Sự tích bắt nguồn từ việc An Dương Vương xây thành Cổ Loa, được các tiên nữ đêm đêm xuống trần gánh đất đắp hộ nhưng ma gà giả tiếng gà gáy sáng làm các tiên cô bỏ cuộc bay về trời, nên đắp mãi chưa xong thành.
Nhờ được thần Huyền Thiên Trấn Vũ ra tay diệt được ma gà trắng núp ở Thất Diệu Sơn nên vua Thục mới xây xong thành Cổ Loa. Vua, chúa nhiều đời sau từng về đây bái yết, nhưng thấy việc đi lại làm hao phí tiền bạc, công sức của nhân dân nên vua ban chiếu cho dân làng làm nghi lễ rước vua giả.
Hàng năm, vào ngày 11 tháng Giêng, Lễ hội Đền Sái lại được người dân làng Thụy Lôi tổ chức long trọng.
Với những nghi thức rước 'vua, chúa' sống, lễ hội đã thu hút lượng lớn người tham gia trẩy hội.
Người vinh dự được dân làng chọn vào vai 'Vua' là ông Nguyễn Quang Vinh (73 tuổi) vị cao niên uy tín trong làng, gia đình gương mẫu, văn hóa, con cháu hạnh phúc, đuề huề.
Những người trên 60 tuổi được lựa chọn đóng vai này. Người đóng vai này phải có gia cảnh hạnh phúc, được dân làng tuyển chọn từ cách đây vài tháng.
Bên cạnh vai vua và chúa, người dân Thụy Lôi còn rước kiệu võng 4 vị quan Thị vệ, quan Tán lý, quan Đề lĩnh và quan Trấn thủ cùng các thê thiếp, con cháu của họ.
Lễ hội đã thu hút lượng lớn người tham gia trẩy hội.
Nét đặc sắc của lễ hội là sự xuất hiện của "Vua" và "Chúa", được các cụ cao niên "đóng giả" và được rước trên kiệu.
Người vinh dự được dân làng chọn vào vai 'Chúa' là ông Trần Văn Tích (73 tuổi)
Buổi sáng tổ chức lễ rước từ đình làng ra Đền Sái.
Trước mỗi đoàn kiệu rước còn có đội quân tốt nhí là cháu chắt của các bô lão cũng như các vũ công múa những điệu múa uyển chuyển, bắt mắt.
Kiệu "Chúa" sẽ được rước đi trước, mở đường cho kiệu "Vua" đi phía sau.
12 thanh niên trai tráng khỏe mạnh được giao nhiệm vụ rước kiệu 'Chúa', cứ khoảng 10 phút lại thay nhóm một lần.
Lễ hội Đền Sái thu hút đông đảo người dân quanh vùng tham gia.
Sau khi được rước từ Đình làng, 'Vua' làm lễ tế Cao Sơn Đại Vương tại đền Thượng, còn 'Chúa' thì bái ngài Huyền Thiên Trấn Vũ tại đền Sái.
13 giờ chiều, "vua" ra đền Thượng để chuẩn bị cho lễ rước lần thứ hai trở lại đình.
Người dân nô nức tham gia lễ hội.
Theo kế hoạch của ban tổ chức, lễ hội đền Sái Xuân Quý Mão 2023 sẽ được tổ chức đến hết ngày 15 tháng Giêng Âm lịch.