Xây dựng Vĩnh Long trở thành trung tâm kinh tế biển và năng lượng tái tạo

Nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh (2/9/1945 - 2/9/2025), Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Vĩnh Long Lữ Quang Ngời đã trao đổi với phóng viên TTXVN về những định hướng lớn nhằm hiện thực hóa tiềm năng và khát vọng của địa phương, nhất là mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số.

Trong không khí phấn khởi, tự hào kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (02/9/1945-02/9/2025), xin ông cho biết những dấu ấn thành tựu trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh Vĩnh Long trong chặng đường 80 năm qua, nhất là gần bốn thập kỷ đổi mới?

Suốt chặng đường 80 năm qua, mặc dù gặp không ít khó khăn, thách thức của một tỉnh thuần nông, đông đồng bào dân tộc, cơ sở hạ tầng yếu kém, xuất phát điểm thấp; song quán triệt đường lối đổi mới, vận dụng linh hoạt vào điều kiện thực tiễn và được sự quan tâm của lãnh đạo Đảng và Nhà nước, tinh thần đoàn kết, ý thức tự lực tự cường, vượt khó đi lên của Đảng bộ và nhân dân trong tỉnh, đã tạo nên sự chuyển biến tích cực, phát triển toàn diện và sâu sắc trên tất cả các lĩnh vực.

Những dấu ấn thành tựu trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh đến nay có thể điểm qua như: Quy mô nền kinh tế trên 11,5 tỷ USD; GRDP bình quân đầu người trên 84 triệu đồng/người; sản xuất hàng hóa phát triển khá, tổng kim ngạch xuất khẩu trên 3,5 tỷ USD; các hoạt động giao thương, hợp tác đầu tư đạt nhiều kết quả quan trọng, toàn tỉnh có gần 12.000 doanh nghiệp, 176 dự án FDI.

Kết cấu hạ tầng trên được đầu tư cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Một số công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh được đưa vào sử dụng đã tạo nên sức bật mới cho địa phương như: Luồng cho tàu biển có trọng tải lớn vào sông Hậu, Trung tâm điện lực Duyên Hải, cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận, Mỹ Thuận – Cần Thơ, Cầu Cổ Chiên, Cầu Rạch Miễu 1 và 2, Cầu Mỹ Thuận 1 và 2…

Bên cạnh đó, đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân được nâng lên đáng kể, công tác đền ơn đáp nghĩa, an sinh xã hội được quan tâm thực hiện chu đáo, tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,23%.

Với nhiều chiến công vẻ vang và thành tích xuất sắc trong sự nghiệp cách mạng, phát triển kinh tế - xã hội, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Vĩnh Long được Nhà nước phong tặng nhiều danh hiệu cao quý: “Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân”, “Anh dũng Đồng Khởi, thắng Mỹ, diệt ngụy”, “Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới”, “Huân chương Lao động hạng Nhất”, “Huân chương Hồ Chí Minh”…

Việc hợp nhất ba tỉnh Bến Tre, Trà Vinh và Vĩnh Long cũ thành tỉnh Vĩnh Long (mới) mở ra không gian phát triển mới rộng lớn hơn, xin ông cho biết những lợi thế mà tỉnh Vĩnh Long có thể tận dụng trong giai đoạn mới?

Sau hợp nhất, tỉnh Vĩnh Long mở ra bước ngoặt khi lần đầu tiên trở thành tỉnh ven biển, với bờ biển dài 130km. Bên cạnh đó, tuyến đường ven biển Bến Tre và Trà Vinh (cũ), cầu Cổ Chiên 2 đang trong quá trình hoàn tất thủ tục đầu tư, kết nối hành lang phía Đông của tỉnh với Thành phố Hồ Chí Minh và khu vực. Cửa biển Định An là điểm ra biển của sông Hậu; hệ thống cảng biển (Cảng biển Trung tâm điện lực Duyên Hải, Khu bến cảng tổng hợp Định An, Cảng Trà Cú) và luồng cho tàu trọng tải lớn vào sông Hậu là tuyến hàng hải quan trọng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long thông thương ra Biển Đông với cả nước và quốc tế. Với chiến lược phát triển về hướng Đông, tỉnh có chương trình lấn biển 50.000 ha và phát triển cảng biển loại II. Đây là điều kiện lý tưởng để phát triển kinh tế biển, vận chuyển hàng hóa, dịch vụ ven biển và năng lượng tái tạo, được xác định là ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh và tiền đề quan trọng để phát triển thành Trung tâm kinh tế biển.

Ngoài ra, địa bàn tỉnh có tiềm năng lớn để phát triển năng lượng tái tạo với tổng công suất hơn 22.100MW, nhất là tiềm năng điện gió gần bờ và ngoài khơi. Tỉnh đã phê duyệt chủ trương đầu tư 29 dự án điện gió, trong đó có 13 dự án đã đi vào vận hành thương mại với tổng công suất 572,75 MW và 16 dự án đang triển khai thực hiện; 1 nhà máy sản xuất hydro xanh trong Khu kinh tế Định An và đang nghiên cứu khảo sát 1 dự án ở xã Bảo Thạnh, với tổng công suất 48.000 tấn Hydro, 390.000 tấn Oxy và 182 tấn Amoniac/năm. Theo Quy hoạch không gian biển Quốc gia thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, tỉnh được định hướng phát triển để trở thành Trung tâm xuất khẩu năng lượng tái tạo của cả nước.

