Quán cà phê lưu giữ hơn 10.000 cổ vật xưa tại TP Hồ Chí Minh

Bộ sưu tập bao gồm những khối tiền cổ hóa thạch từ thời vua Minh Mạng cho đến các vật dụng sinh hoạt hằng ngày của Sài Gòn xưa, mang đến cho khách tham quan cơ hội chiêm ngưỡng và hoài niệm về quá khứ. 

Là một người con sinh ra và lớn lên tại Sài Gòn, ông Huỳnh Minh Hiệp luôn quyết tâm tìm kiếm và lưu giữ những kỷ vật gắn liền với đời sống sinh hoạt của Sài Gòn xưa. Không dừng lại ở đó, ông đã đạt được bảy kỷ lục Việt Nam nhờ vào nhiều bộ sưu tập giá trị như: Bộ tiền thế giới, bộ áp phích phim (poster), những hiện vật cải lương… và gần đây nhất là bộ sưu tập về đại dịch COVID-19. Ông cũng chính là chủ quán cà phê Lúa.

Niềm đam mê bất tận

Ông Huỳnh Minh Hiệp chia sẻ rằng, ông bắt đầu lưu giữ những kỷ niệm xưa từ 30 năm trước, khi còn là một chàng thanh niên 19 tuổi. Với niềm đam mê phim ảnh, ông đã giữ lại những tấm vé xem phim và cả những bức thư tình của mối tình đầu như một cách lưu giữ ký ức cho riêng mình. Và từ đó, niềm đam mê về sưa tầm cổ vật xưa đã đến với ông.

Trước đây, hầu hết hiện vật do ông Hiệp sưu tầm đều được cất giữ trong kho tại nhà riêng. Tuy nhiên, từ năm 2018, ông đã đưa những món đồ quý giá này ra trưng bày tại quán cà phê Lúa.

"Một lần, khi tham gia đóng phim cùng người bạn thân thiết của tôi, NSƯT Kim Tuyến, cô ấy đã gợi ý tôi mở quán cà phê để trưng bày bộ sưu tập của mình. Cô ấy nói không nên giữ riêng những món đồ này, mà chia sẻ để nhiều người có cơ hội chiêm ngưỡng, hoài niệm về những ký ức xưa. Thế là vào năm 2018, quán cà phê Lúa ra đời", ông Hiệp chia sẻ.

Ông Hiệp còn sở hữu bộ sưu tập gồm 500 tờ báo thuộc nhiều giai đoạn lịch sử, trong đó có 100 tờ nhật báo của Sài Gòn xưa và nhiều ấn phẩm có giá trị đặc biệt. Đáng chú ý nhất là tờ Gia Định báo, do ông Trương Vĩnh Ký làm chủ biên, đây là tờ báo viết bằng chữ Quốc ngữ đầu tiên tại Việt Nam.

Ông Hiệp cũng thường được khách tặng những tờ tiền lạ từ nhiều quốc gia, từ đó khơi nguồn cho sở thích sưu tập tiền thế giới. Khi bộ sưu tập trở nên phong phú, ông tiếp tục mở rộng sang tiền cổ Việt Nam, bao gồm tiền kim loại từ các triều đại phong kiến và tiền giấy qua các thời kỳ lịch sử.

"Đặc biệt, tại quán còn trưng bày những khối tiền hóa thạch có từ nhiều thế kỷ trước, trong đó có cả khối tiền xu hóa thạch từ thời vua Minh Mạng", ông Hiệp chia sẻ thêm.

Bà Bùi Thị Thu Ngân, khách thường xuyên của quán cho biết: "Quán cà phê Lúa như một khoảng lặng giữa dòng chảy thời gian và tôi thực sự thích những hình ảnh đó. Cảnh vật xưa cũ mang đến cho tôi nhiều cảm xúc. Đặc biệt, chiếc đĩa nhạc khiến tôi ấn tượng nhất vì nó có sự chuyển động, trong khi những món đồ khác đều tĩnh lặng. Chính sự chuyển động ấy làm cho nó trở nên sống động và thú vị hơn”.

"Khi đến quán, điều khiến tôi ấn tượng nhất là những kỷ vật này gợi lại ký ức thời thơ ấu và quãng thời gian còn trẻ. Chúng mang đến cho tôi cảm xúc bồi hồi, xen lẫn một chút tiếc nuối. Những ký ức ấy mãi mãi khắc sâu trong tâm trí tôi, không bao giờ quên được", bà Hải Thùy, ngụ tại Quận 11, là người sinh sống và gắn bó lâu năm với Sài Gòn chia sẻ.

Ca sĩ Tân Sơn cùng vợ chia sẻ: "Tôi và vợ thường xuyên ghé quán cà phê này và mỗi lần đến lại mang đến cho tôi một cảm giác khác nhau. Tôi như được trở về Sài Gòn xưa,  vì những kỷ vật ở đây gợi nhớ về biết bao kỷ niệm thời thơ ấu. Đặc biệt, được nghe những giai điệu xưa phát ra từ máy đĩa than, một trải nghiệm mà chỉ nơi này mới có, khiến tôi càng thêm bồi hồi, xúc động".

