Sớm xử lý các bất cập
Sau 1 tuần triển khai, theo rà soát của Tổng cục Đường bộ Việt Nam (Bộ GTVT), hiện mới chỉ có quy định các trạm thu phí gây ra lỗi để ùn tắc sẽ phải dừng thu phí (xả trạm). Bên cạnh đó, cũng xuất hiện các lỗi từ hệ thống thu phí như không đọc được thẻ, tài khoản không về tiền, thẻ hỏng...
Nhà cung cấp dịch vụ cũng cần có trách nhiệm khắc phục lỗi thu phí ETC.
Theo quy định, trường hợp lái xe, chủ xe không đủ điều kiện để thu phí ETC như: Xe không dán thẻ, tài khoản giao thông không đủ tiền bị phạt tiền từ 1 - 2 triệu đồng và tước giấy phép lái xe từ 1- 3 tháng.
Song, nhiều lái xe bức xúc chia sẻ, dù đã có lộ trình dán thẻ, nhưng với quy định này, trách nhiệm chính chủ yếu đối với lái xe, trong khi các lỗi phát sinh về hệ thống nhận diện đọc thẻ, bong mất thẻ, việc truyền dữ liệu tài khoản trên hệ thống thu phí ETC thiếu đồng bộ... thì nhà cung cấp dịch vụ cũng phải có trách nhiệm khắc phục.
"Trong trường hợp lái xe tuân thủ các quy định, nhưng trạm thu phí ETC xảy ra lỗi, ai sẽ chịu trách nhiệm? Xử phạt như thế nào?...", nhiều lái xe cho hay.
Về vấn đề này, theo ông Nguyễn Văn Quyền, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam, Nghị định 100/CP mới quy định xử phạt đối với chủ phương tiện không dán thẻ, không đủ tiền trong tài khoản đi vào cao tốc. Tuy nhiên, trách nhiệm của nhà cung cấp dịch vụ chưa được đề cập. Nội dung này cần phải được bổ sung, công khai, minh bạch.
Còn ông Tô Nam Toàn, Vụ trưởng Vụ khoa học công nghệ môi trường và Hợp tác quốc tế (Tổng cục Đường bộ Việt Nam) cho biết, hiện nay mới chỉ xử lý trách nhiệm theo hợp đồng kinh tế giữa các bên. Cơ sở pháp lý để xử lý trách nhiệm này được quy định tại Thông tư 15 của Bộ GTVT quy định về trạm thu phí đường bộ. Các trạm thu phí để xảy ra lỗi phải dừng thu phí (xả trạm) và nhà cung cấp dịch vụ thu phí ETC phải có trách nhiệm đền bù cho nhà đầu tư BOT. Nếu lỗi do nhà đầu tư BOT thì doanh thu sẽ không được tính thời gian xả trạm vào phương án tài chính.
Cơ sở pháp lý cao nhất hiện nay của thu phí ETC là Quyết định 19/TTg của Thủ tướng Chính phủ. Bộ GTVT đang nghiên cứu sửa đổi theo hướng nâng Quyết định lên thành Nghị định, nhằm đảm bảo giám sát chặt chẽ hơn các mối quan hệ giữa các bên trong hoạt động thu phí ETC; đồng thời là cơ sở để xử lý trách nhiệm của nhà cung cấp dịch vụ, đơn vị vận hành trạm thu phí, lái xe.
Tổng cục Đường bộ Việt Nam đã chỉ đạo các đơn vị vận hành, nhà cung cấp dịch vụ hỗ trợ tối đa cho chủ phương tiện. Chỉ trường hợp chủ phương tiện có hành vi chống đối mới mời lực lượng chức năng xử lý. Về lâu dài, Tổng cục sẽ phối hợp với lực lượng CSGT sẽ tiến hành xử phạt nguội bằng hình ảnh các hành vi vi phạm thu phí ETC.
Đồng bộ hệ thống thu phí ETC
Theo rà soát của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, công tác vận hành hệ thống thu phí ETC tại các trạm thu phí đến nay cơ bản ổn định, không phát sinh các tình huống phức tạp, cơ bản hiện tượng ùn tắc cục bộ được giải quyết khẩn trương, linh hoạt, không để kéo dài. Đến thời điểm này, tỷ lệ dán thẻ đầu cuối của các phương tiện đạt khoảng 76%, dự kiến đạt trên 80% vào cuối tháng 8.
Qua tìm hiểu, trong tuần đầu vận hành thu phí ETC, lưu lượng trên các tuyến cao tốc khá lớn, khiến công tác vận hành chưa trơn tru, chưa kịp thời xử lý các tình huống thực tế phát sinh. Đối với các trạm thu phí trên các tuyến quốc lộ cơ bản ổn định, còn một số trạm chưa hoàn thiện tổ chức giao thông, xảy ra ùn tắc dài tại làn thu phí hỗn hợp do nhiều xe chưa dán thẻ đầu cuối.
Ông Nguyễn Văn Nhi, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Đầu tư và phát triển đường cao tốc (VEC) cho hay, việc duy trì làn thu phí hỗn hợp là phương án tạm thời, nhằm đảm bảo nguyên tắc người điều khiển phương tiện phải duy trì số dư tài khoản để đi vào cao tốc, đủ thời gian xử lý sự cố, hạn chế ùn tắc. Bình quân thời gian một xe qua trạm thu phí ETC mất khoảng 2 - 4 giây, trường hợp tài khoản không đủ tiền, thời gian xử lý tại điểm ra khoảng 5 phút để xác minh thông tin điểm vào, hướng dẫn nạp tiền, thu phí…
Tại cuộc họp kiểm điểm tình hình triển khai thực hiện thu phí ETC trên toàn quốc mới đây của Bộ GTVT, Thứ trường Lê Đình Thọ đánh giá cao các đơn vị liên quan đã huy động nguồn lực kịp thời lắp đặt, vận hành hệ thống thu phí ETC theo chỉ đạo của Chính phủ. Mặc dù có một số bất cập phát sinh, Bộ GTVT vẫn đang tập trung giải quyết, khắc phục, hoàn thiện hệ thống thu phí ETC đồng bộ để đảm bảo chất lượng phục vụ tốt nhất cho người dân.
Bộ GTVT đã giao các đơn vị vận hành, nhà cung cấp dịch vụ duy trì lực lượng chuyên nghiệp để vận hành hệ thống, tăng cường các hình thức hỗ trợ dán thẻ theo nguyên tắc các nhà cung cấp dịch vụ phải liên thông với nhau, giải quyết dứt điểm tình trạng dán thẻ chồng lấn; rà soát dán thẻ phù hợp với điều kiện thực tế trên nguyên tắc phải có dự báo, thông báo từ xa, tránh tình trạng dồn toa, gây ù ứ phương tiện.
"Trước mắt giải quyết căn cơ các vấn đề đang tồn tại và kiến nghị Chính phủ ban hành khung khổ pháp lý cao hơn Quyết định số 19/QĐ-TTg, để đảm bảo các nguyên tắc vận hành hệ thống thu phí ETC lâu dài và quy định rõ quy trình, tiêu chuẩn và trách nhiệm của các chủ thể liên quan", Thứ trưởng Lê Đình Thọ khẳng định.