Thời gian qua, hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc vẫn còn nhiều bất cập, chưa được ngăn chặn triệt để và có dấu hiệu diễn biến phức tạp, đặc biệt là tình trạng khai thác cát, sỏi trái phép trên sông Lô, sông Hồng và khai thác đất san lấp trái phép trên địa bàn các huyện, thành phố. Những hoạt động này làm ảnh hưởng đến đê điều, hành lang thoát lũ, các công trình kè, sạt lở đất sản xuất của nhân dân; phá vỡ cảnh quan tự nhiên, gây ô nhiễm môi trường, làm hư hỏng các tuyến đường giao thông, ảnh hưởng đến an ninh trật tự, gây bức xúc trong nhân dân. Công tác quản lý hoạt động khai thác khoáng sản cát, sỏi lòng sông vẫn còn nhiều bất cập, chưa có giải pháp hiệu quả, chưa kiểm soát chặt về sản lượng khai thác và cốt (độ sâu) khai thác.
Để chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại trên, UBND tỉnh Vĩnh Phúc ban hành Chỉ thị số 06/CT-UBND về việc tăng cường công tác quản lý hoạt động khai thác, kinh doanh cát, sỏi và đất san lấp trên địa bàn. Theo đó, UBND tỉnh yêu cầu các sở, ban, ngành và UBND các huyện, thành phố tiếp tục thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Ban thường vụ Tỉnh ủy tại Thông báo kết luận số 417-TB/TU ngày 31/8/2016 về công tác quản lý các hoạt động khoáng sản trên địa bàn tỉnh.
Tỉnh Vĩnh Phúc yêu cầu Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, đơn vị, địa phương liên quan kiểm tra giám sát chặt chẽ hoạt động của các tổ chức, cá nhân đã được cấp phép khai thác cát, sỏi và đất san lấp; kiểm tra, rà soát các mỏ đã khai thác hết trữ lượng so với giấy phép, yêu cầu thực hiện đóng cửa mỏ theo quy định; tăng cường thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản và kiên quyết xử lý nghiêm đối với các trường hợp thăm dò, khai thác khoáng sản vi phạm pháp luật…
Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với Sở Xây dựng rà soát lại các quy hoạch khai thác khoáng sản cát, sỏi, đất san lấp chưa phù hợp, chưa được sự đồng thuận của nhân dân để điều chỉnh đưa ra ngoài quy hoạch và thu hồi giấy phép. Hai Sở rà soát, cập nhật các đơn vị vi phạm pháp luật về hoạt động khoáng sản và công bố công khai trên Cổng Thông tin điện tử tỉnh, Trang thông tin điện tử của Sở Tài nguyên và Môi trường…
Tỉnh Vĩnh Phúc cũng yêu cầu các tổ chức, doanh nghiệp đã được cấp phép khai thác khoáng sản thực hiện đúng theo quy định của giấy phép khai thác khoáng sản, đúng chỉ giới diện tích khu vực được cấp phép khai thác, đúng độ sâu khai thác.
Sở Xây dựng Vĩnh Phúc rà soát lại các quy hoạch khai thác cát, sỏi, đất san lấp và xác định nhu cầu sử dụng trên địa bàn tỉnh để điều chỉnh, đảm bảo cân đối cung cầu, phù hợp với quy hoạch chung của tỉnh; chủ trì, phối hợp với các sở, ban, ngành, địa phương liên quan tăng cường kiểm tra, xử lý các tổ chức, cá nhân cung cấp vật liệu xây dựng cho các công trình nhưng chất lượng không đảm bảo, không có nguồn gốc rõ ràng.
Trước đó, Sở Tài Nguyên và Môi trường tỉnh Vĩnh Phúc có văn bản về việc tạm dừng khai thác cát, sỏi trên tuyến sông Lô và sông Hồng thuộc địa bàn tỉnh Vĩnh Phúc.
Bên cạnh đó, UBND tỉnh Vĩnh Phúc cũng chỉ đạo các huyện: Sông Lô, Lập Thạch, Vĩnh Tường, Yên Lạc và các lực lượng Công an, Thanh tra tỉnh tăng cường bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác, thường xuyên kiểm tra, giám sát việc tạm dừng khai thác cát, sỏi trên tuyến sông; tổ chức lực lượng tiến hành giải tỏa, ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản trái phép; kiên quyết xử lý nghiêm trường hợp khai thác trái phép theo đúng quy định pháp luật.
Trên tuyến sông Lô, từ năm 2010 đến nay, tỉnh Vĩnh Phúc cấp phép cho 10 doanh nghiệp hoạt động với thời hạn từ 4 -10 năm, trong đó tỉnh đã có văn bản chỉ đạo dừng khai thác đối với 3 đơn vị: Công ty Cổ phần Tư vấn Đầu tư Xây dựng Bắc Ái, Công ty Trách nhiệm hữu hạn An Viên, Công ty Cổ phần Đầu tư Thái An. Bên cạnh đó, có 4 công ty xin dừng khai thác trong hai năm 2017 và 2018.
Trên tuyến sông Hồng, UBND tỉnh cấp phép cho 6 đơn vị, thời hạn từ 5 - 12 năm, trong đó tỉnh có văn bản chỉ đạo 4 công ty dừng khai thác.