"Mỗi hiện vật đều mang trong mình một giá trị lịch sử và một câu chuyện riêng, từ những câu chuyện đau thương đến những kỷ niệm đáng nhớ. Điều khiến tôi ấn tượng nhất là bộ sưu tập về đại dịch COVID-19, được ghi nhận kỷ lục Việt Nam cách đây hơn 3 năm, với hơn 2.000 hiện vật. Bộ sưu tập này bao gồm phiếu đi chợ, giấy đi đường, thẻ tình nguyện viên… của TP Hồ Chí Minh và các tỉnh. Khi nhìn lại những kỷ vật ấy, tôi vẫn không khỏi bồi hồi, xúc động khi nhớ về quãng thời gian đầy biến động ấy", ông Hiệp bồi hồi kể lại.

Hành trình theo đuổi hơn 3 thập kỷ

Ông Hiệp cho biết, có nhiều hiên vật rất khó có được để đưa vào bộ sưu tập, phải mất rất nhiều năm mới tìm được. Ông đã phải đi khắp các tỉnh, thành phố, từ gần đến xa, từ thành thị đến nông thôn để tiếp cận được một món cổ vật.

"Điển hình như tờ Gia Định báo, món cổ vật tôi đã mất hơn 10 năm tìm kiếm mới có dịp tiếp cận. Cách đây khoảng vài năm, tôi nhận tờ báo này từ một vị tiền bối ở Hà Nội. Ông ấy lớn tuổi nên muốn nhượng lại tờ báo cho tôi, để tôi tiếp tục lưu giữ về sau", ông Hiệp nói.

Hay có thể kể đến chiếc Motobecane AB1 đời 1938 dung tích 125cc, 3 số tay thuộc thời vua Bảo Đại. Để có chiếc xe này, ông Hiệp phải nhiều lần thuyết phục một nhà sưu tầm ở Vĩnh Long.

Bộ sưu tập khiến ông tốn nhiều thời gian nhất chính là bộ sưu tập tiền cổ, bao gồm những đồng tiền của vương quốc Phù Nam có từ nhiều thế kỷ trước, các đồng xu được đúc từ những năm 118 trước công nguyên... Để hoàn thiện bộ sưu tập này, ông Hiệp đã dành hơn 30 năm tìm kiếm khắp nơi.

"May mắn thay, trong một lần tới Bạc Liêu, tôi tình cờ gặp một người sưu tầm đồng tiền cổ này. Anh ấy đã tặng tôi đồng tiền quý giá để tôi bổ sung vào bộ sưu tập. Tôi thực sự rất mừng và trân trọng món quà này", ông Hiệp mỉm cười chia sẻ.

Nhờ vẻ đẹp mang đậm dấu ấn thời gian, quán cà phê này còn được nhiều nghệ sĩ nổi tiếng như Như Quỳnh, Đàm Vĩnh Hưng… lựa chọn để tổ chức các đêm nhạc. Không chỉ vậy, nơi đây còn trở thành bối cảnh cho nhiều bộ phim điện ảnh, trong đó có Nhà Bà Nữ của đạo diễn Trấn Thành, phim của ca sĩ Mỹ Tâm và gần đây nhất là bộ phim về cuộc đời cố nhạc sĩ Y Vân sắp công chiếu.

Khi được hỏi về số tiền đã bỏ ra để mua các cổ vật, ông Hiệp chỉ cười và nói: "Tôi không thể thống kê được vì một khi đã thích và đam mê, tôi sẽ bằng mọi giá tìm cách sở hữu nó".

Có những cổ vật ông phải mất rất nhiều năm tìm kiếm, đến khi tìm được thì giá lại rất cao. Không ít lần, ông phải dành dụm suốt nhiều tháng trời mới có thể mua được món đồ mình mong muốn.

Ông Hiệp tâm sự rằng, suốt bao năm qua, ông luôn gìn giữ các cổ vật bằng cả tấm lòng và chưa từng bán đi bất cứ món nào. Tuy nhiên, ông sẵn sàng tặng hiện vật cho các bảo tàng vì tin rằng, khi được nhiều người chiêm ngưỡng, giá trị của chúng sẽ càng thêm ý nghĩa.

Ông thường xuyên phối hợp với các đơn vị triển lãm và chính quyền địa phương để vận chuyển những cổ vật từ quán cà phê đến các bảo tàng, điểm triển lãm để góp phần tái hiện không gian văn hóa cho người dân tham quan, trải nghiệm.

Ông Hiệp mong rằng, thông qua bộ sưu tập của mình, thế hệ trẻ sẽ ý thức được tầm quan trọng của việc gìn giữ những hiện vật quý giá mà cha ông để lại, tránh để chúng bị mai một. Ông không chỉ muốn thu hút những người trung niên mà còn hy vọng các bạn trẻ, học sinh sẽ đến tham quan, tìm hiểu về Sài Gòn xưa và cuộc sống của thế hệ đi trước.