Xử lý các sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai, hoạt động tín ngưỡng tại đền Đá Thiên

Theo Kết luận số 431/KL - UBND của Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ ngày 29/9/2020, thửa đất số 46 có diện tích 2.456,6 m2 (loại đất ghi là "miếu") trong hồ sơ địa chính của thị trấn Trại Cau được duyệt năm 1997 là do UBND thị trấn Trại Cau đứng tên chủ sử dụng. Bản đồ địa chính đo đạc, chỉnh lý được Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh duyệt năm 2018 thể hiện thửa đất có diện tích 2.617,7 m2 là loại đất tín ngưỡng. Các văn bản thiết lập trong quá trình quản lý sử dụng đất, xử lý các vi phạm đều xác định là đây là đất công do UBND thị trấn Trại Cau quản lý. Đến thời điểm thanh tra, cộng đồng dân cư, hộ gia đình, cá nhân không trình được các giấy tờ về quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai. Trên thực tế, cho Giấy chứng nhận quyền sử dụng thửa đất số 46 thuộc tờ bản đồ địa chính số 5 chưa được cấp cho tổ chức, cộng đồng dân cư hay cá nhân, hộ gia đình nào.

Theo quy định của Luật Đất đai năm 1987, Luật Đất đai năm 1993 sửa đổi bổ sung năm 1998 và năm 2001, đất đền Đá Thiên chưa được xác định rõ là loại đất có các công trình là đình, đền, miếu, am, từ đường, nhà thờ họ và chưa xác định chế độ sử dụng loại đất này. Luật Đất đai năm 2003, 2013 cho thấy, việc xây dựng, mở rộng các công trình tại khu đất đền Đá Thiên từ năm 2006 đến nay mà không được cấp có thẩm quyền cho phép là vi phạm pháp luật. Việc tự ý xây dựng công trình trên đất do Ủy ban nhân dân thị trấn Trại Cau quản lý là hành vi chiếm đất.
 
Kết luận cũng chỉ rõ, việc quản lý đất đai của Ủy ban nhân dân thị trấn Trại Cau có nhiều sai phạm, như xác nhận vào biên bản xác định mốc giới thửa đất (mà bà Hoàng Thị Lý ký với vai trò là chủ sử dụng đất) là không đúng quy định và thẩm quyền. Việc xử lý vi phạm hành chính đối với bà Hoàng Thị Lý chưa kịp thời, triệt để, thiếu kiên quyết, chưa đúng quy định tại Luật Đất đai năm 2013. 

Đối với công tác quản lý đầu tư và xây dựng, Ủy ban nhân dân thị trấn Trại Cau chưa kiểm tra phát hiện xử lý kịp thời, quản lý chưa chặt chẽ, thiếu kiên quyết, không giải quyết triệt để ngay từ khi mới có hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật.

Về việc quản lý hoạt động tín ngưỡng, Ủy ban nhân dân thị trấn Trại Cau đã thực hiện công tác quản lý nhà nước về hoạt động tín ngưỡng tại đền Đá Thiên theo quy định của pháp luật hiện hành về tín ngưỡng, tôn giáo. Tuy vậy, công tác hướng dẫn, đôn đốc, kiểm tra việc thực hiện nếp sống văn minh, chấp hành quy định của pháp luật tại đền Đá Thiên chưa kịp thời. Nhân dân Tổ 7 có tham gia quản lý và sinh hoạt tín ngưỡng, có đóng góp tiền và ngày công xây dựng đền Đá Thiên. Bà Hoàng Thị Lý (thủ nhang đền Đá Thiên) là người có công trông nom, duy trì hoạt động tín ngưỡng tại đền và huy động nguồn lực trong cộng đồng để xây dựng đền. Tuy nhiên, bà Hoàng Thị Lý cũng có một số hoạt động chưa tuân thủ đúng quy định của pháp luật về hoạt động tín ngưỡng tại đền như: chưa đảm bảo việc giữ gìn an ninh - trật tự tại đền; chưa phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức sắp xếp hợp lý dịch vụ khách tham quan, người tham gia hoạt động tín ngưỡng tại đền; đồng thời chưa chấp hành kết quả bầu cử người đại diện đền Đá Thiên của cộng đồng dân cư Tổ 7.
 
