Ảnh minh họa: TTXVN phát
Hiện nay, việc quan sát một ngoại hành tinh giống Trái Đất gần như bất khả thi do ngôi sao chủ luôn sáng gấp hàng triệu lần. Trong khi đó, kính thiên văn vũ trụ lớn nhất đang hoạt động - James Webb (JWST) - chỉ có gương 6,5 m, nhỏ hơn nhiều so với yêu cầu tối thiểu 20 m để có thể tách biệt được hành tinh ở khoảng cách 30 năm ánh sáng. Các phương án khác, như phóng nhiều kính thiên văn nhỏ rồi liên kết thành cụm, hay dùng thiết bị che sáng "starshade", đều vấp phải thách thức công nghệ hoặc chi phí nhiên liệu khổng lồ.
Nghiên cứu mới cho thấy có thể giải quyết vấn đề bằng gương chữ nhật kích thước 1 x 20 m, vận hành ở bước sóng hồng ngoại 10 micron - tương tự JWST. Nhờ chiều dài 20 m, kính thiên văn này có đủ độ phân giải để tách ánh sáng hành tinh khỏi sao theo hướng trục dài. Khi xoay gương, nó có thể quan sát các hành tinh ở mọi vị trí quanh sao chủ.
Mô phỏng cho thấy trong vòng chưa đến 3 năm, thiết bị có thể phát hiện khoảng một nửa số hành tinh giống Trái Đất đang quay quanh các sao kiểu Mặt Trời trong phạm vi 30 năm ánh sáng. Nếu giả định mỗi ngôi sao như vậy có một hành tinh tương tự Trái Đất, giới khoa học có thể thu được dữ liệu về khoảng 30 hành tinh tiềm năng. Các nghiên cứu tiếp theo sẽ tập trung tìm dấu hiệu sự sống trong khí quyển, như oxy sinh ra từ quang hợp.
Theo nhóm nghiên cứu, thiết kế này không đòi hỏi những bước đột phá công nghệ quá khó, khác với nhiều ý tưởng khác hiện nay. Đây có thể là con đường trực tiếp để nhân loại xác định được “chị em song sinh” của Trái Đất.