Hàng hóa thiết yếu được dự trữ đầy đủ tại Siêu thị Co.op Mart Pleiku. Ảnh minh họa: Hoài Nam/TTXVN
Tháng 10/2025, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng 0,2% so với tháng trước và tăng 3,25% so với cùng kỳ năm 2024. Tổng cục Thống kê cho biết: Mức tăng chủ yếu đến từ nhóm thực phẩm, ăn uống ngoài gia đình và giáo dục – những mặt hàng chịu tác động trực tiếp từ thời tiết và nhu cầu xã hội.
Từ tháng 7 đến nay, Việt Nam hứng chịu 13 cơn bão, gây thiệt hại nặng tại miền Trung và miền Bắc, khiến nguồn cung nông sản bị gián đoạn, giá một số mặt hàng thiết yếu tăng cao. Tại các địa phương chịu ảnh hưởng lớn như Thái Nguyên, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, giá thực phẩm tăng từ 1,2–1,8%, cao hơn bình quân cả nước.
Dù vậy, nhờ điều hành giá linh hoạt, CPI bình quân 10 tháng vẫn nằm trong mục tiêu Quốc hội đề ra, tăng 3,27% so với cùng kỳ năm trước. Lạm phát cơ bản chỉ tăng 3,2%, thấp hơn CPI, cho thấy chính sách điều hành giá phát huy hiệu quả và các yếu tố ngắn hạn đã được tách biệt.
Theo Bộ Tài chính, thời gian qua các biện pháp quản lý giá được triển khai đồng bộ, bảo đảm nguyên tắc thị trường có sự điều tiết của Nhà nước. Bộ thường xuyên phối hợp với các bộ, ngành và địa phương theo dõi sát diễn biến giá cả, đặc biệt ở nhóm hàng thiết yếu như xăng dầu, lương thực, vật liệu xây dựng, dịch vụ công.
Từ đầu năm 2025, nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đã được thực hiện như giảm 2% thuế giá trị gia tăng (VAT) trong giai đoạn 2025–2026, giảm thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu, miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp, gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ô tô sản xuất trong nước, cũng như gia hạn thời hạn nộp các loại thuế và tiền thuê đất.
TS. Nguyễn Như Quỳnh, Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách kinh tế - tài chính đánh giá: “Việc giảm VAT và miễn giảm thuế nhập khẩu đầu vào giúp giảm giá thành hàng hóa, hạn chế lạm phát chi phí đẩy. Các chính sách gia hạn thuế, phí và tiền thuê đất giống như một ‘tín dụng tài khóa 0%’, hỗ trợ thanh khoản cho doanh nghiệp mà không tạo áp lực lên cung tiền”.
Sự phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa và tiền tệ tiếp tục là nhân tố quyết định trong kiểm soát lạm phát. Việc duy trì ổn định tỷ giá giúp giảm chi phí nhập khẩu nguyên liệu, hạn chế lan tỏa lạm phát từ bên ngoài, trong khi mặt bằng lãi suất ổn định giúp doanh nghiệp duy trì sản xuất, không phải tăng giá đầu ra.
Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán Guotai Junan Việt Nam, Việt Nam đang kiểm soát tốt các cấu phần của CPI, duy trì mức lạm phát hợp lý và tạo dư địa cho chính sách hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
Cùng với chính sách, thu nhập và việc làm tiếp tục cải thiện, giúp ổn định tâm lý tiêu dùng. Kết quả điều tra của Cục Thống kê cho thấy 96,1% hộ gia đình cho rằng thu nhập tháng 10/2025 không giảm so với cùng kỳ; chỉ 3,9% phản ánh thu nhập giảm.
Chị Lê Thị Hương, chủ cửa hàng tạp hóa ở Thái Nguyên chia sẻ: “Giá hàng có tăng nhẹ nhưng nguồn cung ổn định, không khan hiếm như trước, nên người dân yên tâm mua sắm”.
Anh Nguyễn Văn Thái, công nhân tại Bắc Ninh, cũng cho biết: “Chính sách giảm thuế VAT 2% có tác động rõ, nhiều mặt hàng thiết yếu rẻ hơn, giúp người lao động bớt áp lực chi tiêu”.
Ông Nguyễn Minh Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính), khẳng định: “Những tháng còn lại của năm, Bộ sẽ tiếp tục kiểm soát tốt lạm phát song song với thúc đẩy tăng trưởng, hỗ trợ sản xuất, đời sống người dân và thực hiện lộ trình giá thị trường với mức độ phù hợp”.
Bộ Tài chính cũng sẽ sử dụng linh hoạt các công cụ điều tiết giá, tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi tăng giá bất hợp lý, đồng thời đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền nhằm ổn định tâm lý người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Ngoài ra, điều hành chính sách tài khóa phối hợp với chính sách tiền tệ và các chính sách khác nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, qua đó hỗ trợ các hộ nghèo, các gia đình khó khăn và đối tượng chính sách khác.
Bên cạnh đó, Bộ tiếp tục thực hiện điều chỉnh giá dịch vụ công theo lộ trình thị trường và các mặt hàng do Nhà nước quản lý theo nguyên tắc thị trường; chủ động chuẩn bị các phương án giá để kịp thời điều chỉnh theo thẩm quyền hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền quyết định mức độ, thời điểm điều chỉnh phù hợp. Đồng thời, đẩy mạnh thông tin, tuyên truyền, đảm bảo kịp thời, minh bạch thông tin về giá và công tác điều hành giá của Chính phủ nhằm ổn định tâm lý người tiêu dùng, hạn chế gia tăng lạm phát.