Cùng với đó, nền nông nghiệp của Vĩnh Long đa dạng, phong phú, với thế mạnh đặc trưng về lúa gạo; nuôi trồng, khai thác và chế biến thủy - hải sản cùng các loại cây ăn trái, cây giống - hoa kiểng. Trước khi hợp nhất, Bến Tre là tỉnh có diện tích trồng dừa lớn nhất nước, Trà Vinh là tỉnh thứ hai; sau hợp nhất càng khẳng định vị thế, tầm quan trọng của cây dừa đối với phát triển kinh tế của tỉnh. Về phát triển du lịch, Vĩnh Long có cơ hội hình thành tuyến du lịch kết nối từ miệt vườn nội địa đến du lịch biển, nhiều điểm đến tạo nên sản phẩm đa dạng, độc đáo so với các tỉnh, thành trong khu vực. Nổi bật như di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, kết hợp với tiềm năng du lịch sinh thái, sông nước miệt vườn, du lịch biển.

Ngoài ra, vị trí của Vĩnh Long sau hợp nhất tạo ra lợi thế, thế mạnh để trở thành một trung tâm logistics của khu vực Đồng bằng sông Cửu Long nói chung. Vĩnh Long nằm giữa 2 trung tâm kinh tế - xã hội của vùng và cả nước là thành phố Cần Thơ và Thành phố Hồ Chí Minh, có bờ biển dài nên có thể tiếp cận thuận tiện với các điều kiện hạ tầng cần thiết để hình thành cụm ngành logistics. Trên cơ sở đó, tỉnh định hướng khai thác tối đa lợi thế về vị trí địa lý - chiến lược, cửa ngõ chiến lược của khu vực hạ lưu sông Mekong để phát triển các hình thức thương mại, logistics, hạ tầng cảng sông, cảng biển dựa trên nền tảng công nghệ mới, nền tảng số hóa; từng bước phát triển logistics trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh.

Thưa ông, Vĩnh Long sẽ tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm nào cho việc hiện thực hóa tiềm năng và khát vọng của địa phương, nhất là mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số trong nhiệm kỳ tới?

Tỉnh Vĩnh Long mới với lợi thế “ba mặt giáp sông, một mặt giáp biển”, có tiềm năng đa dạng, phong phú, hội tụ đầy đủ các hệ sinh thái mặn, ngọt, lợ để phát triển cây dừa, cây ăn trái, lúa nước, hoa kiểng, thủy hải sản… Vĩnh Long sẽ tận dụng, khai thác hiệu quả thế mạnh này, tập trung huy động mọi nguồn lực, thu hút đầu tư phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, tạo động lực cho tỉnh phát triển nhanh, hài hòa, bền vững trong giai đoạn mới.

Tỉnh tiếp tục phát triển kinh tế theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả, bền vững, thích ứng biến đổi khí hậu, phấn đấu tăng trưởng GRDP từ 10% trở lên từ sau năm 2025. Tỉnh phát huy vai trò động lực của kinh tế tư nhân theo tinh thần Nghị quyết số 68-NQ/TW, nhân rộng Chương trình “Đồng Khởi khởi nghiệp”; ưu tiên phát triển công nghiệp chế biến, công nghiệp cơ khí, sửa chữa, đóng tàu, công nghiệp phụ trợ, năng lượng tái tạo và phấn đấu trở thành trung tâm xuất khẩu năng lượng tái tạo của cả nước. Tỉnh đẩy mạnh khai thác kinh tế biển, lấn biển, hình thành khu kinh tế biển gắn với trung tâm logistics vùng, trong đó có Trung tâm logistics hạng II tại Khu kinh tế Định An.

Vĩnh Long tập trung phát triển du lịch thành ngành kinh tế mũi nhọn. Trong đó, tỉnh triển khai đồng bộ quy hoạch, đề án và chính sách phát triển du lịch giai đoạn 2025-2030, tầm nhìn đến 2050; đa dạng hóa sản phẩm du lịch (du lịch biển, sinh thái, cộng đồng, văn hóa truyền thống), gắn với phát triển bền vững. Đồng thời, tỉnh mời gọi đầu tư vào các dự án du lịch trọng điểm, tăng cường liên kết với Thành phố Hồ Chí Minh, các địa phương trong nước và quốc tế.

Tỉnh phát triển kinh tế biển thành trụ cột chiến lược của vùng. Trọng tâm là phát triển cảng biển, logistics ven biển, điện gió ven bờ, ngoài khơi, du lịch biển; đầu tư các khu lấn biển, khu kinh tế biển gắn với đô thị và du lịch; phát triển nuôi trồng, đánh bắt và chế biến thủy hải sản theo chuỗi giá trị bền vững. Tỉnh cũng đẩy mạnh tổ chức lại sản xuất trên biển theo mô hình hợp tác, liên kết chuỗi; đầu tư dịch vụ hậu cần nghề cá; khuyến khích các thành phần kinh tế phát triển du lịch biển, xã hội hóa đầu tư tôn tạo danh lam thắng cảnh, bảo tồn lễ hội, làng nghề, phát triển khu nghỉ dưỡng, khu vui chơi giải trí hiện đại, đa dạng hóa sản phẩm du lịch ven biển.Với phương châm “Đoàn kết - Dân chủ - Kỷ cương - Đột phá - Phát triển”, Đảng bộ, nhân dân tỉnh khát vọng và quyết tâm xây dựng tỉnh Vĩnh Long phát triển nhanh và bền vững, là trung tâm kinh tế biển, trung tâm xuất khẩu năng lượng tái tạo và đầu mối liên kết vùng trong vùng Đồng bằng sông Cửu Long, sẵn sàng bước vào kỷ nguyên phát triển mới, nhất là mục tiêu tăng trưởng kinh tế 2 con số trong nhiệm kỳ tới.

Trân trọng cám ơn ông!