Đảm bảo chất lượng bữa ăn học đường

Quy mô lớn - áp lực lớn

Hà Nội có quy mô giáo dục lớn với gần 2,3 triệu học sinh và khoảng hơn 2.900 trường học các cấp, trong đó số học sinh ăn bán trú tại trường là khoảng hơn 1 triệu em thuộc 3 cấp học: mầm non, tiểu học và trung học cơ sở. Theo báo cáo của Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, hiện có 1.455 trường học tự tổ chức nấu ăn, 647 trường liên kết với đơn vị cung cấp suất ăn và 283 trường đặt suất ăn từ các đơn vị cung cấp bên ngoài.

Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội Vương Hương Giang cho biết, năm học 2025 - 2026 là năm học đầu tiên thành phố triển khai Nghị quyết số 18/2025/NQ-HĐND về cơ chế hỗ trợ bữa ăn bán trú cho học sinh tiểu học. Đây là chính sách nhân văn, tạo ra những tác động tích cực trên nhiều phương diện, giúp giảm áp lực tài chính với phụ huynh học sinh.

“Khi quy mô bán trú tăng mạnh, chắc chắn yêu cầu quản lý cũng phải nâng cao. Chính sách mới là động lực để các trường học trước đây đã làm tốt rồi, nay sẽ phải làm tốt hơn việc đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị, chuẩn hóa bếp ăn một chiều, siết chặt giám sát từ khâu lựa chọn nguồn cung ứng thực phẩm, sơ chế, chế biến, phân phối. Sở Giáo dục và Đào tạo sẽ phối hợp với Sở Y tế, các sở, ngành có liên quan, chính quyền địa phương tăng cường thanh tra, kiểm tra để không xảy ra tình trạng cắt xén khẩu phần ăn hay mất an toàn thực phẩm”, bà Vương Hương Giang chia sẻ.

Theo Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Vũ Cao Cương, bữa ăn bán trú trong trường học có vai trò rất quan trọng, không chỉ đơn thuần là cung cấp năng lượng cho học sinh sau buổi học, mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển thể chất, trí tuệ và cả tâm lý của các em. Mặc dù thành phố đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn, tăng cường bảo đảm an toàn thực phẩm trong và xung quanh trường học, nhưng việc thực hiện cũng có những khó khăn đáng kể như việc trích xuất nguồn gốc, xuất xứ thực phẩm cung cấp cho bếp ăn trường học, giấy tờ pháp lý truy xuất nguồn gốc của các cơ sở chăn nuôi, sản xuất, chế biến, quá trình sơ chế, chế biến tại trường học...

Gần đây nhất, khi vụ việc thực phẩm không rõ nguồn gốc được “phù phép” dán nhãn mác an toàn rồi trà trộn, đưa vào bếp ăn của một số trường trên địa bàn Hà Nội bị phát hiện, niềm tin của nhiều phụ huynh lại bị bào mòn. Tuy rằng đó chỉ là đơn vị cung cấp ít thực phẩm và số trường học sử dụng hàng hóa của đơn vị này không nhiều, song có không ít phụ huynh băn khoăn, lo lắng khi đăng ký cho con tham gia ăn bán trú tại trường.

“Cho con đến trường, ngoài sự quan tâm về việc học tập thì an toàn của con là điều chúng tôi quan tâm nhất. Vừa là an toàn thương tích, vừa là an toàn ăn uống. Chúng tôi tin tưởng nhà trường nhưng vẫn mong có sự giám sát chặt chẽ hơn, minh bạch hơn để mỗi bữa ăn của các con không chỉ là ngon, chất lượng mà trên hết phải đảm bảo an toàn”, anh Nguyễn Văn Việt, phụ huynh có con học tại Trường Tiểu học Định Công (phường Định Công) bày tỏ.

Cùng chung nỗi lo về bữa ăn của con tại trường, chị Vũ Thị Lê, phụ huynh có con học tại Trường Tiểu học Nghĩa Tân (phường Nghĩa Đô) cho rằng, mỗi bữa ăn, mỗi món quà chiều ở trường không chỉ đơn thuần là để no bụng, mà chính là sự gửi gắm niềm tin của phụ huynh vào mái trường - nơi con em được chăm lo cả tri thức lẫn sức khỏe.

