Các bệnh mãn tính thường gặp ở người cao tuổi
Theo bác sĩ, người cao tuổi thường mắc các bệnh tăng huyết áp, bệnh tim mạch, đột quỵ não, sa sút trí tuệ, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), đái tháo đường, loãng xương, gãy xương do té ngã, rối loạn tiền đình, giảm thị lực - thính lực và phì đại tuyến tiền liệt ở nam giới.
Người lớn tuổi thường mắc nhiều bệnh mãn tính cùng lúc.
Ghi nhận của phóng viên tại khoa Lão, Bệnh viện Nhân dân Gia Định (TP Hồ Chí Minh), nhiều trường hợp người cao tuổi đồng mắc nhiều loại bệnh. Cụ thể như tường hợp bà L.T.H, 82 tuổi (ngụ TP Hồ Chí Minh) bị té ngã trong nhà và được đưa đi cấp cứu. Qua thăm khám, bác sĩ xác định bệnh nhân bị gãy đốt sống cổ số 1, đồng thời mắc đái tháo đường, cao huyết áp và hen suyễn. Đây là những bệnh lý mãn tính trước đó nhưng không được kiểm soát tốt. Hiện tại, bà H. đang được theo dõi trong 1 tháng, nếu tình trạng không cải thiện sẽ cần can thiệp phẫu thuật.
Còn ông P.A.S, 84 tuổi, vừa nhập viện do viêm phổi. Đây là một trong những bệnh phổ biến và nguy hiểm ở người già. Gia đình bệnh nhân cho biết ông vốn có sức khỏe yếu, thường xuyên ho và mệt mỏi nhưng ngại đi khám định kỳ.
BS.CKII Trần Thanh Giao, Trưởng khoa Lão, Bệnh viện Nhân dân Gia Định cho biết, người lớn tuổi thường mắc nhiều bệnh mãn tính cùng lúc do sự suy giảm chức năng của các cơ quan trong cơ thể. Hệ miễn dịch yếu đi, khả năng trao đổi chất và phục hồi kém khiến họ dễ bị nhiễm trùng, té ngã, gãy xương, hoặc biến chứng của bệnh nền.
“Ngoài ra, người cao tuổi còn đối mặt với nguy cơ bệnh đồng mắc, tức là mắc nhiều bệnh cùng lúc, dẫn đến việc phải sử dụng nhiều loại thuốc, làm tăng nguy cơ tương tác thuốc và các biến chứng phức tạp” bác sĩ Trần Thanh Giao chia sẻ thêm.
Người cao tuổi nên khám sức khỏe định kỳ tối thiểu 6 tháng/lần.
Một trong những vấn đề đáng lo ngại nhất là nguy cơ té ngã. Thống kê cho thấy, cứ 3 người trên 65 tuổi thì có 1 người bị té ngã ít nhất một lần mỗi năm; cứ 15 giây lại có một người phải nhập viện cấp cứu do chấn thương liên quan đến té ngã. Ở người cao tuổi, té ngã có thể dẫn đến gãy xương hông, chấn thương sọ não, làm suy giảm nghiêm trọng chất lượng cuộc sống, thậm chí tăng nguy cơ tử vong.
Theo báo cáo của Sở Y tế TP Hồ Chí Minh về kết quả công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, tỷ lệ người cao tuổi mắc bệnh mạn tính và gặp khó khăn trong sinh hoạt hằng ngày vẫn ở mức cao. Cụ thể, có 61,6% người cao tuổi bị tăng huyết áp; 25,68% mắc hoặc nghi ngờ đái tháo đường; 0,26% có mức độ trầm cảm, lo âu từ vừa đến nặng.
Bên cạnh đó, 18,3% có dấu hiệu tiền suy yếu, 1,3% có dấu hiệu suy yếu; 2,2% cần người khác hỗ trợ trong các hoạt động sống cơ bản hằng ngày như ăn uống, vệ sinh, di chuyển; 7,9% cần hỗ trợ trong các hoạt động sinh hoạt hằng ngày như sử dụng điện thoại, mua sắm, nấu ăn, giặt giũ.
Phòng ngừa và chăm sóc sức khoẻ người cao tuổi
Tình trạng bệnh tật không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất mà còn tác động đến đời sống tâm lý, hạn chế khả năng sinh hoạt hằng ngày và làm giảm mức độ hòa nhập cộng đồng của người cao tuổi.
Các chuyên gia y tế nhận định, phòng bệnh, kiểm soát tốt bệnh nền và triển khai các chương trình hỗ trợ nâng cao chất lượng sống là giải pháp then chốt để bảo vệ sức khỏe người cao tuổi trong bối cảnh già hóa dân số nhanh. Trong khi đó, sự chăm sóc toàn diện từ gia đình và cộng đồng được coi là yếu tố quan trọng giúp người cao tuổi vượt qua các thách thức như bệnh mạn tính, suy giảm trí nhớ, nguy cơ té ngã và trầm cảm.
Người cao tuổi cần tiêm vaccine phù hợp để giảm nguy cơ biến chứng nặng.
Bác sĩ chuyên khoa II Trần Thanh Giao cho biết, để phòng bệnh, người cao tuổi cần kiểm soát các yếu tố nguy cơ như hạn chế ăn mặn, ăn nhiều đường và chất béo xấu; không hút thuốc lá, hạn chế rượu bia; duy trì cân nặng hợp lý. Người cao tuổi nên khám sức khỏe định kỳ tối thiểu 6 tháng/lần để phát hiện sớm bệnh lý tiềm ẩn, theo dõi huyết áp, đường huyết, chức năng gan, thận, tim mạch; đồng thời tiêm phòng cúm, phế cầu và các loại vaccine phù hợp để giảm nguy cơ biến chứng nặng.
“Gia đình và cộng đồng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc chăm sóc. Một môi trường sống an toàn, đủ ánh sáng, ít vật cản, có tay vịn… sẽ giúp hạn chế té ngã. Người thân cần quan tâm, nhắc nhở người cao tuổi uống thuốc đúng giờ, tập luyện nhẹ nhàng và đưa đi khám định kỳ”, bác sĩ Trần Thanh Giao nhấn mạnh.
Nhằm bảo đảm mỗi người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên, bao gồm cả thường trú và tạm trú trên 6 tháng) đều được khám sức khỏe định kỳ 1 lần/năm, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh đã ban hành kế hoạch triển khai hoạt động khám sức khỏe, tầm soát các bệnh không lây nhiễm phổ biến đến hết năm 2025.
Theo kế hoạch, người cao tuổi sẽ được kiểm tra, phát hiện sớm các bệnh tăng huyết áp, đái tháo đường, tim mạch, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, ung thư, sa sút trí tuệ… Ngành y tế dự kiến, trong năm 2025 sẽ phát hiện khoảng 160.000 trường hợp tăng huyết áp và 91.000 trường hợp nghi ngờ đái tháo đường chưa được chẩn đoán.
Chương trình được triển khai đồng bộ trên toàn địa bàn TP Hồ Chí Minh, mở rộng ra cả Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, với sự tham gia của các trung tâm y tế, trạm y tế, bệnh viện đa khoa và phòng khám đủ điều kiện. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe người cao tuổi trong bối cảnh già hóa dân số nhanh.