Ảnh minh họa: SCMP
Theo tờ Nhật báo Khoa học và Công nghệ, tại mỏ chì - kẽm Huoshaoyun ở huyện Hotan (Tân Cương), các xe tải khai thác không người điều khiển do Trung Quốc phát triển đã hoàn thành thành công việc thử nghiệm bốc và vận chuyển quặng.
Những thiết bị này có thể hoạt động liên tục suốt ngày đêm, loại bỏ rủi ro người lao động phải làm việc trong điều kiện thiếu oxy và giá lạnh ở môi trường trên cao. Điều này cho thấy con người có thể tiếp cận các khu vực có nhiều nguy hiểm và khai thác hiệu quả nguồn tài nguyên tại đó.
Trong bài viết, tờ nhật báo trên đánh giá rằng thành tựu này đánh dấu bước đột phá lớn trong phát triển khai thác thông minh của Trung Quốc trong môi trường cực đoan ở độ cao lớn, đóng góp vào “giải pháp Trung Quốc” tiên tiến trong hoạt động khai thác tài nguyên khoáng sản trên cao nguyên toàn cầu.
Khu dân cư cao nhất thế giới là La Rinconada, một thị trấn nhỏ ở dãy Andes của Peru, nơi có khoảng 30.000 cư dân, phần lớn là thợ mỏ vàng và gia đình. Họ sinh sống ở độ cao giá lạnh từ 5.090 m đến 5.300 m.
Trung Quốc đã phát hiện trữ lượng chì - kẽm tốt nhất và lớn nhất của nước này nằm sâu trong dãy núi Kunlun, ở độ cao thậm chí còn lớn hơn La Rinconada.
Theo bài viết năm 2025 trên Tianshannet (trang tin chính thức của khu vực Tân Cương), Cục Địa chất và Tài nguyên Khoáng sản Tân Cương đã công bố vào tháng 9/2016 về phát hiện mỏ chì – kẽm siêu lớn, mang tầm thế giới này.
Thăm dò hiện nay cho thấy trữ lượng kim loại tại khu vực vượt 21 triệu tấn, trở thành mỏ chì - kẽm lớn thứ sáu thế giới, có giá trị kinh tế ước tính hơn 370 tỷ nhân dân tệ (52,3 tỷ USD).
Tuy nhiên, hoạt động phát triển và khai thác mỏ đối mặt với thách thức đáng kể.
Mỏ nằm ở độ cao trung bình hơn 5.600 m, nơi lượng oxy trong không khí chỉ bằng một nửa so với mực nước biển. Khu vực này có điều kiện khắc nghiệt gồm gió mạnh kéo dài, nhiệt độ thấp quanh năm và các vùng băng vĩnh cửu khá sâu.
Trong điều kiện như vậy, hoạt động bốc và vận chuyển quặng thủ công không chỉ đòi hỏi nhiều lao động mà còn gây ra nguy cơ mất an toàn đáng kể.
Để giải quyết vấn đề, Công ty Mỏ Chì - Kẽm Huoshaoyun đã hợp tác với Công ty Công nghệ Beijing Linghang Zhitu (công ty con của Tập đoàn Cục 19 Đường sắt Trung Quốc) để phát triển xe tải khai thác không người điều khiển.
Hệ thống vận tải khai thác thông minh tích hợp các công nghệ tiên tiến như cảm nhận hợp nhất đa cảm biến và điều phối phương tiện qua mạng đám mây dựa trên 5G.
Những công nghệ này giúp xe nhận diện chướng ngại vật và các mốc vận hành một cách chính xác, đồng thời lập kế hoạch tuyến đường tối ưu theo thời gian thực. Xe cũng có thể di chuyển qua địa hình phức tạp của mỏ với các độ dốc lớn, khúc cua gắt và bề mặt gồ ghề.
Trong khi đó, mạng lưới an toàn của hệ thống được tăng cường bằng các buồng mô phỏng điều khiển từ xa theo thời gian thực. Trong trường hợp khẩn cấp, nhân viên an toàn có thể điều khiển xe tải khai thác từ xa và can thiệp chính xác từ cách xa hàng nghìn km.
Họ có thể điều khiển chính xác thao tác lái xe, phanh, bốc hoặc dỡ hàng bằng hình ảnh toàn cảnh 360 độ truyền từ camera độ phân giải cao.
Tờ Nhật báo Khoa học và Công nghệ kết luận: “Thông qua triển khai xe tải khai thác không người điều khiển, khu mỏ có thể vận hành liên tục suốt ngày đêm, nâng cao đáng kể hiệu quả vận chuyển và giúp con người không phải đối mặt với nguy hiểm ở môi trường độ cao lớn”.
Mỏ dự kiến tiếp tục mở rộng đội thiết bị tự động, bao gồm ứng dụng vận hành từ xa đối với máy xúc. Cuối cùng, toàn bộ quy trình bốc – vận chuyển – đổ sẽ được tự động hóa hoàn toàn.