Nâng bước em đến trường

Cách đây 80 năm, thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám đã mở ra một kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam, kỷ nguyên của độc lập, tự do, quyền làm chủ thuộc về nhân dân. Ngày 2/9/1945, tại quảng trường Ba Đình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn độc lập, tuyên bố trước quốc dân đồng bào cả nước và toàn thể nhân loại trên thế giới: “Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do, độc lập”. Trên hết, nền độc lập ấy để thực hiện khát vọng lớn lao của Người: “ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”.

Trải qua 80 năm, tư tưởng ấy vẫn là kim chỉ nam cho mọi đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước ta, trong đó có lĩnh vực giáo dục. Ngay từ những ngày đầu giành chính quyền, mặc dù phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thử thách, cả thù trong giặc ngoài, “giặc đói”, “giặc dốt”, Chính phủ cách mạng lâm thời đã mở chiến dịch xoá mù chữ, tiêu diệt “giặc dốt” trên toàn quốc. Bởi như Chủ tịch Hồ Chí Minh nói: “Một dân tộc dốt là một dân tộc yếu”, nên xoá nạn mù chữ là một trong những việc cấp bách cần làm ngay.

Từ tinh thần ấy, suốt tám thập kỷ qua, Đảng và Nhà nước ta luôn coi giáo dục là “quốc sách hàng đầu”. Quan tâm, chăm lo cho giáo dục là việc làm thường xuyên. Đầu tư cho giáo dục không chỉ là đầu tư cho tương lai của đất nước, mà còn thể hiện đường lối nhất quán của một Nhà nước của dân, do dân, vì dân.

Trong những năm gần đây, nhiều chủ trương, chính sách mới được ban hành, ngày càng góp phần đảm bảo quyền “được học hành” của mọi người dân, nhất là trẻ em ở vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo - nơi cuộc sống người dân còn nhiều vất vả. Một trong những chính sách ưu việt gần đây nhất là thực hiện xây dựng 248 trường học cho các xã biên giới; trong đó năm 2025 khởi công xây dựng 100 trường học và hoàn thành trước ngày 30/8/2026.

Đây là một quyết sách lớn, được người dân đồng tình ủng hộ, các địa phương tích cực triển khai. Ngay khi có chủ trương này, ngày 27/7, Trường liên cấp Tiểu học, THCS xã Si Pa Phìn của tỉnh Điện Biên, ngôi trường đầu tiên đã được khởi công xây dựng theo chủ trương của Bộ Chính trị. Đó là niềm vui không gì có thể sánh bằng của thầy trò và cả những người dân nơi đây.

Tiếp đó, ngày 17/8, tỉnh Đồng Nai cũng khởi công xây dựng, bổ sung cơ sở vật chất cho Trường Tiểu học và THCS Lộc Thịnh thuộc xã biên giới Lộc Thành. Tỉnh Cao Bằng dự kiến xây dựng 10 trường, trong đó, tháng 9 tới sẽ đầu tư xây dựng Trường Phổ thông nội trú Tiểu học và THCS Phục Hoà tại xóm Bản Mới, xã Phục Hoà;...

Rồi đây, khi những ngôi trường mới ở các xã biên giới Si Sa Phìn, Lộc Thành, Bản Mới và nhiều ngôi trường khác trên cả nước được xây xong, chắc chắn sẽ đem đến luồng sinh khí mới, tiếp thêm sức mạnh và nghị lực cho cả thầy và trò trong sự nghiệp “trồng người”. 

Việc xây trường ở các xã biên giới không chỉ là đầu tư cơ sở vật chất để thầy và trò có điều kiện dạy và học tốt hơn, mà còn thể hiện tinh thần nhân văn sâu sắc, sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào vùng biên giới, vùng sâu, vùng xa còn nhiều khó khăn. Đó cũng là thực hiện mục tiêu lâu dài: Nâng cao chất lượng đời sống nhân dân khu vực biên giới, góp phần giữ gìn chủ quyền lãnh thổ quốc gia. 

Không dừng lại ở việc xây trường học, các địa phương, với nguồn lực của mình, cũng luôn nỗ lực chăm lo cho giáo dục. Trong đó, thành phố Hà Nội, từ năm học 2025-2026 triển khai chính sách hỗ trợ suất ăn bán trú cho học sinh tiểu học. Đây là việc làm thiết thực, thể hiện nỗ lực của thành phố, góp phần giảm gánh nặng kinh tế cho phụ huynh, mà trên hết là nâng cao chất lượng chăm sóc, dinh dưỡng cho học sinh. Điều này thực sự làm người dân phấn khởi, cảm nhận rõ sự quan tâm, chăm lo ngày càng lớn của thành phố dành cho con em mình.

Song song với các chính sách trên, chủ trương miễn giảm học phí cho học sinh tiếp tục được đẩy mạnh. Tại phiên họp ngày 26/6/2025, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết miễn học phí cho toàn bộ trẻ em mầm non, học sinh phổ thông và người học chương trình giáo dục phổ thông tại các cơ sở giáo dục công lập từ năm học 2025-2026. Học sinh theo học tại cơ sở giáo dục dân lập, tư thục sẽ được hỗ trợ học phí.

Đây là chủ trương đúng đắn, mang tính “cách mạng” trong giáo dục, tạo điều kiện cho mọi trẻ em, không phân biệt hoàn cảnh, vùng miền, đều có thể được đến trường, tiếp cận tri thức. Việc miễn giảm học phí là sự chia sẻ kịp thời, hiệu quả, khẳng định tính chất ưu việt của Đảng, Nhà nước đối với người dân, nhất là khi năm học mới đang cận kề. 

Như thế, khát vọng lớn lao, “mong muốn tột bậc” của Chủ tịch Hồ Chí Minh “ai cũng được học hành” năm xưa, đến nay, trong hành trình dài xây dựng và phát triển đất nước, đã thành hiện thực. 

Mỗi ngôi trường mới được dựng xây, mỗi bữa ăn được chia sẻ, mỗi khoản học phí được miễn giảm... đều là những biểu hiện cụ thể sự quan tâm thiết thực của Đảng, Nhà nước đến thế hệ trẻ - những chủ nhân tương lai của đất nước. 

Những chính sách ý nghĩa, nhân văn đó không đơn thuần là giải pháp hỗ trợ trong giai đoạn khó khăn, mà còn là chiến lược dài hạn cho sự phát triển bền vững. Từ đó tiếp nối xứng đáng với tinh thần Cách mạng Tháng Tám, là hiện thân sinh động lời dạy của Bác Hồ: Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm trồng người.

Một đất nước mạnh là đất nước có nền giáo dục bền vững, ở đó mỗi con người làm chủ tri thức, để có thể sáng tạo và cống hiến. Một dân tộc hùng cường là dân tộc mà mọi trẻ em đều được học hành, phát triển toàn diện. Trong hành trình ấy, Việt Nam đang đi đúng hướng, với trái tim nhân văn và ý chí không ngừng đổi mới, để cuộc sống của mỗi người dân ngày càng tốt đẹp hơn.