Hỗ trợ người dân làm dịch vụ công trực tuyến
Ông Nguyễn Vân, quê ở xã Song Phượng (Đan Phượng, Hà Nội), hiện ở quận Đống Đa phải làm lại giấy đăng ký kết hôn do bị mất. Liên lạc với bộ phận một cửa của xã, ông Nguyễn Vân được hướng dẫn sử dụng dịch công trực tuyến kê khai. “Hoàn thành xong kê khai trực tuyến, nếu có nhu cầu, tôi có thể dùng dịch vụ bưu điện chuyển phát về nơi cư trú. Việc này giúp tôi đỡ mất công đi lại nhiều”, ông Nguyễn Vân chia sẻ.
Theo ông Ngô Thế Anh, Phó Chủ tịch UBND xã Song Phượng, xã in mã QR và tuyên truyền hướng dẫn người dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến. Tuy nhiên, chỉ những trường hợp ở xa sẽ chủ động làm trực tuyến. Trong khi đó, đa phần người dân trên địa bàn vẫn đến trụ sở UBND giao dịch trực tiếp do gần nơi cư trú.
Đây cũng là lý do tỷ lệ làm qua dịch vụ công trực tuyến tại Hà Nội cũng như các địa phương còn thấp. Để hỗ trợ người dân triển khai dịch vụ công trực tuyến, mới đây Hà Nội đã thí điểm triển khai đại lý dịch vụ công trực tuyến tại Bưu điện, quầy giao dịch các nhà mạng.
Là người có nhu cầu nộp hồ sơ cấp phiếu lý lịch tư pháp trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia, song không biết các bước làm thủ tục, sau khi nghe tư vấn chị Lê Thị Mai (Cầu Giấy, Hà Nội) đã đến đại lý dịch vụ công tại Bưu điện để hướng dẫn điền thông tin, hồ sơ.
Hướng dẫn người dân từng bước đăng nhập dịch vụ công trực tuyến tại mô hình Đại lý dịch vụ công trực tuyến tại Bưu điện.
Tại đây, nhân viên bưu điện sẽ sử dụng máy tính để nhập thông tin hộ người dân. Sau khi đăng nhập thành công trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia, nhân viên bưu điện hướng dẫn chị Lê Thị Mai từng bước nhập thông tin người yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp; quá trình cư trú, nghề nghiệp, nơi làm việc từ khi đủ 14 tuổi; thông tin thủ tục hành chính... cho đến khi nộp hồ sơ hoàn tất.
Mô hình thí điểm này hướng tới giúp Hà Nội đạt được các mục tiêu "3 phi": "Phi địa giới - Phi trung gian - Phi vật chất" và "2 không": "Không cửa hành chính - Không khóa thủ tục". Việc triển khai mô hình đại lý dịch vụ công trực tuyến nhằm hỗ trợ nhóm đối tượng yếu thế, người chưa quen sử dụng công nghệ số, người dân ở vùng sâu, vùng xa.
Theo thống kê, đến đầu năm 2025, tỷ lệ hồ sơ dịch vụ công trực tuyến toàn trình của cả nước đạt khoảng 46%. Trong đó khối bộ đạt tỷ lệ khoảng 64%, khối tỉnh, thành đạt tỷ lệ hơn 18%. Để khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến đạt 80% vào cuối năm 2025, có 4 tỉnh, thành phố ban hành chính sách miễn phí, lệ phí (Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Vĩnh Long và Quảng Nam), các tỉnh còn lại ban hành chính sách giảm tối đa 50% phí, lệ phí. Đồng thời, có 15 tỉnh đã ban hành chính sách giảm thời gian để khuyến khích người dân sử dụng dịch vụ công trực tuyến.
Không là chỉ với người dân, doanh nghiệp cũng mong muốn thủ tục hành chính thuận lợi hơn. Ông Nguyễn Trung Chính, Chủ tịch tập đoàn CMC cho biết: Để triển khai một số dự án công nghệ, đơn vị mong muốn được giải quyết nhanh thủ tục liên quan đến đất đai và xây dựng. Đơn cử như CMC đang đầu tư một tổ hợp sáng tạo tại Tây Hồ Tây làm thủ tục hồ sơ mất 3 năm vẫn chưa xong để tiến hành khởi công xây dựng. Do đó, nếu Nhà nước rút xuống chỉ cần 1 năm sẽ tiết kiệm và chống lãng phí được rất nhiều cho doanh nghiệp và xã hội.
Cải cách mang tính đồng bộ
Ông Nguyễn Đức Dũng, chuyên gia chuyển đổi số độc lập cho rằng: “Trong 5 năm qua, các cơ quan quản lý Nhà nước đã có sự chuyển đổi số mạnh mẽ, không chỉ đơn thuần trang bị máy tính và kết nối nội bộ. Công cuộc chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ khi tập trung dữ liệu và chia sẻ dữ bước đầu mang lại hiệu quả. Đáng chú ý nhất là Nhà nước dần xây dựng dữ liệu về dân cư và quản lý dựa trên ứng dụng VNeID”.
Đoàn viên tại xã vùng đặc biệt khó khăn của Lạng Sơn hướng dẫn người dân làm thủ tục dịch vụ công trực tuyến.
Ông Vũ Hoàng Liên, Chủ tịch Hiệp hội Internet Việt Nam cho rằng: “Quá trình Chuyển đổi số tại các cơ quan quản lý Nhà nước đã có những bước tiến vượt bậc từ khi triển khai Đề án 06. Điều này lại càng có ý nghĩa trong quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy như hiện nay, đòi hỏi chuyển đổi số trong cơ quan quản lý Nhà nước phải mạnh mẽ hơn nữa khi nhân lực cắt giảm”.
Bước tiến đáng chú ý gần đây trong quản lý là liên thông dữ liệu giải quyết thủ tục hành chính. Đơn cử như 2 nhóm thủ tục hành chính gồm: Đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) cho trẻ em dưới 6 tuổi và đăng ký khai tử, xóa đăng ký thường trú, giải quyết mai táng phí, tử tuất triển khai từ 1/7/2024. Trước đây, để thực hiện 2 nhóm thủ tục này, người dân phải thực hiện ở 6 nơi khác nhau thì nay chỉ cần thực hiện 1 lần trên Cổng dịch vụ công quốc gia hoặc VNeID. Phần mềm dịch vụ công liên thông tự động phân tách để chuyển cho các cơ quan có thẩm quyền giải quyết theo đúng quy định.
Đối với lĩnh vực Chính phủ số, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long cho biết, hoạt động trọng tâm trong năm 2025 là nâng tỷ lệ hồ sơ dịch vụ công trực tuyến toàn trình. Để thực hiện việc này đòi hỏi thực hiện liên thông dữ liệu, năng cao hiệu quả quản lý Nhà nước
Trong đó, kế hoạch cải cách thủ tục hành chính (TTHC) trọng tâm năm 2025 tập trung cắt giảm thủ tục, đẩy mạnh số hóa, nâng cao chất lượng dịch vụ công, cung cấp dịch vụ công không phụ thuộc vào địa giới hành chính, triển khai Đề án 06, đổi mới phương thức quản lý và phục vụ doanh nghiệp, người dân…
Thủ tướng vừa có yêu cầu các bộ, cơ quan, địa phương cần giảm ít nhất 30% thời gian xử lý thủ tục hành chính, ít nhất 30% chi phí kinh doanh (chi phí tuân thủ); bãi bỏ 30% điều kiện kinh doanh không cần thiết; thực hiện các thủ tục liên quan đến doanh nghiệp trên môi trường điện tử, bảo đảm thông suốt, liền mạch, hiệu quả.