Kết luận cũng chỉ rõ bà Hoàng Thị Lý chưa phối hợp và chấp hành quyết định của Ủy ban nhân dân thị trấn Trại Cau về việc công nhận Ban Quản lý cơ sở tín ngưỡng đền Đá Thiên theo quy định của Luật Tín ngưỡng, tôn giáo năm 2016; không thực hiện đăng ký dự kiến hoạt động tín ngưỡng trong thời gian làm thủ nhang từ năm 2014 trở về trước với chính quyền địa phương; chưa thực hiện tốt nếp sống văn minh trong việc quản lý, sử dụng nguồn công đức. 

Từ Kết luận thanh tra, Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ yêu cầu Ủy ban nhân dân thị trấn Trại Cau hướng dẫn cộng đồng dân cư Tổ 7 hoàn thiện thủ tục để cấp có thẩm quyền công nhận quyền sử dụng đất, Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất để quản lý sử dụng theo quy định; đồng thời xử lý theo quy định đối với hành vi vi phạm pháp luật về đất đai trên địa bàn. Bên cạnh đó, thị trấn Trại Cau cần kiểm điểm các cá nhân do buông lỏng quản lý để xảy ra các vi phạm.
 
Đặc biệt, chính quyền thị trấn Trại Cau cần phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng giải quyết dứt điểm các tồn tại về công tác quản lý nhà nước, sinh hoạt tín ngưỡng tại đền Đá Thiên theo quy định hiện hành.
 
Các hộ gia đình, cá nhân có liên quan cần chấp hành nghiêm quy định pháp luật về đất đai, trả đất đền Đá Thiên để cộng đồng dân cư Tổ 7 đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận quyền sử dụng đất, sử dụng theo quy định. Các cá nhân, hộ gia đình cần nghiêm chỉnh chấp hành quy định pháp luật về Luật Tín ngưỡng, tôn giáo tại đền Đá Thiên.

Như TTXVN đã thông tin, đền Đá Thiên thuộc địa bàn tổ dân phố số 7 ( trước đây là tổ 16-17), thị trấn Trại Cau. Trước đây, đền là một ngôi miếu nhỏ được hình thành từ những năm 1940 của thế kỷ XX do nhân dân tổ 16, 17 thị trấn Trại Cau lập nên để cầu mùa màng, sức khỏe thuận lợi. Đầu những năm 1960, đền do ông Hoàng Văn Hòa, xóm Thai Thông trông coi và hương khói, về sau có sự tham gia trông coi, hương khói của bà Hoàng Thị Lý, tổ 16, thị trấn Trại Cau.
 
Đền Đá Thiên đã được Sở Nội vụ Thái Nguyên xác định là cơ sở tín ngưỡng chung của tổ 16, 17 và nhân dân địa phương. Từ cuối năm 2017, Ủy ban nhân dân thị trấn Trại Cau cùng nhân dân tổ 16 và 17 đã họp, thành lập Ban Quản lý đền Đá Thiên, đưa hoạt động tín ngưỡng hoạt động theo đúng quy định của pháp luật. Tuy vậy, một số con, cháu của gia đình bà Hoàng Thị Lý đã tự nhận đền Đá Thiên là sở hữu của gia đình, không hợp tác cùng chính quyền, gây mất an ninh trật tự trong một thời gian dài.
 
Cuối năm 2019, Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ đã thành lập tổ công tác, kiểm tra, xác minh làm rõ nguồn gốc sử dụng đất và các công trình xây dựng tại khu đền Đá Thiên và có Kết luận số 192/KL-UBND ngày 7/11/2019 khẳng định diện tích đất đền Đá Thiên thuộc loại đất tín ngưỡng, là đất công do Ủy ban nhân dân thị trấn Trại Cau quản lý nhưng gia đình bà Hoàng Thị Lý vẫn không chấp nhận. Do đó, từ ngày 18/3 đến 15/6/2020, Ủy ban nhân dân huyện Đồng Hỷ tiếp tục thành lập đoàn thanh tra liên ngành tiến hành thanh tra toàn diện việc quản lý, sử dụng đất đai, xây dựng, hoạt động tín ngưỡng tại đền Đá Thiên.