Ngày 1/3, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 51/2025/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 10/2022/NĐ-CP ngày 15/1/2022 của Chính phủ quy định về lệ phí trước bạ, có hiệu lực kể từ ngày ký. Theo đó quy định, ô tô điện chạy pin: Kể từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành đến hết ngày 28/2/2027 nộp lệ phí trước bạ lần đầu với mức thu là 0%.
Lệ phí trước bạ là một trong nhiều khoản chi phí chủ sở hữu phải hoàn thành để lăn bánh một mẫu xe. Hiện lệ phí trước bạ xe con được tính theo tỷ lệ phần trăm từng loại và từng địa phương khi đăng ký. Chẳng hạn, mức phí lần đầu với ôtô con tại Hà Nội, Quảng Ninh, Hải Phòng là 12% giá trị xe; TP HCM 10%, Hà Tĩnh 11%... Riêng xe bán tải, phí trước bạ bằng 60% mức thu phí lần đầu với xe con, từ lần nộp lệ phí thứ hai, mức thu là 2% và áp dụng thống nhất trên toàn quốc.
Chuyên gia kinh tế Đinh Trọng Thịnh cho rằng việc ban hành chính sách này là rất cần thiết nhằm hỗ trợ thực thiện giao thông xanh sạch trong thời gian, đặc biệt trong bối cảnh các chính sách hỗ trợ thuế, phí ra đời trong giai đoạn nền kinh tế tăng trưởng chậm và doanh nghiệp khó khăn.
Theo Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ô tô điện chạy bằng pin không sử dụng nguyên liệu hóa thạch, không phát thải khí CO₂, không gây ô nhiễm không khí, góp phần giảm hiệu ứng nhà kính, bảo vệ môi trường. Do đó, việc kéo dài mức thu 0% đối với lệ phí trước bạ lần đầu đối với ô tô điện chạy pin sẽ khuyến khích người tiêu dùng sử dụng ô tô điện chạy pin, từ đó thay đổi định hướng tiêu dùng và góp phần chuyển đổi các phương tiện giao thông theo hướng xanh hơn. Chính sách này cũng thúc đẩy, tạo điều kiện cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô điện đầu tư mở rộng thị trường, gia tăng quy mô sản xuất.
VCCI cho rằng, việc giảm lệ phí trước bạ đối với xe điện sẽ giảm thu ngân sách Nhà nước, nhưng ở góc độ tích cực, lâu dài của việc sử dụng xe điện mang lại cho nền kinh tế - xã hội lại là rất lớn.
Theo đánh giá của Bộ Tài chính nếu áp dụng mức thu lệ phí trước bạ 0% đối với xe ô tô điện chạy pin trong giai đoạn 1/3/2025 - 28/2/2027 sẽ làm giảm thu ngân sách nhà nước về lệ phí trước bạ khoảng hơn 4.800 tỷ đồng/năm.
Trước đó, theo Nghị định 10/2022/NĐ-CP về lệ phí trước bạ, mức ưu đãi lệ phí trước bạ đăng ký lần đầu dành cho ô tô điện chạy pin là 0% trong vòng 3 năm áp dụng từ ngày 1/3/2022 đến ngày 28/2/2025. Ba năm qua, số giảm thu ngân sách khi miễn phí trước bạ cho ôtô điện là gần 8.420 tỷ đồng, do số lượng xe điện chạy pin tăng nhanh, từ mỗi tháng bình quân trên 400 xe đăng ký lệ phí trước bạ năm 2022 lên hơn 6.600 xe vào 2024.
Bộ Tài chính cũng cho biết, việc tiếp tục thực hiện mức thu lệ phí trước bạ 0% đối với xe ô tô điện chạy pin trong thời gian tới có tác động tích cực đối với người tiêu dùng như một giải pháp hỗ trợ tài chính, khuyến khích tiêu dùng.
Đối với các doanh nghiệp, pháp luật về thuế, lệ phí hiện hành đã có những ưu đãi ở mức cao nhằm thúc đẩy đầu tư sản xuất và sử dụng xe ô tô điện chạy pin thông qua các chính sách miễn, giảm thuế và lệ phí không chỉ dành cho doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp và người sử dụng xe điện, mà còn đối với cả việc nhập khẩu linh kiện, phụ tùng, nguyên liệu, vật tư để sản xuất, lắp ráp xe ô tô điện, pin xe ô tô điện.
Theo Bộ Tài chính, các chính sách ưu đãi hỗ trợ về thuế, lệ phí trong những năm vừa qua là một trong các giải pháp tổng thể góp phần giảm chi phí đầu vào giúp giảm giá thành sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh của các doanh nghiệp trên thị trường. Đây là cơ sở để các doanh nghiệp an tâm ổn định sản xuất, kinh doanh, mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư máy móc thiết bị mới, công nghệ hiện đại, nâng cao năng suất, đem lại giá trị cho khách hàng, nhà phân phối đẩy mạnh tiêu thụ dòng xe thân thiện với môi trường, góp phần tăng tốc độ chuyển đổi xanh, giảm ô nhiễm môi trường.
Việc tiếp tục áp dụng mức thu lệ phí trước bạ 0% đối với xe ô tô điện chạy pin góp phần phát triển thị trường, ngành công nghiệp ô tô điện và các ngành công nghiệp phụ trợ, tạo việc làm, tăng thu nhập cho người lao động, đảm bảo an sinh xã hội, có tác động lan tỏa sang các ngành kinh tế khác và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Vì vậy, ngay khi Chính phủ ban hành Nghị quyết, Bộ Tài chính ban hành Công văn số 2535/BTC-CST yêu cầu Cục Thuế và các Chi cục Thuế khu vực triển khai thực hiện Nghị định số 51/2025/NĐ-CP ngày 1/3/2025 để kịp thời áp dụng mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô điện chạy pin là 0%.
Công văn nêu rõ, Bộ Tài chính đề nghị Cục Thuế, các Chi cục Thuế khu vực triển khai thực hiện Nghị định số 51/2025/NĐ-CP nêu trên để kịp thời áp dụng mức thu lệ phí trước bạ đối với ô tô điện chạy pin là 0% từ ngày 1/3/2025 theo quy định.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cũng cho rằng quá trình sản xuất xe ô tô điện chạy pin được đánh giá là gây ô nhiễm môi trường nhiều hơn so với việc sản xuất xe chạy động cơ đốt trong và tái chế pin xe điện nên đòi hỏi sự chú trọng đặc biệt để đảm bảo không gây tác động xấu đến môi trường.
Bên cạnh việc khai thác kim loại (thép, nhôm) để làm thân vỏ xe như ô tô xăng, các vật liệu được sử dụng trong pin như lithium, đồng và niken là có hại cho môi trường. Việc khai thác và chế biến các kim loại lithium, đồng và niken đòi hỏi nhiều năng lượng và có thể giải phóng các hợp chất độc hại. Đặc biệt, việc thu hồi và xử lý pin xe ô tô điện cũng là một vấn đề cần đặt ra khi phát triển xe ô tô điện chạy pin, vì vậy cần phải xây dựng các chế tài cụ thể hoặc các quy định về việc xử lý các sản phẩm thải bỏ của xe ô tô điện chạy pin.