Lễ tôn vinh “Nhà khoa học của Nhà nông” lần thứ nhất, năm 2018. Ảnh:TTXVN.
Trong số 68 cá nhân được vinh danh “Nhà Khoa học của Nhà nông” năm nay, có 14 đại biểu nữ và 54 đại biểu nam; người cao tuổi nhất là 92 tuổi, người thấp nhất là 30 tuổi. Có 24 nhà khoa học có học vị Tiến sỹ khoa học và Tiến sỹ có nhiều đóng góp, cống hiến cho ngành Nông nghiệp và đời sống nông dân.
Một trong những cá nhân tiêu biểu được tuyên dương là GS.TS Lê Huy Hàm, nguyên Viện Trưởng Viện Di Truyền Nông nghiệp Việt Nam. Ông đã cùng các đồng nghiệp xây dựng hoàn thiện và chuyển giao rộng rãi vào sản xuất/nghiên cứu các quy trình tiến bộ kỹ thuật như: Quy trình nhân giống chuối, mía, các cây lâm nghiệp bằng nuôi cây mô; Quy trình tạo dòng thuần từ bao phấn ngô sử dụng cho chọn tạo giống; Quy trình TBKT tạo mô sẹo phôi hoá và phôi vô tính từ nuôi cấy noãn của một số giống cây ăn quả có múi; Quy trình tạo mô sẹo phôi hóa ở cây sắn phục vụ cho chuyển gen ở cây sắn; là đồng tác giả của 19 giống cây trồng mới, gồm: Lúa, mía, nho, dứa, dừa, cam…
Lĩnh vực nghiên cứu về thuốc thú y có PGS.TS Lê Văn Năm, sinh năm 1951, hiện nay là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Thuốc thú y Năm Thái. Ông là chủ biên hoặc đồng tham gia biên soạn 21 đầu sách các loại gồm: Giáo trình đại học và trên đại học, chuyên khảo, tham khảo và hướng dẫn phục vụ đào tạo từ nông dân đến trên đại học đã được áp dụng vào thực tiễn đào tạo, chuyển giao kỹ thuật chăn nuôi - thú y vào sản xuất..., được đông đảo người quan tâm tìm đọc. Ông đã triển khai nhiều đề tài nghiên cứu ứng dụng mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người chăn nuôi; Nghiên cứu chế tạo thành công trên 120 loại sản phẩm là thuốc thú y. Được tặng nhiều bằng khen, giải thưởng về thành tích xuất sắc trong hoạt động sản xuất kinh doanh, chuyển giao kỹ thuật tiến bộ chăn nuôi thú y vào sản xuất và có nhiều đóng góp thiết thực vào sự phát triển ngành Thú y Việt Nam đặc biệt là thành tích về kết quả nghiên cứu phác đồ điều trị bệnh lợn Tai xanh.
Cùng với những nhà khoa học công tác trong các viện, trường, trung tâm nghiên cứu được tôn vinh, năm nay có 14 “nhà khoa học không chuyên” là những nông dân có sáng chế, sáng kiến được ghi nhận và được áp dụng rộng rãi trong cộng đồng, mang lại lợi ích thiết thực cho xã hội.
Có những “Nhà nông chân đất” xuất thân từ nông dân, thấu hiểu công việc đồng áng và mọi công việc trong cuộc sống hàng ngày, từ đó có những sáng kiến, để bớt đi nỗi nhọc nhằn, cực khổ cho bản thân cũng như cộng đồng. Nông dân Lê Hồng, sinh năm 1947 là hiện chủ Cơ sở sản xuất bếp TK90, Khu 11, xã Thị trấn Thanh Ba, huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. Từ năm 2012 đến nay, cơ sở của ông đã sản xuất và cung cấp trên 20.000 sản phẩm bếp TK90 với một số tổ chức phi chính phủ hỗ trợ bếp đun cải tiến TK90 cho đồng bào dân tộc ở các huyện Bảo Yên, Mường Khương và TP. Lào Cai, tỉnh Lào Cai và huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình, Cao Bằng, Bắc Kạn… Bếp có nguyên lý hoạt động đơn giản nhưng có tác dụng rất lớn trong việc tiết kiệm chất đốt, củi đốt đồng thời giảm tối đa lượng khí thải độc hại, khói, bụi ra môi trường; tiết kiệm từ 50 - 70 % chất đốt so với bếp thường, tiết kiệm 50 % thời gian đun nấu, nâng cao nhận thức về môi trường, giảm thời gian và gánh nặng đi kiếm củi, nhất là đối với phụ nữ vùng nông thôn, miền núi...
Hay một số mô hình khác như: Mô hình Heo – trùn - heo – cây ăn trái hoặc rau; Mô hình Dê – trùn – dê – cây ăn trái… đã tạo việc làm cho nông dân, nâng cao trình độ nông dân, giảỉ quyết được vấn đề phế thải trong nông nghiệp nhất là phân trâu, bò, heo, bảo vệ sức khoẻ nông dân; Tăng chất lượng cây trồng vật nuôi...
Đánh giá về ý nghĩa của chương trình tôn vinh Nhà khoa học của Nhà nông lần thứ Ba năm 2020, ông Phạm Tiến Nam, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam, thành viên Ban Chỉ đạo, Trưởng ban Tổ chức Chương trình nhận định: “Danh hiệu “Nhà Khoa học của Nhà nông” được coi là một hình thức tri ân của Nông dân Việt Nam đối với Nhà khoa học được vinh danh. Nhà khoa học được tôn vinh có trách nhiệm tiếp tục phổ biến, áp dụng các giải pháp sáng kiến, công trình khoa học, công sức của mình vào thực tiễn đời sống nông nghiệp, nông dân, nông thôn và các lĩnh vực liên quan, đóng góp cho quan hệ liên kết giữa nông dân với các thành phần khác trong sản xuất nông nghiệp và tiêu thụ hàng hóa nông sản; gia tăng đóng góp cho sự phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.”
Lễ tôn vinh “Nhà Khoa học của Nhà nông” lần thứ Ba, năm 2020 sẽ tổ chức tại Nhà hát Ca múa nhạc Quân đội (Cầu Giấy, TP. Hà Nội) và được truyền hình trực tiếp trên kênh VTC16 - Đài Truyền hình Kỹ thuật số VTC vào 20 giờ ngày 29/12/2020.