“Ngày nào đón con, tôi cũng hỏi xem hôm nay con học có vui không; ăn cơm có ngon không? Đó là điều phụ huynh chúng tôi quan tâm không kém việc học của con ở trên lớp”, chị Vũ Thị Lê chia sẻ.

Kiểm soát chặt thực phẩm đầu vào

Trước những băn khoăn, lo ngại của phụ huynh, nhiều trường học tại Hà Nội đã xây dựng quy trình, chủ động triển khai các khâu siết chặt quy trình kiểm soát thực phẩm ngay từ khâu đầu vào. Không chỉ các trường có tổ chức bếp ăn mà các trường đặt suất ăn sẵn cũng nêu cao ý thức trong việc chọn nhà cung cấp, đồng thời đẩy mạnh sự phối hợp giữa nhà trường - phụ huynh - đơn vị cung cấp để không “lọt” thực phẩm kém chất lượng vào bữa ăn của học sinh.

Nhà giáo Nguyễn Thanh Hà, Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học Võ Thị Sáu (phường Cửa Nam) cho biết, do điều kiện cơ sở vật chất nhỏ, không đủ điều kiện tổ chức bếp ăn nên nhà trường phối hợp với đơn vị cung cấp suất ăn sẵn cho học sinh. Năm học 2025-2026, trường có 373 học sinh đăng ký bán trú tại 2 điểm trường nên việc tổ chức bữa ăn bán trú luôn được nhà trường cẩn trọng trong từng khâu.

“Trong số các đơn vị đã được phường Cửa Nam thẩm định và lựa chọn, chúng tôi đã cùng phụ huynh và học sinh đi kiểm tra tận nơi, xem xét các điều kiện, tiêu chí, trong đó minh bạch nguồn gốc xuất xứ và năng lực uy tín của doanh nghiệp được đặt lên hàng đầu. Mọi thông tin nhà trường đều thông báo công khai với phụ huynh. Sau khi nhận được sự đồng thuận từ tập thể trường và ban phụ huynh, chúng tôi mới ký hợp đồng”, bà Nguyễn Thanh Hà chia sẻ.

Đối với cấp học mầm non, bữa ăn bán trú lại càng quan trọng bởi học sinh là các trẻ nhỏ, sức đề kháng còn yếu. Vì vậy, chất lượng và an toàn vệ sinh thực phẩm trong mỗi suất ăn bán trú chính là “lá chắn” bảo vệ sức khỏe của trẻ.

Tại Trường Mầm non Quan Hoa (phường Nghĩa Đô), mỗi ngày có gần 300 trẻ mầm non ăn bán trú. Toàn bộ quá trình từ giao nhận nguyên liệu đến chế biến sẽ được tiến hành trong khoảng 2,5 - 3 giờ. Các đơn vị cung cấp thực phẩm phải được UBND phường thẩm định hồ sơ và kiểm tra thực tế. Để đảm bảo an toàn, nhà trường tuyệt đối không nhận thực phẩm sơ chế sẵn, tất cả đều phải còn nguyên vỏ, nguyên khối. Nếu phát hiện sản phẩm có vấn đề trong quá trình sơ chế, nhân viên bếp báo ngay cho Ban giám hiệu, y tế để lập biên bản, chụp hình, đồng thời yêu cầu đổi trả.

Nhà giáo Vũ Thị Kiều Nga, Hiệu trưởng Trường Mầm non Quan Hoa cho biết, nhà trường yêu cầu đội ngũ nhà bếp thực hiện nghiêm các quy định: Trong chế biến, nhân viên bếp tuân thủ quy định về bảo hộ lao động, phân tách sống - chín. Suất ăn sau khi nấu đều được lưu mẫu 24 giờ theo đúng quy định, có niêm phong và hồ sơ để đối chiếu khi cần. Nhờ thực hiện nghiêm túc các quy định, đến nay trường chưa xảy ra sự cố mất an toàn thực phẩm nào.

