bảo thủ Sarah Longwell, người sáng lập Dự án Trách nhiệm giải trình của Đảng Cộng hòa, cho biết bà thường xuyên nghe thấy trong các nhóm cử tri thuộc mọi thành phần.