Đào tạo nghề ở Long An - Bài 3: Chú trọng giải pháp xuất khẩu lao động

Giai đoạn 2011-2019, dù chưa có đề án cụ thể nhưng công tác xuất khẩu lao động vẫn được tỉnh xem là một trong những giải pháp lớn trong thực hiện chương trình trọng điểm giải quyết việc làm - giảm nghèo ở địa phương. Nhiều lao động sau khi về nước đã tiếp thu khoa học công nghệ tiên tiến, cơ chế quản lý hiện đại, tác phong công nghiệp, tích lũy được nhiều kinh nghiệm và một phần vốn cho bản thân để tự tạo việc làm cho mình và nhiều lao động khác.

Nâng cao trình độ trong quá trình xuất khẩu lao động

Anh Nguyễn Tấn Phước (38 tuổi, quê ở xã An Ninh Đông, huyện Đức Hòa, Long An) đi lao động ngành cơ khí tại Nhật Bản năm 2004. Sau 3 năm làm việc ở Nhật Bản, anh vừa tích lũy kinh nghiệm làm việc vừa có bằng N3 tiếng Nhật (tương đương bằng Trung cấp - 2 năm học chính quy tiếng Nhật). Theo anh Phước, ở xứ người, không biết tiếng sở tại sẽ không nói lên được suy nghĩ của mình và cũng không nghe được điều người ta muốn nói. Do đó, ngôn ngữ là điều quan trọng, tiên quyết để người lao động làm việc tốt.

Hiểu được điều đó, anh Phước tranh thủ mỗi ngày đi làm về lại tự học tiếng Nhật tại nhà 1 - 2 giờ. Đồng thời, anh tranh thủ thời gian rảnh rỗi đến những trung tâm dạy tiếng Nhật miễn phí dành cho người nước ngoài 1 - 2 buổi/tuần. Bên cạnh đó, anh Phước còn thường xuyên giao tiếp với người địa phương. Kiên trì vừa làm, vừa học, anh Phước đã tích lũy được vốn ngoại ngữ bằng bốn năm học đại học. Nhờ sự nỗ lực vừa học vừa làm, khi về nước, anh Phước có gần 10 năm làm việc cho một công ty nước ngoài tại Thành phố Hồ Chí Minh, từ vị trí nhân viên kỹ thuật đến vị trí kỹ sư cơ khí.

Năm 2016, anh Phước thành lập Công ty Hoàng Ánh Dương, đặt tại thành phố Tân An (Long An), chuyên tuyển dụng, đào tạo và giới thiệu lao động đi làm việc ở nước ngoài. Anh Phước cho biết, việc mở công ty này là do anh muốn làm cầu nối tin cậy, giúp những lao động như mình muốn đi làm việc ở nước ngoài nhưng không biết bắt đầu từ đâu. Công ty của anh Phước hiện có 5 nhân viên với mức lương 8 - 10 triệu đồng/người, đều là lao động từ Nhật Bản về, làm công việc giảng dạy và phiên dịch tiếng Nhật.

Cũng như anh Phước, anh Trần Quốc Hưng (33 tuổi, hiện ở thành phố Tân An, tỉnh Long An) đã có 3 năm làm việc tại Nhật Bản (từ năm 2012-2015). Thời gian ở Nhật Bản, anh Hưng vừa làm vừa tự học mỗi tối sau khi kết thúc công việc. Mỗi ngày, anh Hưng làm việc từ 8 giờ đến 21 giờ và về nhà ăn cơm rồi đi ngủ. Đến khoảng 2-3 giờ hôm sau, anh dậy học bài cho đến khi đi làm. Cứ vậy hết năm thứ nhất, anh Hưng đã thi đỗ bằng N3, sang năm thứ hai thi đỗ bằng N2 tiếng Nhật. Hiện anh Hưng làm giáo viên tiếng Nhật tại Long An với mức lương 10 triệu đồng/tháng. Dù chưa hài lòng với thu nhập này nhưng với vốn ngoại ngữ cùng kinh nghiệm đi làm việc và kỹ năng sống trong quá trình làm việc ở nước ngoài, anh Hưng hy vọng sẽ tự tạo cho mình công việc phù hợp với khả năng hiện có.