Bên cạnh đó, ngoài kiểm tra nội bộ, hằng năm trường còn phối hợp cùng quận, phường và phụ huynh tham gia kiểm tra cơ sở cung ứng. Tháng 9 vừa qua, trường đã đi kiểm tra đơn vị cung cấp sữa, tháng 10 sẽ kiểm tra cơ sở cung cấp thực phẩm. Trong những lần kiểm tra, nhà trường đều mời đại diện phụ huynh đi cùng để giám sát công khai. Bên cạnh đó, đoàn kiểm tra của UBND phường, y tế, thú y cũng thường xuyên đến bếp ăn của trường để xét nghiệm, kiểm tra quy trình, hồ sơ bán trú.

Cùng chung trách nhiệm

Để đảm bảo an toàn thực phẩm trong bữa ăn học đường, mỗi ngày đến trường thực sự là một ngày vui, an toàn và khỏe mạnh với các em học sinh, rất cần có sự vào cuộc đồng bộ của hệ thống chính trị, các nhà quản lý, chính quyền cơ sở, thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát, bảo đảm chế biến thực phẩm an toàn và truy xuất được nguồn gốc thực phẩm.

Sau khi trực tiếp tới trường giám sát suất ăn trưa, anh Vũ Long, phụ huynh con học lớp 4, Trường Tiểu học Võ Thị Sáu liền chụp hình và chia sẻ ngay lên nhóm của phụ huynh lớp. Anh Long cho rằng, việc đảm bảo chất lượng bữa ăn của các con rất cần sự chung tay của cả gia đình và nhà trường. Như vậy, phụ huynh sẽ yên tâm và tin tưởng hơn vào cam kết của nhà trường về chất lượng suất ăn.

“Với chúng tôi, mỗi bữa ăn của trẻ là một phần quan trọng trong quá trình giáo dục và chăm sóc. Ý thức đảm bảo an toàn thực phẩm không chỉ là quy định, mà đã trở thành trách nhiệm và văn hóa của nhà trường”, nhà giáo Vũ Thị Kiều Nga, Hiệu trưởng Trường Mầm non Quan Hoa chia sẻ.

Mới đây, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh ký ban hành Quyết định số 4981/QĐ-UBND ngày 3/10 về việc thành lập Đoàn kiểm tra liên ngành công tác tổ chức bữa ăn bán trú cho học sinh tại các trường học trên địa bàn thành phố năm học 2025-2026. Đoàn sẽ kiểm tra đột xuất từ ngày 6/10/2025 đến ngày 31/5/2026 trên phạm vi toàn thành phố, tại các phường, xã có tổ chức bữa ăn bán trú cho học sinh.

Đoàn sẽ kiểm tra công tác tổ chức lựa chọn, ký kết hợp đồng và giám sát việc thực hiện hợp đồng của các trường học đối với các đơn vị cung cấp thực phẩm, sữa và nước uống đóng chai; việc chấp hành pháp luật về an toàn thực phẩm và các điều kiện có liên quan theo Hướng dẫn số 02/BCĐ-HD của Ban Chỉ đạo công tác an toàn thực phẩm thành phố đối với các đơn vị cung cấp.

Đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và chất lượng bữa ăn bán trú cho học sinh là yêu cầu bắt buộc, gắn liền với sức khỏe, sự phát triển thể chất và tinh thần của thế hệ tương lai. Trong bối cảnh dịch bệnh, ô nhiễm thực phẩm và nguy cơ ngộ độc vẫn tiềm ẩn, việc siết chặt quy trình kiểm soát nguồn thực phẩm, chế biến, bảo quản và lưu mẫu càng trở nên cấp thiết.

Một suất ăn bán trú đạt chuẩn không chỉ là thước đo năng lực tổ chức của nhà trường, mà còn phản ánh trách nhiệm của toàn xã hội trong việc bảo vệ trẻ em. Khi mỗi bữa ăn được chuẩn bị bằng sự nghiêm túc, minh bạch và tình yêu thương, đó chính là cách thiết thực nhất để nuôi dưỡng những thế hệ học sinh khỏe mạnh, hạnh phúc và tràn đầy niềm tin.