Xuất khẩu lao động - giải pháp tạo việc làm cho người lao động

Theo thông tin từ UBND tỉnh Long An, giai đoạn từ năm 2011-2019, tỉnh có trên 1.200 lao động đi làm việc ở nước ngoài; trong đó, chủ yếu là thị trường Nhật Bản với 962 lao động, còn lại là thị trường Đài Loan (Trung Quốc), Hàn Quốc và các nước khác.

Long An là một trong 13 tỉnh, thành thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và là một trong 8 tỉnh, thành vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Quy mô dân số hiện nay gần 1,7 triệu người, mỗi năm tăng dân số bình quân khoảng 20.000 - 22.000 người. Số người tham gia hoạt động kinh tế khoảng 930.000 người, chiếm gần 55% dân số của tỉnh. Về cơ cấu lao động, khu vực nông lâm ngư nghiệp chiếm 40%; công nghiệp, xây dựng chiếm 31%; dịch vụ chiếm 29%. Qua đó cho thấy, số lao động làm việc trong khu vực nông nghiệp còn nhiều. Bên cạnh đó, tỷ lệ thất nghiệp thành thị chiếm 3,5% tổng số lao động ở thành thị. Hiện nay, nhu cầu giải quyết việc làm toàn tỉnh hàng năm khoảng 40.000 - 43.000 lao động, trong đó chỉ giải quyết việc làm cho 30.500 lao động/năm, đạt 70% nhu cầu. Đây là vấn đề bức thiết cần có nhiều giải pháp tạo việc làm mới cho người lao động, trong đó có xuất khẩu lao động, góp phần đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Phó Giám đốc Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Long An Nguyễn Đại Tánh cho hay, chương trình cho vay các đối tượng chính sách đi lao động có thời hạn ở nước ngoài được triển khai từ năm 2004 đến nay. Tổng doanh số cho vay đạt gần 10 tỷ đồng, với 377 lượt người lao động được vay vốn đi làm việc ở nước ngoài. Cùng với đó, lượng người tham gia xuất khẩu lao động gần đây có chuyển biến tích cực, năm sau cao hơn năm trước, nhưng số lượng còn rất khiêm tốn so với tiềm năng lực lượng lao động và nhu cầu đi xuất khẩu lao động của địa phương.

Nguyên nhân là do trình độ tay nghề, ngoại ngữ của người lao động còn thấp, khó tham gia vào thị trường lao động có yêu cầu cao; người lao động tự quan hệ với công ty xuất khẩu lao động, trong khi đó sự tham gia của Nhà nước mà trực tiếp là các đơn vị dịch vụ công chưa nhiều. Công tác theo dõi, quản lý người lao động đi và về chưa chặt chẽ, chưa nắm được thông tin đầy đủ về thu nhập của người lao động và hoạt động của người đi xuất khẩu lao động sau khi về nước. Bên cạnh đó, thông tin về xuất khẩu lao động chưa đến với người lao động đầy đủ và tin cậy. Chính sách hỗ trợ chưa tạo điều kiện và khuyến khích người lao động tham gia xuất khẩu lao động. Chưa có doanh nghiệp trực tiếp làm công tác xuất khẩu lao động trên địa bàn nên thiếu đầu mối triển khai, nắm bắt thị trường lao động…

Đề án đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng tỉnh Long An giai đoạn 2020-2025 đã được UBND tỉnh Long An triển khai thực hiện, nhằm giải quyết những khó khăn trên, tạo điều kiện cho người lao động có nhu cầu được đi xuất khẩu lao động.

Bài cuối: Phát huy tiềm năng nguồn lao động dồi dào